Gebruiker:PietPelle/Kladblok

Gazelle - het begin

In 1902 kochten Kölling en Arentsen een pand aan de Wilhelminaweg op een bedrijfsterrein in Dieren en konden zij de zaken al snel uitbreiden. In de zomer van dat jaar zag Willem Kölling tijdens een wandeling door de bossen rondom Dieren en Laag Soeren, plotseling een reebok oversteken. De snelheid en sierlijkheid waarmee het dier zich uit de voeten maakte, brachten hem op het idee de naam Gazelle, één der snelste antilopesoorten, te gebruiken voor zijn fietsen. De merknaam Gazelle was geboren!

Jaar 1903

In 1903 werd het assortiment uitgebreid met een motorfiets, die overigens niet door Gazelle zelf werd geproduceerd. Twee jaar later trok Arentsen zich terug uit het bedrijf, en werd hij opgevolgd door Hendrik Kölling, een broer van Willem, waarmee Gazelle een familiebedrijf was geworden. De ontwikkeling van het bedrijf verliep voorspoedig en na een forse verbouwing en uitbreiding in 1912 van de productiefaciliteit konden er grotere aantallen fietsen worden geproduceerd.

Groei

In 1915 werd het bedrijf omgedoopt in N.V. Gazelle Rijwielfabriek v/h Arentsen en Kölling. Tot aan de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde het bedrijf zich uiterst voorspoedig en werd een groot afzetgebied gevonden in Nederlands-Indië. In 1935 werd de eerste tandem ontwikkeld die direct een groot succes bleek.

In de jaren dertig van de twintigste eeuw houdt Gazelle zich bezig met het ontwikkelen van de trommelrem en een aantal nieuwe modellen (bijvoorbeeld het kruisframe). De productie van fietsen bleek succesvol, maar het bedrijf zocht ook naar expansiemogelijkheden, en dat ging niet altijd van een leien dakje. In plaats van zich te focussen op het ontwikkelen en produceren van fietsen, krijgt de afdeling productontwikkeling carte blanche. En werden er bromfietsen en zelfs auto’s ontwikkeld.

In 1938 werd begonnen met de bouw van motorfietsen, eerst nog met de 60 cc "biefstukwarmer" van ILO, later ook met zwaardere modellen met 50- tot 248 cc ILO- en Villiers-blokken. Een minder succes was het eerste experiment met een elektrisch aangedreven fiets die door vijf fietsfabrikanten waaronder Gazelle werd ontwikkeld. De markt bleek nog niet klaar voor dat product.

WOII en periode daarna

Tijdens de Tweede Wereldoorlog had Gazelle het moeilijk, net als veel andere productiebedrijven. Veel van het materiaal en van de machines werd naar Duitsland overgebracht, en kort voor de bevrijding werden de resterende machines vernietigd. Na de oorlog werd echter hard gewerkt aan de wederopbouw en de hervatting van de productie. In augustus 1946 werd de eerste naoorlogse Gazelle-fiets op de markt gebracht, en in 1950 het eerste rijwiel met hulpmotor.

In 1954 - het jaar waarin de 1 miljoenste fiets werd gemaakt - werd het bedrijf van een familie-vennootschap omgezet in een open N.V. Gazelle zou in de daaropvolgende jaren uitgroeien tot één van de belangrijkste fietsfabrieken in Nederland. In 1958 presenteerde Gazelle een vierwielige bedrijfsauto die in vrij grote aantallen door De Gruyter en bakkerij Vermaat besteld werden. De aandrijving werd door een elektrisch motortje verzorgd of door een Sachs-motorblokje.

In 1964 werd een fusie aangegaan met Batavus maar deze verliep niet voorspoedig. De bedrijven bleken niet bij elkaar te passen, en al na twee jaar namen de fusiepartners weer afscheid van elkaar. Eind jaren zestig werden de concurrenten Juncker, Simplex en Locomotief, en bromfietsfabrikant Berini overgenomen. En in 1971 werd Gazelle zelf overgenomen door Tube Investments, en werd het bedrijf omgezet in een B.V., Gazelle Rijwielfabriek B.V..

Jaren zeventig en tachtig

In 1970 verscheen de truckbouw-afdeling van Gazelle op de RAI met een kleine stadsauto, aangedreven door een tweetakt benzinemotor. De carrosserie bestond voornamelijk uit polyester. Men kon plaatsnemen in het voertuig door de gehele voorkant naar voren te klappen. De auto was 1,90 meter lang en had een draaicirkel van 5 meter. De afdeling truckbouw werd vervolgens overgenomen door Accles & Pollock, dat bedrijfswagens onder de naam Apollo produceerde. Het prototype verdween in 1991 naar voormalig Oost-Duitsland.

Het predicaat Koninklijk

In 1987 werd de fietsendivisie van Tube Investments verkocht aan Derby Cycles Corporation. Dit Amerikaanse bedrijf was toen al eigenaar van Raleigh, de naaffabrikant Sturmey-Archer en de Duitse fietsmerken Kalkhoff, Rixe, Winora en Staiger. Vijf jaar later werd door Prinses Margriet het predicaat Koninklijk verleend aan Gazelle ter ere van het 100-jarig bestaan.

Na de eeuwwisseling en overname door Pon Holdings

Het noodlijdende Derby verkocht in 2001 Gazelle aan de Nederlandse investeringsmaatschappij Gilde Buy Out Partners. Met Gazelle ging het toen uitstekend, maar Derby had de opbrengst van de verkoop nodig om te overleven. In die tijd produceerde Gazelle circa 380.000 fietsen per jaar, en had het bedrijf een marktaandeel van 30%.

In 2011 bereikt Pon Holdings overeenstemming met grootaandeelhouder Gilde Buy Out voor de overname van fietsenfabriek Koninklijke Gazelle. De overname door Pon paste in de groeistrategie van de onderneming als toonaangevende mobiliteitsaanbieder en betekende een belangrijke stap om te groeien in de fietsenmarkt.

Pon, importeur van onder meer Volkswagen, Porsche, Audi, SEAT en Skoda, is geen onbekende op dit terrein want het familiebedrijf begon eind 19e eeuw als rijwielhandel in Amersfoort en produceerde daar ook eigen 'Pon'-fietsen.

Eind 2012 was prinses Margriet terug in de fabriek om de laatste hand te leggen aan de 14 miljoenste fiets van Gazelle, dat tevens zijn 120e verjaardag vierde. In 2012 werd ook Union overgenomen door de PON Bicycle Group en maakt ook onderdeel uit van de Koninklijke Gazelle.

Ruim 100 jaar geschiedenis

Gazelle is in ruim 100 jaar uitgegroeid van een kleine tweemanszaak tot een toonaangevende internationale onderneming. Van drie verkochte fietsen in 1892 tot een groot fietsenmerk in Nederland. Voor het eerste miljoen fietsen was 62 jaar nodig. Het tweede miljoen volgde 12 jaar later in 1966. Willem Kölling bleek de goede naam te hebben gekozen want daarna zette Gazelle pas echt de snelheid erin. Het eeuwfeest in 1992 viel samen met de productie van de 8 miljoenste fiets. Tegen die tijd werden er elke 3 à 4 jaar één miljoen fietsen afgeleverd. Dit resulteerde op 7 april 1999 tot een hoogtepunt in het bestaan van Gazelle. Op die dag legde Prins Willem Alexander namelijk de laatste hand aan de 10 miljoenste Gazelle.

Gazelle ging door en op 31 oktober 2005 reed de 12 miljoenste Gazelle de fabriek uit. Minister Karla Peijs van Verkeer en Waterstaat hielp op deze dag persoonlijk mee aan de Gazelle Easy Glider: de eerste Gazelle met elektronische trapondersteuning. In 2008 werd de 13 miljoenste Gazelle geproduceerd en in december 2012 zelfs de 14 miljoenste fiets. Deze 14 miljoenste Gazelle werd afgemonteerd door Prinses Margriet. Momenteel produceert Gazelle Elektrische fietsen, Stadsfietsen, Lifestyle fietsen, Trekking fietsen en de Ultimate lijn.

Visie van Gazelle

Gazelle vindt dat de fiets iedere dag zin moet geven om te fietsen. Fietsen mag geen moeite kosten, maar moet juist energie geven. Zodat de fietser kan genieten van de buitenlucht, de natuur en de beweging. Met de fiets levert de stadsfile geen probleem op en zijn er geen parkeerproblemen.

Gazelle Experience Center

In het Gazelle Experience Center is veel te vinden op het gebied van fietsen. Een bezoek is een goede manier om inspiratie op te doen wat er allemaal op fietsgebied mogelijk is. Naast het complete Gazelle-assortiment biedt het Experience Center een blik op de geschiedenis van het fietsmerk, de verschillende sportieve- en sponsoractiviteiten, en kunnen alle fietsmodellen worden getest. In het Experience Center worden geen fietsen verkocht; daarvoor beschikt Gazelle over een uitgebreid dealernetwerk.

Piet Pelle

Vanaf de jaren dertig introduceerde Gazelle een strip met de titel Piet Pelle op zijn Gazelle. Het werd in de jaren vijftig opnieuw uitgegeven en Kees Stip voegde er in de jaren zestig nog twee verhalen aan toe. Veel mensen denken bij Gazelle meteen aan Piet Pelle. Deze jongeman was de hoofdpersoon in de cartoon boek met de titel "Piet Pelle op zijn Gazelle", een prentenboek voor kinderen van 8 jaar tot 80.

De Haarlemse kunstenaar Ko Doncker kwam met het idee van Piet Pelle in 1908 voor de Gazelle fietsenfabriek. Piet Pelle en zijn fiets ervaren de meest buitengewone avonturen. De eerste druk van het boek Piet Pelle bestond uit 20.000 exemplaren. Piet Pelle werd al snel een begrip in Nederland en werd geprezen als een held. Het boek werd heruitgegeven in 1950. Piet Pelle heeft een belangrijke rol in de marketing en promotie van Gazelle gespeeld voor decennia. In 1997 werd een standbeeld van hem gepresenteerd in Dieren, de geboorteplaats van Gazelle fietsen.

Fietsfabriek

In het Gelderse Dieren staat de fabriek van Gazelle. De nieuwe fabriek speelt een sleutelrol in de strategie van het bedrijf en de internationale doelstellingen van het bedrijf. In de loop der jaren werd de fabriek beetje bij beetje uitgebreid. In 2012 besloot men definitief om de fabriek deze keer radicaal te vernieuwen. Het kenmerkende monumentale hoofdgebouw uit 1912 is hersteld, daarnaast is een compleet nieuwe productiefaciliteit opgetrokken.

Productieproces

Hoewel er nog steeds veel ambacht bij de bouw van een Gazelle fiets komt kijken, is de basis van het productieproces gebaseerd op lean manufacturing. Hierbij worden alle componenten voor de fiets in één logistieke stroom door de fabriek geleid. Afwijkend gespecificeerde modellen worden tussendoor met de moderne paintshop naar een extra bewerkingsruimte getransporteerd. Kwaliteit en efficiëntie nemen daardoor toe.

Kwaliteit

Het bouwen van een e-bike is een complex proces. Gazelle monitort de productie continue, want de menselijke factor speelt meer nog dan voorheen een grote rol.

E-bike innovatie

In Nederland heeft één op de vier verkochte fietsen inmiddels e-aandrijving. Gazelle ontwikkelt e-bikes met merken als Impulse, Panasonic en Bosch. De komende jaren zet de ontwikkeling van de e-bike zich voort en zal voor meerdere fietsen de standaard worden. Gazelle zet in op de ´connected ebike´.

3D-ontwerpen en -printing

Om nieuwe styling- en frame concepten te ontwikkelen voor de Nederlandse en mondiale consument hebben de Gazelle-designers de beschikking over een van de twee Full HD schermen van 2,5 meter die Nederland rijk is. 3D-ontwerpen van fietsen worden hier op ware grootte weergegeven en kunnen worden beoordeeld aan de hand van levensechte kleurcalibraties. Nieuw te ontwikkelen onderdelen of prototypes worden vervolgens gebouwd met 3D-printing.

Health management

Gazelle maakt er veel werk van health management. Een bedrijfsfysiotherapeut benadert medewerkers bijvoorbeeld pro-actief aangaande hun fysieke werkhouding. In een oefenzaal wordt binnenshuis fysiotherapie aangeboden. Voor de kantoormedewerkers zijn zit/sta-bureaus in gebruik genomen. Naast een gezonde catering en gratis fruit, biedt Gazelle werknemers sportweken en lunchwandelingen aan. In de winter kan men aan fitnessprogramma’s deelnemen.

Architectuur

De nieuwe fabriek en het kantoorpand van Gazelle zijn een voorbeeld van herbestemming: waar Gazelle meer dan 100 jaar geleden begon, is nu een productiefaciliteit ontstaan die bestaat uit gerenoveerde bedrijfshallen, een Rijksmonument, industrieel erfgoed en de ontworpen nieuwbouw.