Gebruiker:Woudloper/Publicatie

Verifieerbaarheid (3)

Stemming
Onderwerp	tekstwijziging op de pagina Wikipedia:Verifieerbaarheid
Voorstel	het woord "publicatie" wordt terug gewijzigd in het woord "bron"
Begindatum
Einddatum
Stemopties	voor, tegen
Minimaal nodige voorstemmen	30
Stemcoördinator	Woudloper (overleg)
Opmerkingen
Een stemming is bedoeld om een weloverwogen beslissing te nemen over het betreffende onderwerp op Wikipedia. Aan een geldige uitslag worden – in tegenstelling tot een peiling – formele gevolgen verbonden. Aan een stemming mogen alleen geregistreerde gebruikers meedoen die voor aanvang van de stemming voldoende bijdragen hadden geleverd.

In mei 2013 werd de pagina Wikipedia:Verifieerbaarheid, die de status van een voorstel heeft, flink gewijzigd. Eén van de veranderingen was het vervangen van het woord "bron" door het woord "publicatie". Dit lijkt een miniem verschil. In de praktijk betekent het dat we het gebruik van ongepubliceerde bronnen verbieden. Naast "eigen onderzoek" (conclusies, duidingen, gevolgtrekkingen) wordt ook "eigen waarneming" verboden.

Uitleg: conclusies, speculaties, duidingen of gevolgtrekkingen op primaire bronnen baseren valt onder "eigen onderzoek", maar het overnemen van feiten uit primaire bronnen doet dat niet - dat valt onder "eigen waarneming".

Argumenten om het woord "bron" te gebruiken

Als de pagina in zijn huidige vorm als richtlijn aangenomen wordt, zou een groot aantal artikelen weggegooid of sterk ingekort moeten worden. Het gaat met name over onderwerpen met een sterk lokaal of specialistisch karakter, zoals over monumenten, lokale geschiedenis of lokale kunst. Hieronder is (uitklapbaar) een aantal voorbeelden te zien.

een grafzerk als bron

Soms komen overlijdensdata niet overeen met wat in kranten gevonden kan worden. Aangezien men mag aannemen dat de grafzerk nauwkeuriger is dan de krant, is het beter de grafzerk als bron te gebruiken. De zerk kan dan als primaire bron beschouwd worden. Dit soort bron is niet makkelijk controleerbaar als je ver bij de grafsteen vandaan woont, maar laten we vertrouwen op de gebruiker die de moeite nam de zerk te bezoeken.

ligging van oude spoorlijnen

De kaarten worden getekend aan de hand van zelf vergaarde GPS-gegevens. Ook dit zijn primaire gegevens, verkregen door eigen observatie.

Ons project is erg succesvol in het ontsluiten van kennis over lokale en weinig bekende onderwerpen. Met opname van dergelijke onderwerpen vult Wikipedia-NL op internet en in de Nederlandse en Vlaamse maatschappij een niche. Zo is ons monumentenproject een groot succes, en de samenwerking met o.a. musea steekt schril af tegen ons gebrek aan contact met onderwijs en wetenschap. Lokale onderwerpen zijn een gebied waar (mede dankzij de inzet van Wikimedia-NL) de professionals Wikipedia-NL zonder voorbehoud helpen en serieus nemen (zelf als naslagwerk gebruiken).

Enkele verdere argumenten om het woord "bron" te herstellen zijn:

• Andere richtlijnpagina's en voorstelpagina's op ons project hebben het over "bronnen", niet over "publicaties":
  • Op Wikipedia:Geen origineel onderzoek wordt het woord "bron" gebruikt, niet het woord "publicatie".
  • Wikipedia:Betrouwbaarheid van bronnen vermeldt bovendien: Soms kunnen primaire bronnen als betrouwbare bron worden ingezet, maar meestal niet. Wanneer ze wel worden gebruikt, dient dit te gebeuren met inachtneming van de geen origineel onderzoek-richtlijn. Primaire bronnen zijn betrouwbaar voor beweringen over feiten die in de bron vermeld zijn, zo kan een roman bijvoorbeeld worden gebruikt voor het controleren van feiten in de samenvatting van haar plot. - hier wordt dezelfde uitzondering open gelaten voor gebruik van primaire bronnen, met uitzondering van origineel onderzoek.
• Het woord "bron" is de vertaling van het woord "source" in de richtlijn op de Engelse Wikipedia (zie en:Wikipedia:VER). Onze richtlijn komt beter overeen met die op het Engelse project als het woord "bron" gebruikt wordt.

de stemming is nog niet begonnen

Voor

1. ...
2. ...

Tegen

1. ...
2. ...

---

Stemming
Onderwerp	tekstwijziging op de pagina Wikipedia:Verifieerbaarheid
Voorstel	aan de pagina WP:VER wordt de volgende lijst voorwaarden voor het gebruik van primaire bronnen toegevoegd: Gebruik van primaire bronnen is, in tegenstelling tot origineel onderzoek, beperkt toegestaan. Bij het gebruik van primaire bronnen gelden de volgende voorwaarden: Er blijft gelden dat alleen mag worden opgenomen wat relevant is voor een encyclopedie (WP:REL); en dat de balans in een artikel niet significant mag afwijken van wat gebruikelijk is in betrouwbare, recente bronnen die de communis opinio onder experts zo goed mogelijk weergeven. Ofwel er zijn geen secondaire bronnen voor de informatie te vinden, ofwel er is gerede grond te twijfelen aan de juistheid van al die bronnen. De informatie waarom het gaat moet "factueel" (feitelijk) zijn. Conclusies, gevolgtrekkingen, speculaties of duidingen mogen niet uit een primaire bron worden overgenomen. Als sprake is van eigen waarneming, dient de waarneming reproduceerbaar te zijn door elke willekeurige medewerker van Wikipedia, zonder wetenschappelijke opleiding, achtergrondkennis of apparatuur. Voorbeeld 1: Voor de informatie dat de spoorlijn tussen Wolfheze en Oosterbeek een flauwe bocht maakt, is een primaire bron (eigen waarneming) voldoende, mits er geen betrouwbare secondaire bronnen voor te vinden zijn. Voor het feit dat de lijn zo aangelegd is om een huizenblok te ontzien (een gevolgtrekking), is echter een betere bron nodig. Voorbeeld 2: Je kunt opnemen dat een 13e eeuwse dichter (een historische/primaire bron) beweert dat Keulen de mooiste stad van Europa is. Maar je kunt niet de duiding zelf, dat Keulen de mooiste stad is van Europa, overnemen (dit volgt overigens ook al uit WP:NPOV). Voorbeeld 3: Het is niet nodig een secondaire bron te vinden voor het feit dat het historische pand dat je beschrijft een dak van grijze dakpannen heeft. Als je met een laboratoriummethode het percentage asbest in een bouwmateriaal zelf hebt vastgesteld (eigen conclusie/onderzoek), mag je dat percentage echter niet opnemen. Voorbeeld 4: Mits de teckel van het staatshoofd relevant genoeg wordt gevonden, kan over het dier een artikel geschreven worden. Als je na een ontmoeting overtuigd bent geraakt van de bovenmatige intelligentie van het dier, mag je dit niet in Wikipedia vermelden. Een dergelijke waarneming kan alleen door een dierenpsycholoog gedaan worden. Voorbeeld 5: Je bent uit eigen waarneming overtuigd geraakt dat een bepaalde (encyclopedisch relevante) massagetechniek een van je chakra's opent. Dit kun je niet opnemen in Wikipedia, omdat niet iedere gebruiker in staat is zonder training zijn/haar chakra's te voelen. De waarneming is niet reproduceerbaar.
Begindatum
Einddatum
Stemopties	voor, tegen
Minimaal nodige voorstemmen	30
Stemcoördinator	Woudloper (overleg)
Opmerkingen
Een stemming is bedoeld om een weloverwogen beslissing te nemen over het betreffende onderwerp op Wikipedia. Aan een geldige uitslag worden – in tegenstelling tot een peiling – formele gevolgen verbonden. Aan een stemming mogen alleen geregistreerde gebruikers meedoen die voor aanvang van de stemming voldoende bijdragen hadden geleverd.

Toelichting:

• Het eerste punt is geen nieuwe voorwaarde, maar verduidelijkt slechts dat de andere richtlijnen nog steeds ook gelden. Wat niet relevant geacht wordt, mag sowieso niet worden opgenomen.
• Het tweede punt maakt duidelijk dat alleen in situaties waarin geen secondaire bronnen voorhanden zijn, een primaire bron gebruikt mag worden. Omdat over alle onderwerpen met enige relevantie secondaire bronnen bestaan, sluit dit vrijwel alle onderwerpen uit, behalve onderwerpen die zich in het grijze grensgebied van relevantie bevinden: sterk lokale onderwerpen of erg specialistische onderwerpen.
• Het derde en vierde punt geven bovendien aan dat zelfs bij die uitzonderingen geen speculaties, duidingen of conclusies uit een primaire bron gehaald mogen worden: alleen feiten die direct en duidelijk, voor eenieder die de bron aanschouwt, zichtbaar zijn.

Voor het voorstel

1. ...
2. ...

Tegen het voorstel, maar voor opstellen van voorwaarden voor gebruik van primaire bronnen

1. ...
2. ...

Tegen gebruik van primaire bronnen

1. ...
2. ...