Geuzenhof
De Geuzenhof is een woningencomplex in Amsterdam-West, gelegen tussen de Willem de Zwijgerlaan, Geuzenkade, Geuzenstraat, Korte Geuzenstraat en Admiraal de Ruijterweg. Het complex is onderdeel van het Plan Landlust uit 1931.[1]
De Geuzenhof bestaat uit twee woonblokken, van elkaar gescheiden door de Adriaan van Bergenstraat. In totaal zijn er circa 600 woningen, gebouwd tussen 1933 en 1940. Geuzenhof I is het noordelijke blok uit 1933-1935 en Geuzenhof II is het zuidelijke blok uit 1935-1940.[2]
De woningen werden gebouwd door Bouwbedrijf H. van Saane namens de N.V. Landlust. Het complex was geïnspireerd op het enkele jaren daarvoor gebouwde Karl-Marx-Hof in Wenen waar de huizen ook rond een gemeenschappelijke binnenplaats staan. Het ontwerp van Geuzenhof I is van architect J. Dunnebier, die in 1929 de Krugerhof aan de Tugelaweg had ontworpen, ook met een gemeenschappelijke binnentuin en bergingen in het souterrain in plaats van op de zolders.
Het zuidelijke deel van Geuzenhof II werd in dezelfde stijl ontworpen door J.F. Berghoef. Dit deel onderscheidt zich door erkers over drie etages en een hogere voorgevel. Door problemen met de financiering werd de bouw vertraagd en kon het laatste deel van het complex pas in 1940 worden opgeleverd. Ook moest het meest zuidelijke deel van de Willem de Zwijgerlaan eerst worden verlegd (1938).[3] In 1942 werd de naastgelegen Oranjehof opgeleverd.
De woningen waren voor de tijd waarin zij gebouwd werden zeer modern, zij beschikten bij de bouw al over een centrale blokverwarming en een douche met centrale warmwatervoorziening. Voorts was er een droogkast voor de was, een radio in elke woning en een liftje voor de boodschappen. Op de begane grond waren bergingen met fietsenstallingen. In Geuzenhof II kregen de woningen keukens van de firma Bruynzeel te Zaandam, in 1937 ontworpen door Piet Zwart.
De open ruimte binnen de blokken was ingericht als gemeenschappelijke tuin. Het ontwerp hiervoor werd gemaakt door de tuinarchitecte Mien Ruys. Dit was haar eerste grote ontwerp en eerste tuin voor sociale woningbouw, haar eerste grote gemeenschappelijke tuin en haar eerste tuin in Amsterdam. De tuin van Geuzenhof I heeft een oppervlakte van 8.400 m2 en een lengte van 220 meter. In 2021 werd deze tuin opnieuw aangelegd door Copijn Landschapsarchitecten op basis van het oorspronkelijke ontwerp uit 1933.[4]
De Geuzenhof staat sinds 2013 op de Lijst van gemeentelijke monumenten.