Huis Wessex
| Huis Wessex Cerdicingas | ||
|---|---|---|
| ||
| Land | Koninkrijk Wessex, Koninkrijk Engeland | |
| Titels | Koning van Wessex, Koning van Engeland | |
| Oprichter | Cerdic van Wessex | |
| Laatste regeerder | Eduard de Belijder | |
| Stichtingsjaar | 519 | |
| Ontbinding | 1093 | |
Het huis Wessex, ook bekend als het Huis van Cerdic (Oudengels: Cerdicingas[2]), was de koninklijke familie die aanvankelijk heerste over een koninkrijk in Zuidwest-Engeland dat bekend stond als Wessex, vanaf de 6e eeuw onder Cerdic van Wessex tot de eenmaking van de koninkrijken van Engeland door Alfred de Grote en zijn opvolgers (hoewel Alfreds grootvader Egbert van Wessex degene was om te beginnen met het consolideren van dominantie van heel Engeland door Wessex). Alfred en zijn opvolgers zouden ook deel uitmaken van deze dynastie, die in de hoofdstam zou blijven regeren tot de tijd van Alfreds nakomeling, Æthelred II de Onberadene, tijdens wiens regering in de late 10e eeuw en het begin van de 11e eeuw een korte periode van Deense bezetting zag en volgend op de dood van Ethelred II en zijn zoon Edmund II Ironside, bleef het koningschap tot in 1042 in handen van de Deense koning Knoet de Grote en diens opvolgers. Het Huis Wessex kwam daarna voor 24 jaar weer kort aan de macht, maar na de afzetting van de laatste telg, Edgar Ætheling, een achterkleinzoon van Ethelred, in 1066, zou de familie uit de annalen van de geschiedenis verdwijnen.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Het huis was het koningshuis van de verenigde Engelse natie van Alfred de Grote (871-899) tot Eduard de Belijder in 1066. Eduard de Oudere, Alfreds zoon, verenigde onder zijn heerschappij, door het veroveren van door Vikingen bezette gebieden (Danelaw) en zijn nicht Ælfwynn te dwingen haar aanspraken op te geven, Mercia en East Anglia met Wessex. Daarna breidde zijn zoon, Æthelstan, zijn gezag uit in het noorden, Northumbria, boven de Mersey en de Humber, maar dit was niet volledig geconsolideerd totdat zijn (half)neef Edgar op de troon kwam. Deze periode van de Engelse monarchie staat bekend als de Angelsaksische periode, omdat de twee belangrijkste Germaanse stammen die zich kwamen vestigen op de Britse eilanden de Angelen (in Mercia en East Anglia) of Saksen (in Wessex, Essex, Middlesex, Surrey, Sussex en Northumbria) waren; een kleinere groep van nieuwkomers, de Juten in Kent, Wight en in delen van Oost-Sussex, vermengden zich met de Saksen.
Hun heerschappij werd vaak betwist, met name door de Deense koning Sven Gaffelbaard die in 995 binnenviel en de Engelse troon bezette van 1013 tot 1014, tijdens de regering van koning Æthelred de Onberadene en zijn zoon Edmund II Ironside. Sven, zijn zoon Knoet de Grote en zijn opvolgers regeerden tot in 1042. Na Hardeknoet was er tussen 1042 en 1066 een korte Angelsaksische restauratie onder Eduard de Belijder, een zoon van Æthelred de Onberadene, die werd opgevolgd door Harold II Godwinson, die lid was van het Huis van Godwin, mogelijk een zijtak van de Cerdicings. Na de Slag bij Hastings, een keerpunt in de Engelse geschiedenis, werd Willem van Normandië koning van Engeland. Deze had door zijn huwelijk met Mathilde van Vlaanderen, die een achterachterkleindochter was van Ælfthryth van Wessex, banden met het huis Wessex en Richard I van Normandië en diens vrouw Gunnora waren respectievelijk de groot- en overgrootouders van Eduard de Belijder (voorlaatste Angelsaksische koning van Engeland) en Willem de Veroveraar. Angelsaksische pogingen om de Angelsaksische heerschappij te herstellen in de persoon van Edgar Ætheling, een kleinzoon van Edmund Ironside, die oorspronkelijk ten gunste van Harold II Godwinson was gepasseerd, waren onsuccesvol en Willems nakomelingen wisten hun heerschappij te consolideren. Edgars nicht Mathilde van Schotland trouwde later met Willems zoon Hendrik I, waardoor er een band werd gesmeed tussen de twee dynastieën. Hendrik II was aldus een afstammeling van het Huis Wessex in vrouwelijke lijn, iets dat in de contemporaine Engelse bronnen op goedkeuring kon rekenen.[3]
Tijdlijn van de heersers van Wessex en Engeland[bewerken | brontekst bewerken]
Genealogie[4][bewerken | brontekst bewerken]
| Cerdic Koning van Wessex ?–519-534 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cynric Koning van Wessex c.494–534-560 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ceawlin Koning van Wessex c.535–560-592 | Cutha | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cuthwine b. c.565 | Ceol Koning van Wessex ?–592-597 | Ceolwulf Koning van Wessex ?–597-611 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cenfus Koning van Wessex ?–674-674 | Cedda b.590 | Cuthwulf b.592 | Cynegils Koning van Wessex ?–611-642 | Pybba Koning van Mercia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Æscwine Koning van Wessex ?–674-676 | Cenberht 620-661 | Ceolwald | Cwichelm Koning van Wessex ?–626-636 | Centwine Koning van Wessex ?–676-685 | Seaxburg Koningin van Wessex ?–672-674 | Cenwalh Koning van Wessex ?–642-645, 648-672 | Zus van Penda | Penda Koning van Mercia c.606–c.626-655 Koning van Wessex 645-648 | Eowa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cædwalla Koning van Wessex 659–685-688 | Mul Koning van Kent 660-686-687 | Cenred b. 640 | Cuthred | Osmod | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ingild 672-718 | Aldfrith Koning van Northumbria ?–685–704/5 | Cuthburh g. ca. 718 | Cwenburh g. ca. 735 | Ine Koning van Wessex c.670–688-726 | Æthelburg | Æthelheard Koning van Wessex ?–726-740 | Cuthred Koning van Wessex ?–740-756 | Eanwulf | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eoppa b. 706 | Cynric æthling g. 748 | Thingfrith | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Eafa geb. 730 | Prinses van Kent | Sigeberht Koning van Wessex ?–756-757 | Cyneheard g. 786 | Cynewulf Koning van Wessex ?–757-786 | Offa Koning van Mercia ?–757-796 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ealhmund Koning van Kent c.750–784-784 | Beorhtric Koning van Wessex ?–786-802 | Eadburh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Egbert Koning van Wessex 775–802-839 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Æthelwulf Koning van Wessex 795–839-858 | Osburh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Æthelstan Koning van Kent 830–839-858 | Æthelbald Koning van Wessex 831–858-860 | Burgred Koning van Mercia ?–852-874 | Æthelswith 833–889 | Æthelberht Koning van Wessex 835–860-865 | Æthelred I Koning van Wessex ca. 848–865-871 | Alfred de Grote Koning van de Angelsaksen 849–871-899 | Ealhswith 852–905 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Æthelhelm c.865–c.890 | Æthelwold ætheling - 902 or 903 | Æthelred Heer van de Mercianen ?–c.881-911 | Æthelflæd Vrouwe van de Mercianen 869–911-918 | Eduard de Oudere Koning van de Angelsaksen 871–899-924 | Æthelweard 875–922 | Ælfthryth 877–929 | Boudewijn II van Vlaanderen | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ælfwynn Vrouwe van de Mercianen ca. 888-r. 918-g. ? | Koningen van Engeland | Arnulf I van Vlaanderen | Adalolf I van Boulogne | Ealswid | Ermentrude | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toegeschreven wapenschild[bewerken | brontekst bewerken]
Er werd door middeleeuwse herauten een wapen toegeschreven aan de koningen van Wessex. Dit wapen duikt op in een handschrift uit de 13e eeuw, en is als volgt geblazoeneerd: "Van azuur, een bloemkruis (soms een leliekruis of ankerkruis) tussen vier merlets van or.[5] Het toekennen van wapenschilden aan koningen van Wessex is prochronistisch aangezien de heraldiek pas in de 12e eeuw ontstond. Dit wapen bleven eeuwenlang gebruikt worden om het koninkrijk te vertegenwoordigen. Het is verwerkt in heraldische wapenbeelden van instellingen die zich wensten te associëren met Wessex, in het bijzonder met Eduard de Belijder, zoals Westminster Abbey en het wapen van de City of Westminster.[6]
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Noten[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ S. Friar - J. Ferguson, Basic Heraldry, Londen, 1993, p. 12.
- ↑ T. Holland, Millennium: The End of the World and the Forging of Christendom, Londen, 2008, p. 192 (= De gang naar Canossa: de westerse revolutie in de elfde eeuw).
- ↑ Robert van Torigni, Jumièges II 240-241, Willem van Malmesbury, Historia Novella, pp. xxxviii, 6-9, Ailred van Rievaulx, De Genealogia Regum Anglorum col. 737. C. Harper-Hill - N. Vincent, Henry II: New Interpretations, Londen, 2007, pp. 41, 381. Gearchiveerd op 2 augustus 2023.
- ↑ B. Yorke, Wessex in the early Middle Ages (Studies in the Early History of Britain), Londen - New York, 1995, p. 81.
- ↑ College of Arms MS L.14, daterend uit de regering van Hendrik III van Engeland.
- ↑ Bijvoorbeeld in Divi Britannici door Winston Churchill (1620-1688), gepubliceerd in 1675, en Britannia Saxona door G.W. Collen, gepubliceerd in 1833.
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel House_of_Wessex op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- S. Friar - J. Ferguson, Basic Heraldry, Londen, 1993. ISBN 9780393034639
- R. Naismith, The Origins of the Line of Egbert, King of the West Saxons, 802–839, in English Historical Review 76 (2011), pp. 1-16. DOI:10.1093/ehr/ceq377