Ibaqouyen
De Ibaqouyen (in het Arabisch ook aangeduid als Bakioua) is een middelgrote stam in het Rifgebergte in het noorden van Marokko.
De Ibaqouyen spreken het dialect West-Tarifit, dat onder het Tarifit valt.
Ibaqouyen in Nederland en Frankrijk
In Nederland wonen ongeveer 8.000 personen met een Ibaqouyen-achtergrond (in Nederland wonen overigens vele andere soorten Riffijnen). Het merendeel woont in Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Rotterdam en Veenendaal. In Frankrijk wonen 20.000 personen met een Ibeqouyen-achtergrond. Het merendeel woont in Lille, Straatsburg, Avignon, Parijs en La Rochelle.
Geschiedenis
De leider van het verzet van de Riffijnen tegen de Spanjaarden, Mohammed Abdelkrim El Khattabi was van de Ait Wayagher. In 1958, tijdens de opstand van de Riffijnen tegen de Marokkaanse overheid, wederom met de Ait Wayagher als kern van het verzet, hadden de Riffijnen het zwaar te verduren. Met name de regio van Izzemouren, Bni Bouayach en Al Hoceima werden zwaar bestraft door de Marokkaanse overheid, wat resulteerde in duizenden doden. Dit gebeuren wordt het "Jaar van de legerhelmen" genoemd. In het Jaar van de legerhelmen werd de stam Ait Touzine wonder boven wonder niet bestraft door de Marokkaanse overheid, deze stam heeft de Ibaqouyen toentertijd een dienst bewezen door haar mensen onderdak te bieden in hun gebied.
Geografie
De stam van de Ibaqouyen bestrijkt een middelmatig gebied in het centrum van de Rif. Het gebied van de Ibaqouyen grenst aan de volgende stammen:
- westen: Ait Itteft
- zuiden: Ait Waryaghar
Dit zijn de steden die behoren tot de stam der Ibaqouyen:
- Al Hoceima (107.000 inwoners), het noorden van deze stad ligt in het stamgebied van de Ibequyen. Het zuiden van de stad ligt in het stamgebied van de Aith Waryagher. Overigens zijn de inwoners van Al Hoceima in overgrote meerderheid Aith Waryagher (ca. 65%).
- Izemouren (28.000 inwoners)
- Rouadi (17.000 inwoners)
- Dhar Boussekour (3000 inwoners)
Stammen
De Rifstreek, ook wel bekend als de oostelijke Rif, is het Berber sprekende deel van het Rifgebergte in Marokko. In deze regio leven 18 verschillende stammen, variërend van groot tot klein. Van oudsher zijn dit de Riffijnse stammen:
- Ait Waryaghar, Al Hoceima/Ajdir/Imzouren
- Ait Touzine, noordoost van Gzenaya, noord van Metalsa, oost van Ait Waryaghar
- Ikerhayen, Nador
- Ibdarsen (Metalsa)
- Ibaqouyen, Al Hoceima/Ruadi
- Targuist, ten westen van Ait Waryaghar
- Ait Ammart, ten zuiden van Ait Waryaghar
- Ait Mazdui, oost van Targuist (Iazzouzen, Touzzelt, Bouadi)
- Ait Saïd, ten westen van Oued Kert
- Ait Izenayane (Gzenaya)
- Tafersite
- Temsamane, oost van Ait Waryaghar, noord van Ait Touzine
- Ait Oerishish
- Ait Boufrah
- Ait Itteft
- Ait Buyahyi (Taourirt Hasi-Berkane)
- Ichebdanen (Kebdana Ras el Ma, Kebdana Zaio)
Rifstammen van het westelijke deel (incompleet)
- Mtiwa, tussen Mestassa en Oued Ouringa
- Aith Guemil, ten westen van Aith Bu Frah