Inhibine
Inhibine is een eiwit dat de synthese en secretie van FSH remt[1]. Inhibine wordt bij vrouwen gesynthethiseerd door de granulosacellen van een zich ontwikkelende follikel in de ovaria. Dit eiwit speelt een rol bij de regulatie van de menstruele cyclus.
Structuur[bewerken | brontekst bewerken]
Inhibine bestaat uit een α- en β-subeenheid die verbonden zijn met een zwavelbrug. Er bestaan twee vormen van inhibine waarbij de variatie optreedt in de β-subeenheid (A of B); de α-subeenheid is steeds dezelfde.
Inhibine behoort tot de transforming-growth-factor-beta-superfamilie (TGFβ-superfamilie)
Actie[bewerken | brontekst bewerken]
Inhibine komt zowel bij mannen als vrouwen voor. Inhibine inhibeert zowel de productie van het follikelstimulerend hormoon als de secretie van gonadotropin-releasing hormone in de hypothalamus. Het mechanisme dat hiervoor verantwoordelijk is verschilt bij mannen en vrouwen:
Bij vrouwen[bewerken | brontekst bewerken]
Bij vrouwen wordt FSH geproduceerd door de adenohypofyse onder invloed van GnRH. Ter hoogte van de granulosacellen zal door een toename in FSH-concentratie inhibine geproduceerd worden.
- Inhibine B piekt in de vroege tot midden-folliculaire fase van de menstruele cyclus. Daarnaast komt een piek voor bij de ovulatie.
- Inhibine A piekt midden in de luteale fase van de menstruele cyclus.
Inhibine wordt geproduceerd door de gonaden, de hypofyse, de placenta en andere organen.
Bij mannen[bewerken | brontekst bewerken]
Bij mannen inhibeert inhibine eveneens de FSH-productie. Dit leidt tot een verminderde spermatogenese. Inhibine wordt bij mannen afgescheiden door de Sertoli-cellen[2] die gelegen zijn in de tubuli seminiferi van de testes.
Activine[bewerken | brontekst bewerken]
Activine is een gerelateerd peptide dat de effecten van inhibine tegenwerkt. Het wordt geproduceerd in de granulosacellen en door de hypofyse. Het bestaat uit een combinatie van de twee bèta-subeenheden (AA, AB, BB) van Inhibine.
De antagonist van activine is follistatine, hetgeen activine bindt en deactiveert.
Klinische significantie[bewerken | brontekst bewerken]
Het kwantificeren van inhibine A is een deel van de quad screen die bij een zwangerschapsduur van 16 à 18 weken kan uitgevoerd worden. Een toegenomen inhibine A (gecombineerd met een toegenomen waarde voor bèta-hCG, een verlaagde waarde voor alfafoetoproteïne en een verlaagde waarde voor oestriol toont een verhoogde kans aan voor de aanwezigheid van een foetus met het syndroom van Down[3]. Een positieve quadtest is een indicatie voor prenatale diagnostiek. Meestal wordt echter de tripeltest uitgevoerd waarin inhibine A niet is opgenomen.
Daarnaast wordt inhibine gebruikt als een marker voor eierstokkanker[4][5].
Referenties[bewerken | brontekst bewerken]
- ↑ van Zonneveld P, Scheffer G, Broekmans F, Blankenstein M, de Jong F, Looman C, Habbema J, te Velde E (2003). Do cycle disturbances explain the age-related decline of female fertility? Cycle characteristics of women aged over 40 years compared with a reference population of young women. Hum Reprod 18 (3): 495–501. PMID 12615813. DOI: 10.1093/humrep/deg138.
- ↑ Skinner M, McLachlan R, Bremner W (1989). Stimulation of Sertoli cell inhibin secretion by the testicular paracrine factor PModS. Mol Cell Endocrinol 66 (2): 239–49. PMID 2515083. DOI: 10.1016/0303-7207(89)90036-1.
- ↑ Aitken D, Wallace E, Crossley J, Swanston I, van Pareren Y, van Maarle M, Groome N, Macri J, Connor J (1996). Dimeric inhibin A as a marker for Down syndrome in early pregnancy. N Engl J Med 334 (19): 1231–6. PMID 8606718. DOI: 10.1056/NEJM199605093341904.
- ↑ Robertson D, Pruysers E, Jobling T. Inhibin as a diagnostic marker for ovarian cancer. Cancer Lett. PMID 17320281.
- ↑ Robertson D, Pruysers E, Burger H, Jobling T, McNeilage J, Healy D (2004). Inhibins and ovarian cancer. Mol Cell Endocrinol 225 (1-2): 65–71. PMID 15451569. DOI: 10.1016/j.mce.2004.02.014.