Johann Strauss jr.

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Johann Strauss Jr.)
Johann Strauss jr.
Johann Strauss jr.
Volledige naam Johann Baptist Strauss
Bijnaam "Schani", "der Walzerkönig“
Geboren 25 oktober 1825
Overleden 3 juni 1899
Land Vlag van Oostenrijk Oostenrijk
Nevenberoep dirigent, violist, altviolist
Instrument piano, viool, altviool
Leraren Joseph Lanner, Joseph Drechsler
Belangrijkste werken An der schönen blauen Donau, Kaiserwalzer, Wo die Zitronen blühen, Wiener Blut, Künstlerleben, Tritsch Tratsch Polka, Rosen aus dem Süden, Morgenblätter, Pizzicatopolka, Die Fledermaus, Der Zigeunerbaron
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Last.fm-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek

Johann Baptist Strauss jr., ook wel Johann Strauss II (Wenen, 25 oktober 1825 – aldaar, 3 juni 1899) was een Oostenrijks violist en componist van vele walsen en operettes. Hij is onder andere bekend van de wals An der schönen blauen Donau en de operette Die Fledermaus.

Zijn vader, de componist Johann Strauss sr. (met als beroemdste werk de Radetzkymars), wilde niet dat hij musicus zou worden. Hij studeerde als kind stiekem viool, onder anderen bij de grootste 'rivaal' van zijn vader, Joseph Lanner. Hij heeft ook les gevolgd bij de Weense professor in compositieleer Joseph Drechsler, die bekend is geworden door zijn theaterlied Brüderlein fein. Johann Strauss jr. kon zich pas echt gaan toeleggen op een carrière als componist, toen Johann sr. in 1842 de familie verliet.

Johann jr. (door zijn familie doorgaans "Schani" genoemd) kwam uit een muzikale familie. Zijn vader Johann Strauss sr. en broers Josef en Eduard waren eveneens componisten, maar Johann jr. is met afstand de bekendste. Dit wekte een niet geringe jaloezie op bij zijn beide broers, met name bij Eduard. Maar objectief muzikaal gezien stak "Schani" met kop en schouders boven het niveau van zijn broers uit. De composities van Josef en Eduard zijn weliswaar verdienstelijk te noemen, maar missen de geniale en verrassende wendingen van de composities van Johann jr.

Gedurende zijn leven was hij al bekend als de walskoning en de populariteit van de Weense wals is voor een belangrijk deel aan hem te danken. De Weense wals werd in de tijd waarin Johann Strauss jr. leefde voornamelijk in danszalen gespeeld. Het is uitsluitend aan Johann Strauss jr. te danken dat de Weense wals van het niveau van de danszaal naar het concertpodium getild werd.

Hij streefde zijn vader als componist snel voorbij en beleefde successen op tournees door Oostenrijk, Polen, Duitsland, Rusland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Italië.

Hij werd gewaardeerd door prominente componisten uit zijn tijd, onder wie Johannes Brahms, een persoonlijke vriend.

Johann Strauss jr. stierf op 73-jarige leeftijd aan een longontsteking. In Wenen zijn er twee musea die aandacht aan zijn werk en leven besteden, namelijk het Museum der Johann Strauss Dynastie en de Johann Strauss Wohnung. Verder staat er in het Stadspark nog het Johann Strauss-monument.

Composities (Uittreksel)[bewerken | brontekst bewerken]

Werken voor orkest[bewerken | brontekst bewerken]

  • 1844 Sinngedichte, wals, Op. 1
  • 1844 Debut-Quadrille, Op. 2
  • 1844 Herzenslust, Polka, Op. 3
  • 1844 Gunstwerber, wals, Op. 4
  • 1845 Patrioten, mars, Op. 8
  • 1845 Amazonen-Polka, Op. 9
  • 1846 Jugend‑Träume, wals, Op. 12
  • 1846 Serben-Quadrille, Op. 14
  • 1846 Sträußchen, wals, Op. 15
  • 1846 Jux-Polka, Op. 17
  • 1846 Berglieder, wals, Op. 18
  • 1846 Dämonen-Quadrille, Op. 19
  • 1846 Austria, mars, Op. 20
  • 1846 Lind-Gesänge, wals, Op. 21
  • 1846 Pesther Csárdás, Op. 23
  • 1846 Zigeuner-Quadrille, Op. 24
  • 1846 Zeitgeister, wals, Op. 25
  • 1846 Hopser-Polka, Op. 28
  • 1846 Die Belagerung von Rochelle, Quadrille, Op. 31
  • 1847 Slaven-Potpourri, Op. 39
  • 1847 Serbischer Marsch, WoO
  • 1847 Sängerfahrten, wals, Op. 41
  • 1847 Explosions-Polka, Op. 43
  • 1847 Fest, mars, Op. 49
  • 1848 Revolutions-Marsch, op. 54 - origineel getiteld: Siegesmarsch der Revolution
  • 1848 Studenten-Marsch, op. 56
  • 1848 Brünner Nationalgarde-Marsch, Op. 58
  • 1849 Einheits‑Klänge, wals, Op. 62
  • 1849 Kaiser Franz Josef Marsch, Op. 67
  • 1849-1850 Triumph Marsch, op. 69
  • 1850 Die Gemüthlichen, wals, Op. 70
  • 1850 Frohsinns-Spenden, wals, Op. 73
  • 1850 Lava‑Ströme, wals Op. 74
  • 1850 Wiener Garnison Marsch, Op. 77
  • 1850 Heiligenstädter-Rendezvous Polka, Op. 78
  • 1850 Johannis‑Käferln, Op. 82
  • 1850 Ottinger Reitermarsch, Op. 83
  • 1850 Hirten-Spiele, wals, Op. 89
  • 1851 Kaiser-Jäger-Marsch, Op. 93
  • 1851 Rhadamantus‑Klänge, wals, Op. 94
  • 1851 Viribus Unitis, Op. 96
  • 1851 Vöslauer-Polka, Op. 100
  • 1851 Mephistos Höllenrufe, wals, Op. 101
  • 1851 Albion Polka, Op. 102 (opgedragen aan Albert van Saksen-Coburg en Gotha)
  • 1852 Harmonie-Polka, Op. 106
  • 1852 Großfürsten-Marsch, Op. 107
  • 1852 Tete a Tete, Quadrille, Op. 109
  • 1852 Elektromagnetische Polka, Op. 110
  • 1852 Blumenfest-Polka, Op. 111
  • 1852 Melodien-Quadrille, nach Motiven aus Opern von Giuseppe Verdi, Op. 112
  • 1852 Sachsen-Kurkaiser-Marsch (Sachsen-Kürassier-Marsch), Op. 113
  • 1852 Liebeslieder", wals, Op. 114
  • 1852 Wiener Jubelgruß Marsch, Op. 115
  • 1852 Annen-Polka, Op. 117 (opgedragen aan Maria Anna van Sardinië keizerin van Oostenrijk)
  • 1852-1853 Santanella-Polka, Op. 124
  • 1852-1853 Phönix-Schwingen, wals, Op. 125
  • 1853 Kaiser-Franz-Josef I Rettungs-Jubel-Marsch, Op. 126
  • 1853 Freudengruß-Polka, Op. 127
  • 1853 Aesculap-Polka, Op. 130
  • 1853 Wiener Punch-lieder, wals, op. 131
  • 1853 Caroussel Marsch, Op. 133
  • 1853 Kron-Marsch, Op. 139
  • 1854 La Viennoise, Polka mazur, Op. 144
  • 1854 Musen-Polka, Op. 147
  • 1854 Erzherzog Wilhelm Genesungs Marsch, Op. 149
  • 1854 Elisen Polka francaise, Op. 151
  • 1854 Myrthen-Kränze (ook: Elisabethsklänge), wals, op. 154
  • 1854 Napoleon-Marsch, Op. 156
  • 1854 Nachtfalter, wals, Op. 157
  • 1854 Alliance-Marsch, Op. 158
  • 1854 Schnellpost-Polka, Op. 159
  • 1855 Souvenir-Polka, Op. 162
  • 1856 Grossfürstin Alexandra-Walzer, Op. 181
  • 1856 Krönungsmarsch, Op. 183
  • 1856 Krönungslieder, wals, Op. 184
  • 1857 Alexandrinen, Polka-française, Op. 198
  • 1858 L'enfantillage (Zepperlpolka), Polka francaise, Op. 202
  • 1858 Champagner-Polka, Op. 211
  • 1858 Fürst Bariatinsky Marsch, Op. 212
  • 1858 Tritsch-Tratsch, Polka schnell, Op. 214
  • 1859 Auroraball-Polka, Op. 219
  • 1859 Reiseabenteuer, wals, Op. 227
  • 1860 Sentenzen, wals, Op. 233
  • 1860 Accelerationen, wals, Op. 234
  • 1861 Hesperus-Polka, Op. 249
  • 1861 Perpetuum mobile, Musikalischer Scherz, Op. 257
  • 1861 Furioso Polka, Quasi Galopp, Op. 260
  • 1862 Motoren, wals, Op. 265
  • 1862 Wiener Chronik, wals, Op. 268
  • 1862 Demolierer-Polka, Op. 269
  • 1862 Morgenblätter, wals, Op. 279
  • 1863 Leitartikel, wals, Op. 273
  • 1863 Bauern-Polka, Polka française, Op. 276
  • 1864 Vergnügungszug, Polka schnell, Op. 281
  • 1864 Deutscher Krieger-Marsch, Op. 284
  • 1864 Persischer Marsch, Op. 289 - origineel getiteld: Persischer Armee-Marsch
  • 1864 Quadrille sur des airs français, Op. 290[1] (oorspronkelijke titel: Blondin-Quadrille, benoemd naar de Franse koorddanser Charles Blondin (1824-1897))
  • 1865 "'s Gibt nur a Kaiserstadt, 's gibt nur ein Wien", Polka schnell, Op. 291
  • 1865 Aus den Bergen, wals op. 292
  • 1866 Flugschriften, wals, Op. 300
  • 1866 Wiener Bonbons, wals, Op. 307
  • 1866 Par Force!, Polka schnell, Op. 308
  • 1867 An der schönen, blauen Donau, wals, Op. 314
  • 1867 Künstlerleben, wals, Op. 316
  • 1867 Postillon d'amour, Polka-française, Op. 317
  • 1867 Leichtes Blut, Polka schnell, Op. 319
  • 1867 Figaro-Polka, Polka française Op. 320
  • 1868 Stadt und Land, Polka, Op. 322
  • 1868 Ein Herz und ein Sinn, Polka muzarka, Op. 323
  • 1868 Unter Donner und Blitz, Polka schnell, Op. 324 (Oorspronkelijke titel: Sternschnuppe)
  • 1868 Geschichten aus dem Wienerwald, wals, Op. 325
  • 1868 Freikugeln, Polka schnell, Op. 326
  • 1868 Sängerslust, Polka, Op. 328
  • 1869 Pizzicato Polka (samen met: Josef Strauss)
  • 1869 Eljen a Magyar!, Ungarische Polka schnell, Op. 332
  • 1869 Wein, Weib und Gesang!, wals, Op. 333
  • 1869 Ägyptischer Marsch, Op. 335 - soms ook als Tscherkessen Marsch getiteld
  • 1869 Im Krapfenwaldl, Polka française, Op. 336
  • 1869 Von der Börse, Polka française, Op. 337
  • 1870 Freuet euch des Lebens, wals, Op. 340
  • 1870 Neu‑Wien, wals, Op. 342
  • 1871 Indigo-Quadrille, Op. 344
  • 1871 Tausend und eine Nacht, wals, Op. 346
  • 1871 Indigo-Marsch, Op. 349
  • 1871 Die Bajadere, Op. 351
  • 1872 Russische Marsch-Fantasie, Op. 353
  • 1873 Wiener Blut, wals, Op. 354
  • 1873 Carnevalsbilder, wals, Op. 357
  • 1873 Gruß aus Österreich, Polka mazur, op. 359
  • 1873 Bei uns z'Haus, Op. 361
  • 1874 Fledermaus-Polka, Op. 362
  • 1874 Fledermaus-Quadrille, Op. 363
  • 1874 Wo die Zitronen blühn, Op. 364
  • 1874 Tik Tak, Polka schnell, Op. 365
  • 1874 An der Moldau, Polka francaise, Op. 366
  • 1874 Du und Du, Op. 367
  • 1875 Cagliostro-Walzer, Op. 370
  • 1875 Hoch Österreich, Op. 371
  • 1875 Bitte schön!, Op. 372
  • 1875 Auf der Jagd, Op. 373
  • 1875 O schöner Mai!, Op. 375
  • 1875 Banditen-Galopp, Op. 378
  • 1878-1879 Kennst du mich?, wals, Op. 381
  • 1879 Pariser Polka, Op. 382
  • 1880 Rosen aus dem Süden, wals, Op. 388
  • 1881 Stürmisch in Lieb' und Tanz, Polka schnell, Op. 393
  • 1881 Jubelfest Marsch, Op. 396
  • 1881 Der Lustige Krieg Marsch, Op. 397
  • 1881 Frisch ins Feld!, mars, Op. 398
  • 1881 Kuß-Walzer, Op. 400
  • 1881 Entweder - oder!, Polka schnell, Op. 403
  • 1881 Matador Marsch, Op. 406
  • 1881 Italienischer Walzer, Op. 407
  • 1882 Habsburg Hoch!, mars, Op. 408
  • 1883 Frühlingsstimmen, wals, Op. 410
  • 1883 Lagunen-Walzer, Op. 411
  • 1885 Einzugsmarsch aus der Operette "Zigeunerbaron", WoO
  • 1885 Schatz-Walzer, Op. 418
  • 1886 Russischer Marsch, Op. 426
  • 1887 Freiwillige vor, WoO - opgedragen aan "Wiener Freiwillige Rettungsgesellschaft"
  • 1887 Donauweibchen, wals, op. 427
  • 1887-1888 Reitermarsch, Op. 428
  • 1888 Soldatenspiel, Polka francaise, Op. 430
  • 1888 Spanischer Marsch, Op. 433
  • 1888 Kaiser-Jubiläum-Jubelwalzer, Op. 434
  • 1888 Kaiser-Walzer Op. 437
  • 1890 Rathausball-Tänze, wals, Op. 438
  • 1891 Ritter Pasmann, Csárdás, Op. 441
  • 1892 Seid umschlungen Millionen, wals, Op. 443
  • 1892 Märchen aus dem Orient, wals, Op. 444
  • 1893 Ninetta-Marsch, Op. 447
  • 1893 Festmarsch, Op. 453 - gecomponeerd ter gelegenheid van het huwelijk van prins Ferdinand I van Bulgarije met prinses Maria Louisa van Bourbon-Parma (1870-1899) op 20 april 1893
  • 1894 Zivio! Marsch, Op. 456
  • 1896 Neue Pizzicato-Polka, Op. 449
  • 1896 Gartenlaube-Walzer, op. 461
  • 1896 Trau, schau, wem!, Op. 463
  • 1896 Es war so wunderschön, mars, Op. 467
  • 1896 Deutschmeister Jubiläums-Marsch, Op. 470 - gecomponeerd ter gelegenheid van het 200-jaar jubileum van het Hoch- und Deutschmeister Infanterie Regiment Nr. 4 in Wenen
  • 1897 Wo uns're Fahne weht, mars, Op. 473
  • 1898 Aufs Korn! Bundesschützen-Marsch, Op. 478
  • 1898 Klänge aus der Raimundzeit, Quodlibet aus Gesängen und Tänzen über Themen von Joseph Drechsler, Conradin Kreutzer, Joseph Lanner, Wenzel Müller en Johann Strauss sr, Op. 479
  • Vaterländischer Marsch (samen met: Josef Strauss)
Beeld van Strauss in Wenen. Foto 2003.

Werken voor harmonieorkest[bewerken | brontekst bewerken]

  • An der Elbe, wals, op. 477[2]

Muziektheater[bewerken | brontekst bewerken]

Opera[bewerken | brontekst bewerken]

Voltooid in titel aktes première libretto
1891 Ritter Pásmán, op. 441 3 bedrijven 1 januari 1892, Wenen, Hofoper Ludwig Dóczi naar de ballade "Pázmán lovag" van János Arany

Ballet[bewerken | brontekst bewerken]

Voltooid in titel aktes première libretto choreografie
1899 Aschenbrödel (Assepoester) 3 bedrijven (alleen een fragment - première van de van
Josef Bayer voltooide versie op
3 mei 1901, Berlijn, koninklijk operahuis 		Hermann Heinrich Regel Emil Graeb

Operettes[bewerken | brontekst bewerken]

Voltooid in titel aktes première libretto
1868 Die lustigen Weiber von Wien niet uitgevoerd Joseph Braun
1871;
1e rev.1875;
2e rev.1877 		Indigo und die vierzig Räuber;
1e rev.: La Reine Indigo;
2e rev.: Königin Indigo 		3 bedrijven 10 februari 1871, Wenen, Theater an der Wien;
1e rev.: 1875, Parijs;
2e rev.: 1877, Wenen 		Maximilian Steiner
1873 Karneval in Rom 3 bedrijven 1 maart 1873, Wenen, Theater an der Wien Joseph Braun naar de komedie "Piccolino"
van Victorien Sardou, Richard Genée
1874, rev.1877 Die Fledermaus;
rev. versie als: La Tzigane 		3 bedrijven 4 april 1874, Wenen, Theater an der Wien;
rev. versie: 1877, Parijs 		Richard Genée naar Karl Haffners
bewerking van de Franse vaudeville «Le Réveillon»
van Henri Meilhac en Ludovic Halévy
1875 Cagliostro in Wien 27 februari 1875, Wenen, Theater an der Wien F. Zell, Richard Genée
1876 Prinz Methusalem 3 januari 1877, Wenen, Carl-Theater Carl Treumann naar Victor Wilder en Delacour
1878 Blindekuh 3 bedrijven 18 december 1878, Wenen, Theater an der Wien naar het gelijknamige blijspel van Rudolf Kneisel
1880 Das Spitzentuch der Königin 3 bedrijven 1 oktober 1880, Wenen, Theater an der Wien Heinrich Bohrmann, Julius Rosen, O. F. Berg, Richard Genée
1881 Der lustige Krieg 3 bedrijven 25 november 1881, Wenen, Theater an der Wien F. Zell, Richard Genée naar het
libretto van Mélesville tot de opera comique
«Les Dames-capitaines» van Henri Reber
1883 Eine Nacht in Venedig 3 bedrijven 3 oktober 1883, Berlijn, Friedrich Wilhelmstädtisches Theater F. Zell, Richard Genée naar het
libretto van Eugène Cormon en Michel Carré tot
de opera comique «Le Château trompette» van François-Auguste Gevaert
1885 Der Zigeunerbaron 24 oktober 1885, Wenen, Theater an der Wien Ignaz Schnitzer, Mór Jókai naar
de novelle "Saffi" van Mór Jókai
1887 Simplicius voorspel, 2 bedrijven 17 december 1887, Wenen, Theater an der Wien Victor Léon naar "Der Abentheuerliche Simplicissimus Teutsch"
van Hans Jakob Christoffel von Grimmelshausen
1893 Fürstin Ninetta 3 bedrijven 10 januari 1893, Wenen, Theater an der Wien Hugo Wittmann, Julius Bauer
1894 Jabuka oder Das Apfelfest 3 bedrijven 12 oktober 1894, Wenen, Theater an der Wien Gustav Davis, Max Kalbeck
1895 Waldmeister 3 bedrijven 4 december 1895, Wenen, Theater an der Wien Gustav Davis
1897 Göttin der Vernunft 3 bedrijven 13 maart 1897, Wenen, Theater an der Wien Alfred Maria Willner, Bernhard Buchbinder

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe link[bewerken | brontekst bewerken]

Zie de categorie Johann Strauss II van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Johann_Strauss_jr.&oldid=60077902"