Gazastrook
De Gazastrook (Arabisch: Qhita Raza- قطاع غزة, Engels: Gaza Strip) is een streek in het Midden-Oosten die bestuurd wordt door de Palestijnse Autoriteit.
De Gazastrook heeft een oppervlakte van ongeveer 360 km². Het gebied grenst aan Israël, Egypte en de Middellandse Zee. De belangrijkste steden zijn Gaza, Rafah, Abasãn, Khãn Yünus en Dayr al Balah. De kustlijn is zo'n 40km lang, de grens met Egypte zo'n 11km en de grens met Israël zo'n 51km lang.
Geschiedenis
Ottomaanse rijk en Britse mandaatperiode
Tot 1917 was de Gazastrook, net als de gehele regio een gedeelte van het Ottomaanse Rijk. In 1917 werd het veroverd door de Britten in de Slag bij Gaza. Het VK kreeg in 1921 een mandaat over Palestina (het huidige Israël, de Palestijnse Gebieden en Jordanië) van de Volkerenbond.
Egyptische bezettingsperiode
In de Palestijnse oorlog van 1947 - 1949 werd de Gazastrook door Egypte veroverd en bezet. Met het bestand van 1950 tussen Israël en Egypte werden de grenzen van de Gazastrook bepaald. Tot 1967 bleef de Gazstrookonder Egyptisch militair bestuur.
Israëlische bezettingsperiode
In de Zesdaagse Oorlog van 1967 werd het door Israël op Egypte veroverd en bezet. Het gebied werd niet geannexeerd door Israël.
Israël stichtte er in totaal 21 nederzettingen, waar kolonisten gingen wonen. De 8.000 Israëlische inwoners in 21 Israëlische nederzettingen waren van weinig betekenis voor de bevolkingsaantallen van de regio. Wel waren zij gevestigd op relatief (dat wil zeggen per inwoner) aanzienlijk groter deel van het grondgebied: de 8.000 Israëliërs woonden op 15% van de oppervlakte van de Gazastrook. Om deze nederzettingen te bereiken werden de wegen door het Israëlische leger gecontroleerd en mochten daar vaak geen Palestijnen rijden.
Op 4 februari 2004 verklaarde de Israëlische minister-president, Ariel Sharon, vijftien nederzettingen die niet pal tegen de Israëlische grens aanliggen te willen ontruimen. Uiteindelijk komt hij overeen met de Amerikaanse president, George W. Bush, dat alle Israëlische nederzettingen in de Gazastrook zullen worden ontruimd en een viertal nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Bush geeft Sharon hierop enkele garanties in een brief.
Een ruime meerderheid van de Israëlische bevolking was volgens peilingen voor ontruiming van de nederzettingen. Een raadgevend referendum van de Likoed wees op 2 mei 2004 het voorstel af, maar de regering-Sharon met wisselende deelnemers zette de plannen voort. Aanvankelijk waren de acties tegen de ontruiming aanzienlijk. Edoch, de Israelische regering probeerde van meet af aan het aan het aantal aanwezige extremistisch-religieuze sympathisanten te verminderen. Zo werd bijvoorbeeld een 50.000 man grote 'Mars op de Gazastrook' verboden. In augustus 2005 waren alle inwoners van de nederzettingen en sympatisanten uit de Gazastrook ontruimd. In september 2005 droeg Israël de controle over de Gazastrook over aan de Palestijnse Autoriteit.
Palestijnse bestuur
Het Palestijnse bestuur over ruim de meerderheid van de Gazstrook begon in 1993, na de Israëlisch-Palestijnse akkoorden die bekend staan als de Oslo-akkoorden. Na een verdere eenzijdige terugtrekking van Israël, was op 12 september 2005 de controle over het grondgebied (exclusief het luchtruim) compleet.
Demografie
De bevolkingsdichtheid in de Gazastrook bedraagt meer dan 3500 personen per vierkante kilometer.
Tijdens de oorlog van 1947-1949 nam het aantal inwoners van de Gazastrook toe van ongeveer 80.000 tot ongeveer 287.000 inwoners, voornamelijk door instroom van vluchtelingen. Sindsdien (tot 2004) is de bevolking nagenoeg vervijfvoudigd door natuurlijke groei.
In de Gazastrook woonden in juli 2003 naar schatting zo'n 1,3 miljoen Palestijnen. Van hen zijn zo'n 900.000 personen vluchtelingen. De grootste stad is Gaza, met zo'n 400.000 inwoners. De totale vruchtbaarheid van vrouwen in de Gazastrook behoort tot de hoogste ter wereld: gemiddeld 6,17 kinderen per vrouw (2003). De gemiddelde bevolkingsgroei is 3,8%. Terwijl de werkgelegenheid sinds het uitbreken van de tweede intifada alleen maar terugloopt, is bijna de helft (49,4%) van de bevolking in de leeftijdscategorie van 0-14 jaar.
In 2004 werd het werkloosheidsgehalte op 41,3% gezet. 66% van de bewoners van Gaza leven onder de door de VN gehanteerde armoedegrens. De omstandigheden worden vaak "uitzichtloos" genoemd in de internationale media. Vrouwen blijven voor de overgrote meerderheid thuis om voor de kinderen en het huishouden te zorgen.