Koeneschans
.jpg)
.jpg)
De Koeneschans is een Nederlands schiereiland en voormalige schans in het riviertje de Vlist en ligt op de grens van de Krimpenerwaard en de Lopikerwaard. De schans ligt op de kruising van de West- en Oost Vlisterdijk, Bonrepas, Fransekade en Slangeweg. Rondom de Koeneschans liggen de Koeneschansbrug en de Schansbrug. De Koeneschans is als voormalig vestingwerk een onderdeel van de Oude Hollandse Waterlinie.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De Koeneschans is van oorsprong een verdedigingswerk uit de Tachtigjarige Oorlog. De eerste verwijzing naar de schans dateert uit een brief van 9 mei 1575, waarin 'Fort de Vlist' genoemd wordt. Onduidelijk is hoe dit fort eruit heeft gezien.[1]
Bij de inrichting van de Oude Hollandse Waterlinie in 1672 werd de Koeneschans hier een onderdeel van. De Koeneschans werd gebruikt ter verdediging van de Slangeweg. Deze weg was de route van en naar het oosten met plaatsen als IJsselstein en Utrecht, en bleef vanwege haar hoge ligging bij inundatie droog.[2] Midden op de schans was een stenen gebouw met een trapgevel aanwezig.[1]
Rond 1784 heeft een verbouwing van de Koeneschans plaatsgevonden, waarbij voorgenoemde gebouw vermoedelijk is gesloopt. Op het westelijke gedeelte van de schans is hierna een stenen opzichtershuis geplaatst. Rond het gebouw lagen borstweringen, namelijk een sikkelvormige wal in het noorden en een onregelmatige wal in het oosten.[1]
In de 19e eeuw werd de Nieuwe Hollandse Waterlinie ontwikkeld. Deze nieuwe linie lag oostelijker dan de Oude Hollandse Waterlinie, waardoor Utrecht binnen het bereik van de nieuwe linie kwam te liggen. Hierdoor verloor de Koeneschans, net als vestiging Schoonhoven, haar functie als verdedigingswerk en werd in 1815 als zodanig opgeheven.[3][4] In de 19e eeuw zijn de aarden borstweringen verdwenen.[4] In 1872 is het terrein van de Koeneschans verkocht en in particulier bezit gekomen.
Huidige situatie
[bewerken | brontekst bewerken]De Koeneschans is in 2013 aangekocht door Stichting Het Zuid-Hollands Landschap. Na aankoop heeft RAAP Archeologisch Adviesbureau een archeologisch onderzoek uitgevoerd naar de geschiedenis van de schans. De schans is door de stichting in samenwerking met Erfgoedhuis Zuid-Holland en Landschapsbeheer Zuid-Holland als onderdeel van het project 'Beleef de Vlist' heringericht met landschapsmarkeringen, een virtualrealitybeleving en informatiepanelen.[2][5][6][7][8]
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Van Groningen, Catharina L., De Krimpenerwaard 61-62. Zeist: Rijksdienst voor de Monumentenzorg / Zwolle: Waanders Uitgevers (1996). Gearchiveerd op 21 maart 2023.
- Stenvert [et al.], Ronald, Monumenten in Nederland. Zuid-Holland 514. Zeist: Rijksdienst voor de Monumentenzorg / Zwolle: Waanders Uitgevers (2004). Gearchiveerd op 14 februari 2023.
- Enderink, Sander (2017). Het Krimpenerwaard Boek. Zwolle: WBOOKS, pp. 156.
Noten
- ↑ a b c RAAP.nl (september 2016) Archeologisch onderzoek naar de Koeneschans
- ↑ a b Reformatorisch Dagblad (15 mei 2013) Koeneschans in Vlist bewees waarde in 1672. Gearchiveerd op 5 augustus 2019.
- ↑ Stenvert 2004:514
- ↑ a b Van Groningen 1996:62
- ↑ Het Kontakt (11 januari 2014) Initiatief tot opknapbeurt Koeneschans. Gearchiveerd op 5 augustus 2019.
- ↑ Erfgoedhuis-ZH.nl (2019) Koeneschans heringericht: van virtual reality tot zitbeleefplek
- ↑ Streekfonds Krimpenerwaard (22 februari 2019) Herinrichting Koeneschans. Gearchiveerd op 29 januari 2023.
- ↑ RTV Krimpenerwaard.com (7 februari 2019) Koeneschans opnieuw ingericht