Land van Krieckenbeek

Het Land van Krieckenbeek (Duits: Krickenbeck), was een historisch gebied in Opper-Gelre, dat eerst een graafschap was en daarna als Ambt Krieckenbeck onderdeel werd van het Graafschap Gelre.

Graafschap

Over de vroegste geschiedenis van het gebied is nog veel onduidelijk. In 1104 wordt er in de Annales Rodenses vermeld dat comes (graaf) Heinricus de Kriekenbach verwant was met de graven Gerardus van Gelre, Theodoricus van Kleef en heer Goswinus van Heinsberg.

Op 5 April 1118 is er sprake van een schenking aan de abdij van Siegburg, waarin een Hendrik van Krieckenbeek tijdelijk als heer van Wassenberg zou gaan optreden, totdat zijn broer, de latere graaf Gerard I van Gelre de volwassen leeftijd bereikt had .

Vermoedelijk was Hendrik ook de oprichter van Kasteel Krickenbeck, een motte-kasteel aan het riviertje Nette (ook Niers genaamd). Hendrik droeg een wapen met een Lelie. Er bestaat zodoende de mogelijkheid dat zij verwantwaren aan de familie van Wachtendonk, want hun wapen was een rode lelie op een gouden schild. Een andere verwantschap was die met de graven van Kessel.

Hendrik zou echter al kort na bovenstaande akte overlijden, namelijk op 5 oktober van hetzelfde jaar. Zijn zoon Hendrik II volgende hem op als graaf, en was tevens voogd van Roermond en van de Sint-Pantaleonkerk (Keulen), die op zijn beurt werd opgevolgd door zoon Hendrik III.

Vervolgens is er sprake van een Reyner van Krieckenbeek, die ook heer van Millendonk was. Mogelijk was hij echter in de financiele problemen geraakt, want volgens oorkonden uit 1188 en 1190 had hij het Land van Krieckenbeek voor 1300 Keulse mark verkocht aan Filips I van Heinsberg . Echter na diens dood blijkt het gebied in 1197 weer in handen te zijn van Reyner's dochter, Alvaradis van Kriekenbeck.

Alvaradis was gehuwd met Frederik van Berg-Altena. Hun zoon Adolf I van der Mark zou in 1243 de heerlijkheid Crikenbeke verkopen aan zijn zwager, Otto II van Gelre. Vanuit hier zou het Ambt Krieckenbeck ontstaan.

Ambt Krieckenbeck

Dit historisch ambt bevond zich in de omgeving van Straelen, in de huidige Duitse regio Nederrijn. Het werd bestuurd door een landdrost. De Alde Borch of Alt-Krickenbeck was toen reeds verwoest en er werd zo'n twee kilometer noordwaarts een nieuwe burcht gebouwd.

Behalve het Land van Krieckenbeck omvatte het ambt ook de heerlijkheden Wankum, Herongen, Grefrath, Leuth en Lobberich. Ook Venlo, tijdens de verheffing van Gelre tot hertogdom nog een dorp, en de exclave Viersen hoorden tot het rechtsgebied van Krieckenbeck. Na de stadsverheffing van Venlo kreeg deze plaats haar eigen stedelijke jurisdictie. De hoofdzetel van het Landsgerechtshof was Hinsbeck.

Nadat het het graafschap Gelre in 1339 tot hertogdom werd verheven, werd het vaker het strijdtoneel van rivaliserende huizen. Zo werden in 1424 Grefrath en Viersen, en in 1428 Leuth door troepen van Adolf van Gulik-Berg platgebrand.

In 1543 werd het Traktaat van Venlo opgesteld, waarin Willem V van Kleef afstand deed van het Overkwartier, en viel het samen met de exclaves Viersen en Erkelenz aan het huis Habsburg, later overgegaan in de Spaanse Nederlanden. door de talrijke oorlogen bleef het gebied onrustig. Ze ging 1658 Leuth in vlammen op.

het Ambt Krickenbeck werd in 1673 verkocht aan baron Wolfgang Willem van Palts-Neuburg. Tot de rechtsgebieden hoorden op dat moment de heerlijkheden Hinsbeck, Wankum, Leuth en Herongen. Het omvatte de hoge, midden en lage jurisdictie over deze plaatsen en het recht om schouten, schepenen en ingezworenen te installeren. Ook had hij het recht om tolgelden en cijnzen te heffen. Galg en rad bleven echter wel in Hinsbeck in gebruik.

In 1648 deden Franse troepen Hinsbeck en kasteel Krieckenbeck verwoestten en plunderden. In 1703 werden de Ambten Krieckenbeck, Geldern, Straelen en Wachtendonk aan het koninkrijk Pruisen toegevoegd. Nadat Napoleon in 1814 verslagen was, werd het gebied in 1815 bij het Congres van Wenen wederom opgedeeld.

De nieuwe staatsgrens werd bepaald door een kanonschot vanaf de Maas in oostelijke richting: hierdoor werden Venlo, Arcen en Roermond Nederlands, en Wankum, Herongen, Leuth, Lobberich, Hinsbeck en Krieckenbeck Pruisisch (later Duitsland).

Tweede huis van Krieckenbeek?

Mogelijk was er sprake van een deling van het Land van Krieckenbeek onder Reyner, want in de 13e eeuw zien we opeens een nieuwe familie van Crieckenbeek opduiken, welke zich later Kriekenbeek genaamd van Baerle zou noemen .

Reyner had namelijk nog een kleindochter, Johanna. Zij was gehuwd met Herman van Elsloo. Hun zoon Arnold werd de eerste heer van Stein. Zijn kleinzoon, ridder Herman van Crieckenbeek, was venoemd naar zijn overgrootvader. De familie had functies als schepen van Geldern en rentmeester van Gelre en stierf uit tussen 1633 en ca. 1700.

Stamreeks van Krieckenbeek

• Gerard III Flamens (ca. 1022 - kort voor 1076), gehuwd met Cunegunde, dochter van Hendrik I van Leuven
  • Hendrik I van Krieckenbeek (ca. 1050 - 5 okt 1118), vermoedelijk gehuwd met een dochter van Ansfridus van Kessel
    • Hendrik II van Krieckenbeek (ca. 1075 - na 1124), gehuwd met Alverade von Merheim (ca. 1085)
      • Hendrik III van Krieckenbeek (ca. 1106 - 1144)
      • Reyner I van Krieckenbeek (ca. 1108 - 1167), gehuwd met Alvardis von Molbach (ca. 1115)
        • Reyner II van Krieckenbeek (ca. 1138), gehuwd met ene Aleidis
          • Johanna van Krieckenbeek (ca. 1165), gehuwd met Herman van Elsloo (ca. 1165 - 1231)
            • Arnold I van Stein (ca. 1190)
              • onbekende zoon van Crieckenbeek (ca. 1215)
                • Herman van Crieckenbeek (ca. 1240 - na 1295)
                  • Hendrik van Crieckenbeek (ca. 1262)
                    • Willem van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1284 - 1326) Zie vervolg hieronder ↓
                    • Sijbrecht van Kriekenbeek van Grefrath (ca. 1286 - na 1326)
                  • Gysbertus van Crieckenbeek (ca. 1264)
          • Dirk I van Millendonk (ca. 1140 - na 1197)
            • Dirk II van Millendonk (ca. 1162 - na 1216)
          • Alverade van Krieckenbeek (ca. 1150 - 1210), gehuwd met Frederik van Berg-Altena (ca. 1148 - 14 mei 1199)
            • Adolf I van der Mark (ca. 1180 - 28 jun 1249), gehuwd met Irmengarde van Wassenberg, dochter van Otto I van Gelre
      • Meinerus van Krieckenbeek (ca. 1110 - voor 1148)
        • Arnold van Krieckenbeek (ca. 1135)
      • Alveradis van Krieckenbeek (ca. 1125), gehuwd met Godfried van Ubach (ca. 1125 - na 1172)
        • Udonis van Ubach (ca. 1150 - na 1219), drossaard van Limburg. Mogelijk de stamvader van de familie Ubachs
    • Regiwindis van Ruremunde (ca. 1080 - 12 mrt 1130), gehuwd met Adelbert II van Saffenberg (ca. 1080 - 3 apr 1151)
      • Adolf I van Saffenberg (ca. 1101 - 21 mei 1177)
      • Adelbert van Scharn (ca. 1103 - 1168)
      • Aleidis van Thorn (ca. 1105 - 1172), Abdis van Thorn 1136-1172
      • Regewidis van Thorn (ca. 1107 - na 1172), stiftdame
      • Mathilda von Saffenberg (ca. 1110 - 2 jan 1145), gehuwd met Hendrik II van Limburg
    • Reinzo van Straelen (1085 - na 1144)
  • Gozewijn Flamens (ca. 1055)
  • Gerard I van Gelre (ca. 1060 - 16 okt 1129), graaf van Gelre, bijgenaamd 'de Lange'.
    

Stamreeks van Krieckenbeek van Baerle

Willem van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1284 - 1326), beleent met de hof tot Baerle

• Hendrik van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1305 - na 24 jan 1360), ridder, schepen van Geldern en rentmeester van Gelre
  • Hendrik van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1330 - na 1380), ridder
    • Hendrik van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1365 - 1404), gehuwd met Baetse Kreenkens
    • Arnold (Arnt) van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1370), verkoopt zijn aanspraken op Arcen
    • Willem van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1375), gehuwd met Elisabeth van Pardelaer (ca. 1400 - 1452). Ook Willem verkoopt zijn aanspraken op Arcen. In 1398 ambtman te Erkelenz, en in 1402 beleend met de gruit te Grefrath, Lobberich, Hinsbeck, Leuth, Herongen en Wankum.
      • Hendrik van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1421 - voor 1478), ambtman van Kriekenbeek en drost en stadhouder van Wickrade, gehuwd met Elisabeth van Dormenshem
        • Hendrik van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1445 - na 18 okt 1473)
        • Helmich van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1450 - na 1478)
        • Willem van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1455), gehuwd met Godefrida Mercator (ca. 1460)
          • Hendrik Willem van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1482)
            • Henrick van Baerle (ca. 1504 - na 8 jul 1544)
              • Johan van Baerle (ca. 1525 - na 13 jun 1556)
      • Emond van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1425 - 8 mei 1468), heer van Overen, gehuwd met Eva van Bree (ca. 1445 - 8 aug 1510)
        • Peter van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1468 - 30 nov 1518), schepen te Roermond, gehuwd met Elizabeth van Dursdael (ca. 1477 - 5 feb 1524)
          • Margaretha van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1498), gehuwd met Jean de Fallois (delle Falloise), burgemeester van Luik 1532-1533
          • Emont van Baerle (21 dec 1515 - 3 jun 1589), heer van Overen, Berckt en Roesdonk, gehuwd met Agnes van Eyll (1523 - 9 okt 1602)
            • Willem van Baerle (25 okt 1559 - 13 mei 1602), heer van Overen, gehuwd met Anna Spee van Forst (ca. 1570)
              • Anna van Baerle (ca. 1595), gehuwd met Gilles van Haeften
              • Elizabeth van Baerle (ca. 1605), huwde op 16 mei 1633 met Carl van Harff.
  • Walraven van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1335 - 1395)
    • Frederik van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1365 - 1410)
      • Catharina van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1400), gehuwd met Willem van Montfoort (ca. 1385 - 1468)
      • nn (ca. 1402), gehuwd met Arnold II van Ghoor (ca. 1395)
      • Elisabeth van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1410 - 1457), gehuwd met Johan VI van Renesse (1374 - 17 mrt 1438)
• Willem van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1307 - na 1340), gehuwd met Greeta Zebartz
• Arnold van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1309 - na 1358)
  • Hillegonda van Kriekenbeek van Baerle (ca. 1350 - 5 apr 1412), gehuwd met Matthijs II van Berck van Kessel (ca. 1350 - na 1407)

Drosten van Krieckenbeck

Drosten waren vanaf de middeleeuwen de bestuursambtenaren die een bepaald gebied, oftewel ambt bestuurden. Zij werden aangesteld door de regerende landheer om in diens naam de wetten in het betreffende gebied te handhaven. Onderstaande lijst is nog incompleet.

Ambtsperiode	Naam drost
1288	Rutger van Tysse
1347	Arnold Spede
1348	Henrik der Langen
1360-1373	Johan van Broeckhuysen
1381-1397	Hendrik van Wickrath
1399	Karl van Wyenhorst
1400-1404	Hendrik van der Neersen
1406-1420	Johan van Wickrath
1420-1429	Willem van Wachtendonk
1429-1449	Johan van Wickrath
1449	Johan van Wachtendonk
1461	Sweer van Warick
1465	Hendrik van Wickrath
1466-1467	Eduard Vogt zu Bell
1467-1471	Johan van Wickrath
1471-1486	Reiner van Holthuysen
1492-1496	Johan Bastaard van Gelre
1496-1501	Andreas van Vischennich genaamd Bell
1540	Frans van Stalbergen
1555-1567	Jan van Stalbergen senior
1569-1581	Jan van Stalbergen junior
1584	Johan van Holthuysen
1638-1664	Arnold V Wolfgang Huyn van Geleen

Zie ook

Krickenbecker Seen

Kasteel Krickenbeck