Marie-Hélène Lafon

Marie-Hélène Lafon
	Marie-Hélène Lafon in 2014
Algemene informatie
Geboren	1 oktober 1962
Geboorteplaats	Aurillac
Land	Frankrijk
Beroep	docent, schrijver
Werk
Genre	Roman, novelle
Bekende werken	Histoire du fils; Het verhaal van de zoon
Uitgeverij	Vleugels
	(en) IMDb-profiel
Lijst van Franstalige schrijvers
Portaal	Literatuur

Marie-Hélène Lafon (Aurillac, 1 oktober 1962) is een Franse docent en schrijver. In 2020 ontving zij de Prix Renaudot voor haar roman Histoire du fils (Nederlandse vertaling: Het verhaal van de zoon).

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Lafon is opgegroeid in een boerengezin in de vallei van de rivier Santoire, in het departement Cantal, Auvergne. Thuis werd Occitaans gesproken. Ze bezocht de middelbare school Saint-Joseph (onderbouw) en het lycée Présentation Notre-Dame, twee kostscholen met een katholieke signatuur in Saint-Flour.

Op 18-jarige leeftijd vertrok ze naar Parijs om te gaan studeren aan de Universiteit van Parijs-Sorbonne IV. Daar behaalde ze een mastergraad Latijn en een tweedegraads lesbevoegdheid moderne letterkunde. Ze behaalde daarna het Diplôme d'études approfondies (DEA) aan de Universiteit van Parijs III-Sorbonne Nouvelle en promoveerde tot doctor in de letterkunde aan de Universiteit van Parijs VII-Diderot op een proefschrift over Henri Pourrat, een etnoloog en schrijver uit de Auvergne.^[1] In 1987 legde ze met goed gevolg het concours d’agrégation de grammaire af. Dit concours verstrekt de bevoegdheid voor het geven van lessen Frans, literatuur en klassieke talen aan de bovenbouw van het voortgezet onderwijs.

Lafon doceert Frans, Latijn en Grieks aan het Collége Saint Exupéry, gelegen aan de Boulevard Arago in Parijs. In 1996, toen zij 34 jaar oud was, begon ze met het schrijven van korte verhalen.

Marie-Hélène Lafon woont in Parijs in de buurt van het Place de la Nation. Ze is vrijgezel en heeft geen kinderen.^[2]^[3]

Schrijverschap[bewerken | brontekst bewerken]

Haar eerste roman Le Soir du chien verscheen in 2001 en werd bekroond met de Prix Renaudot des Lycéens. Daarvoor had ze korte verhalen geschreven waarvoor ze geen uitgever kon vinden. De korte verhalen Liturgie, Alphonse en Jeanne verschenen uiteindelijk in 2002, in de verzamelbundel Liturgie.^[4]

Een citaat van Lafon over het schrijven van een kort verhaal, op de achterzijde van de verzamelbundel Histoires: "Novelle of roman, roman of novelle, soms weet je het niet, ik weet niet wat ik ga maken of waar het naartoe gaat, […] ik ga vooruit en dan wordt het iets dat ik niet had verwacht, het wordt iets anders, het vormt zich al doende […]".^[5] In 2016 ontving Lafon de Prix Goncourt de la novelle voor Histoires.^[6]

De Franse regisseur Julie Lopes-Curval verfilmde in 2015 haar boek Annonce. Lafon bezocht de filmset tijdens een draaidag bij een boerderij in Picherande, op 1200 meter hoogte in het besneeuwde landschap van de Puy-de-Dôme. Ze zegt hierover: “In de film zien we veel gebaren, maaltijden, scenes in de veestal, het is een film die laat zien, die belichaamt, dat is zeer in lijn met wat ik met schrijven probeer te doen.”^[7]

In 2019 verschijnt Le pays d'en haut. Het boek is gebaseerd op een serie interviews met de Franse schrijver Fabrice Lardreau. In het boek komt naar voren waarom de Cantal zo’n belangrijke rol speelt in haar boeken. Lafon vertelt dat ze gehecht is aan de bergachtige, vulkanische streek en de mensen die daar wonen. Met de korte zin: "J’en suis de là-haut" ("Ik ben van daarboven") geeft Lafon haar verbondenheid met haar geboortestreek weer.^[1]^[8]

Op 30 november 2020 ontving Lafon de Prix Renaudot voor haar roman Histoire du fils.^[9]^[10]^[11]

Masterclass schrijven[bewerken | brontekst bewerken]

In 2017 werd Lafon uitgenodigd door Aleph-Écriture - centre de formation à l’écriture om een masterclass te geven over het thema "Schrijven, een kwestie van stijl?" Van haar optreden zijn zeven korte, Franstalige video’s gemaakt over onderwerpen zoals: tijd en structuur, personen, de schrijfplek.^[12]

Werken in Nederlandse vertaling[bewerken | brontekst bewerken]

Het verhaal van de zoon[bewerken | brontekst bewerken]

André, de hoofdpersoon in deze roman, groeit op in het gezin van zijn tante, de zuster van zijn moeder, omdat zijn vader onbekend is. Zijn leven lang voelt André het gemis en Lafon schrijft op een gevoelige en indringende manier over wat dit gemis teweegbrengt. Een enkele poging om contact te krijgen met zijn vader mislukt en pas aan het einde van de roman is het de zoon van André die te weten komt wat er precies heeft plaatsgevonden tijdens de bepalende eerste levensjaren van zijn onbekende grootvader.^[13]^[14]

Het hoge land[bewerken | brontekst bewerken]

Het hoge land is een korte roman over een ongelukkig huwelijk van een boerenechtpaar. Het gezin woont op een grote, afgelegen boerderij aan de Santoire die zij vlak na hun huwelijk hebben gekocht. Het huwelijk is een drama: de man leeft voor zijn werk en vernedert en mishandelt zijn vrouw. Het eerste deel is geschreven vanuit het gezichtspunt van de vrouw die uiteindelijk besluit om bij haar man weg te gaan. Zeven jaar later worden de dramatische ontwikkelingen beschreven vanuit de optiek van de man. Tenslotte wordt 40 jaar later, bij de verkoop van de boerderij, de plek beschreven vanuit het perspectief van een van hun dochters. De roman is mooi geconstrueerd, als een tragedie in drie bedrijven en ingetogen geschreven.^[15]

Album[bewerken | brontekst bewerken]

Enkele korte vertalen uit de bundel Album, die in 2012 verscheen, zijn door Rokus Hofstede in het Nederlands vertaald. Het betreft: Huizen, Rivieren, Winter en Nacht. Ze worden door Hofstede aangeduid met "prozaminiaturen".^[16]

Werken[bewerken | brontekst bewerken]

Romans[bewerken | brontekst bewerken]

2001 Le Soir du chien
2003 Sur la photo
2005 Mo
2008 Les Derniers Indiens
2008 La Maison Santoire
2008 L'Annonce
2012 Les Pays
2014 Joseph
2017 Nos vies
2020 Histoire du fils. Nederlandse vertaling: Het verhaal van de zoon. Vertaald door Katelijne De Vuyst. Uitgeverij Vleugels, Bleiswijk, 2020. 144 pag. ISBN 9789493186231
2023 Les sources. Nederlandse vertaling: Het hoge land. Vertaald door Katelijne De Vuyst. Uitgeverij Vleugels, Bleiswijk, 2023. 88 pag. ISBN 9789493350007

Korte verhalen[bewerken | brontekst bewerken]

2002 Liturgie
2006 Organes
2012 Gordana. Geillustreerd door Nihâl Martli
2012 Album ^[16]
2013 Traversée
2015 Histoires (Bundeling van eerder verschenen verhalen)

Overig werk[bewerken | brontekst bewerken]

2015 Chantiers (Essays)
2018 Flaubert : pages choisies
2019 Le Pays d’en haut. Entretiens avec Fabrice Lardreau

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Virtual International Authority File (VIAF): 225751387

Bronnen, referenties en voetnoten

Bronnen

Referenties

↑ ^a ^b (fr) Prix Arverne 2013. Ligue Auvergnate & du Massif-Central (18 april 2013). Geraadpleegd op 1 januari 2021.
↑ (fr) Peras, Delphine, Marie-Hélène Lafon s'impose. L'Express (1 september 2009). Gearchiveerd op 15 februari 2022. Geraadpleegd op 27 december 2020.
↑ Montfrans, Manet van, Prix Goncourt de la nouvelle voor Marie-Hélène Lafon. Manet van Montfrans.nl (18 juni 2016). Geraadpleegd op 29 december 2020.
↑ (fr) Aubonnet, Brigitte, Entretien croisé Mercedes Deambrosis et Marie-Hélène Lafon. Encres Vagabondes. Geraadpleegd op 1 januari 2021.
↑ (fr) Histoires. Buchet-Chastel (8 oktober 2015). Gearchiveerd op 19 januari 2021. Geraadpleegd op 2 januari 2021. "Nouvelle ou roman, roman ou nouvelle, parfois on ne sait pas, je ne sais pas ce que je vais faire, où ça va aller ; je suis une piste qui s’enfonce dans le maquis textuel, j’y vais, j’avance, et ensuite ça devient quelque chose que je n’attendais pas, ça devient autre chose, ça se fait en se faisant, ça se fait autrement, ça tourne et ça bifurque, ça se retourne."
↑ (fr) Durand, Marine, Le Goncourt de la nouvelle 2016 décerné à Marie-Hélène Lafon. Livreshebdo (9 mei 2016). Gearchiveerd op 23 januari 2021. Geraadpleegd op 1 januari 2021.
↑ (fr) Vachias, Isabelle, "L’annonce" de Marie-Hélène Lafon, de l’écrit au petit écran vendredi sur Arte. La Montagne (19 februari 2016). Geraadpleegd op 30 december 2020. "Dans le film, on voit beaucoup de gestes, des repas, des scènes dans l’étable, c’est un cinéma qui montre, qui incarne, il est très en résonance avec ce que je tente de faire dans l’écriture."
↑ (fr) Biographie Marie-Hélène Lafon, écrivain. Who's who in France (30 november 2020). Gearchiveerd op 22 januari 2021. Geraadpleegd op 2 januari 2021.
↑ Feyter, Flip, Parijse lerares Latijn en Grieks Marie-Hélène Lafon wint Prix Renaudot, op één na belangrijkste Franse literaire prijs. VRT.be (30 november 2020). Gearchiveerd op 19 januari 2021. Geraadpleegd op 29 december 2020.
↑ (fr) Develey, Alice, Le prix Renaudot est attribué à Marie-Hélène Lafon pour Histoire du fils. Le Figaro (30 november 2020). Gearchiveerd op 19 januari 2021. Geraadpleegd op 1 januari 2021.
↑ (fr) Lesniak, Isabelle, Prix Renaudot: «Histoire du fils» de Marie-Hélène Lafon. LesEchos (30 november 2020). Gearchiveerd op 30 december 2020. Geraadpleegd op 1 januari 2021.
↑ (fr) Masterclass avec Marie-Hélène Lafon. 7 video’s met als thema “Ecrire, une affaire de style?”. Gearchiveerd op 27 januari 2021.
↑ Nooij, Marjan, Recensie: Het verhaal van de zoon. Tzum literair weblog (12 november 2020). Gearchiveerd op 10 september 2023. Geraadpleegd op 28 december 2020.
↑ Dijkgraaf, Margot, Deze monumentale roman won een grote Franse literatuurprijs. NRC.nl (3 december 2020). Gearchiveerd op 5 december 2020. Geraadpleegd op 29 december 2020.
↑ Dietske Geerlings, Recensie: Marie-Hélène Lafon - Het hoge land. Tzum literair weblog (14 september 2023). Geraadpleegd op 3 december 2023.
↑ ^a ^b Terras #14: Elders. Marie-Hélène Lafon. Tijdschrift Terras voor internationale literatuur (23 december 2011). Geraadpleegd op 29 december 2020.

[Ligue_Auvergnate-1] (fr) Prix Arverne 2013. Ligue Auvergnate & du Massif-Central (18 april 2013). Geraadpleegd op 1 januari 2021.

[2] (fr) Peras, Delphine, Marie-Hélène Lafon s'impose. L'Express (1 september 2009). Gearchiveerd op 15 februari 2022. Geraadpleegd op 27 december 2020.

[3] Montfrans, Manet van, Prix Goncourt de la nouvelle voor Marie-Hélène Lafon. Manet van Montfrans.nl (18 juni 2016). Geraadpleegd op 29 december 2020.

[4] (fr) Aubonnet, Brigitte, Entretien croisé Mercedes Deambrosis et Marie-Hélène Lafon. Encres Vagabondes. Geraadpleegd op 1 januari 2021.

[5] (fr) Histoires. Buchet-Chastel (8 oktober 2015). Gearchiveerd op 19 januari 2021. Geraadpleegd op 2 januari 2021. "Nouvelle ou roman, roman ou nouvelle, parfois on ne sait pas, je ne sais pas ce que je vais faire, où ça va aller ; je suis une piste qui s’enfonce dans le maquis textuel, j’y vais, j’avance, et ensuite ça devient quelque chose que je n’attendais pas, ça devient autre chose, ça se fait en se faisant, ça se fait autrement, ça tourne et ça bifurque, ça se retourne."

[6] (fr) Durand, Marine, Le Goncourt de la nouvelle 2016 décerné à Marie-Hélène Lafon. Livreshebdo (9 mei 2016). Gearchiveerd op 23 januari 2021. Geraadpleegd op 1 januari 2021.

[7] (fr) Vachias, Isabelle, "L’annonce" de Marie-Hélène Lafon, de l’écrit au petit écran vendredi sur Arte. La Montagne (19 februari 2016). Geraadpleegd op 30 december 2020. "Dans le film, on voit beaucoup de gestes, des repas, des scènes dans l’étable, c’est un cinéma qui montre, qui incarne, il est très en résonance avec ce que je tente de faire dans l’écriture."

[8] (fr) Biographie Marie-Hélène Lafon, écrivain. Who's who in France (30 november 2020). Gearchiveerd op 22 januari 2021. Geraadpleegd op 2 januari 2021.

[9] Feyter, Flip, Parijse lerares Latijn en Grieks Marie-Hélène Lafon wint Prix Renaudot, op één na belangrijkste Franse literaire prijs. VRT.be (30 november 2020). Gearchiveerd op 19 januari 2021. Geraadpleegd op 29 december 2020.

[10] (fr) Develey, Alice, Le prix Renaudot est attribué à Marie-Hélène Lafon pour Histoire du fils. Le Figaro (30 november 2020). Gearchiveerd op 19 januari 2021. Geraadpleegd op 1 januari 2021.

[11] (fr) Lesniak, Isabelle, Prix Renaudot: «Histoire du fils» de Marie-Hélène Lafon. LesEchos (30 november 2020). Gearchiveerd op 30 december 2020. Geraadpleegd op 1 januari 2021.

[12] (fr) Masterclass avec Marie-Hélène Lafon. 7 video’s met als thema “Ecrire, une affaire de style?”. Gearchiveerd op 27 januari 2021.

[13] Nooij, Marjan, Recensie: Het verhaal van de zoon. Tzum literair weblog (12 november 2020). Gearchiveerd op 10 september 2023. Geraadpleegd op 28 december 2020.

[14] Dijkgraaf, Margot, Deze monumentale roman won een grote Franse literatuurprijs. NRC.nl (3 december 2020). Gearchiveerd op 5 december 2020. Geraadpleegd op 29 december 2020.

[15] Dietske Geerlings, Recensie: Marie-Hélène Lafon - Het hoge land. Tzum literair weblog (14 september 2023). Geraadpleegd op 3 december 2023.

[Album-16] Terras #14: Elders. Marie-Hélène Lafon. Tijdschrift Terras voor internationale literatuur (23 december 2011). Geraadpleegd op 29 december 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]