Metropolis (film)
| Metropolis | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Alternatieve titel(s) | The Complete Metropolis | |||
| Regie | Fritz Lang | |||
| Producent | Erich Pommer | |||
| Scenario | Thea von Harbou (roman+script) Fritz Lang | |||
| Hoofdrollen | Brigitte Helm Alfred Abel Gustav Fröhlich | |||
| Muziek | Gottfried Huppertz Giorgio Moroder (1984 bewerking) | |||
| Montage | Martin Koerber | |||
| Cinematografie | Karl Freund Günther Rittau Walter Ruttmann | |||
| Distributie | Universum Film (UFA) | |||
| Première | 10 januari 1927 | |||
| Genre | Drama, Sciencefiction | |||
| Speelduur | 153 minuten / 80 minuten (Giorgio Moroder-versie) / 145 minuten (gerestaureerde versie) | |||
| Taal | Duits (tussentitels) | |||
| Land | .svg){kind=small} Duitsland
| |||
| Budget | 5.100.000 Reichsmark | |||
| (en) IMDb-profiel | ||||
| MovieMeter-profiel | ||||
| (mul) TMDb-profiel | ||||
| (en) AllMovie-profiel | ||||
| ||||
Metropolis is een van origine Duitse sciencefictionfilm van regisseur Fritz Lang uit 1927, en de duurste film die in de jaren 20 werd geproduceerd. Het scenario werd in 1924 geschreven, maar de torenhoge kosten van de film – ruim 5 miljoen mark, omgerekend 16 miljoen euro anno 2008 – zorgden ervoor dat de opnames moesten worden uitgesteld tot er genoeg geldschieters gevonden waren. Het bracht de productiemaatschappij UFA op de rand van faillissement. De Duitse versie werd te complex en te lang geacht voor de Verenigde Staten. Daarom werd de film niet alleen drastisch ingekort maar werden er ook nieuwe tussentitels geschreven, waardoor de stille film een heel andere verhaallijn kreeg.
Het verhaal
Het verhaal draait om een futuristische stad in het jaar 2026, waarin de mensen zijn opgedeeld in 'denkers' die in luxe boven de grond leven en de 'werkers' die zwoegen in de mijnen. Een bijna Bijbelse vrouw genaamd Maria komt op voor de rechten van de werkers en zegt hun niet in opstand te komen maar de komst van een bemiddelaar af te wachten. De burgemeester van de stad laat Maria opsluiten en een robot haar vorm aannemen; deze robot speelt vervolgens de werkers tegen elkaar uit en organiseert een opstand in de mijnen, waarbij de mysterieuze 'M-Machine' wordt vernietigd en de reservoirs van de stad overstromen, waarbij de kinderen van de werkers dreigen te verdrinken, maar op het nippertje worden gered door de inmiddels ontsnapte 'echte' Maria en de burgemeesterszoon. Wanneer de robot-Maria, die verantwoordelijk wordt gehouden voor de chaos, levend wordt verbrand, ontdekt men dat het geen echt mens is. Uiteindelijk verzoent de zoon van de burgemeester de twee groepen in zijn rol als bemiddelaar.
Rolverdeling
| Acteur | Personage |
|---|---|
| Alfred Abel | Joh Fredersen |
| Gustav Fröhlich | Freder, Joh Fredersens zoon |
| Rudolf Klein-Rogge | Rotwang, de uitvinder |
| Fritz Rasp | De Dunne Man |
| Theodor Loos | Josaphat |
| Erwin Biswanger | 11811 |
| Heinrich George | Grot, de bewaker van de Hartmachine |
| Brigitte Helm | De Creatieve Man/De Machineman/De dood/De Zeven Doodzonden/Maria |
| Fritz Alberti | Creatieve Mens - man die Babel overtuigt |
| Grete Berger | Werkende vrouw |
| Olly Boeheim | Werkende vrouw |
| Max Dietze | Werkende man |
| Ellen Frey | Werkende vrouw |
| Beatrice Garga | Vrouw uit de eeuwige tuinen |
| Heinrich Gotho | Ceremoniemeester |
| Dolly Grey | Werkende vrouw |
| Anny Hintze | Vrouw in Eeuwige Tuin |
| Georg John | Werkende man die explosie M-Machine veroorzaakt |
| Walter Kuehle | Werkende man |
| Margarete Lanner | Vrouw in auto/Vrouw in Eeuwige Tuin |
| Rose Lichtenstein | Werkende vrouw |
| Hanns Leo Reich | Marinus |
| Arthur Reinhardt | Werkende man |
| Curt Siodmak | Werkende man |
| Henrietta Siodmak | Werkende vrouw |
| Olaf Storm | Jan |
| Erwin Vater | Werkende man |
| Rolf von Goth | Zoon in Eeuwige Tuin |
| Helen von Münchofen | Vrouw in Eeuwige Tuin |
| Helene Weigel | Werkende vrouw |
| Hilde Woitscheff | Vrouw in Eeuwige Tuin |
Achtergrond
Effecten
De film bevat kunstig gemaakte opnamen waarbij gebruik is gemaakt van spiegels. De spiegellaag werd op bepaalde punten weggekrast waardoor het mogelijk werd om de spiegel een gedeelte van een kunstwerk te laten zien, terwijl eerder opgenomen beelden op de achterkant werden geprojecteerd. Voor elke scène waarin deze methode is gebruikt, moest een spiegel worden bewerkt. Wanneer hierbij een fout werd gemaakt, moest helemaal opnieuw worden begonnen met een nieuwe spiegel. Deze methode werd ontwikkeld door Eugen Schüfftan en staat bekend onder de naam "Schufftan Process".
Uitgave en ontvangst
De film ging in januari 1927 in première in Berlijn, maar was commercieel gezien geen groot succes. Desondanks was het publiek zeer onder de indruk van de speciale effecten die gebruikt zijn in Metropolis, die ook in modernere films niet zouden misstaan. Voor Amerikaanse bioscopen werd het verhaal ingekort tot 80 minuten, wat inhield dat vrijwel alle controversiële scènes, zoals het bijna verdrinken van de kinderen, ontmoetingen in nachtclubs met exotische danseressen en een scène waarin het bestaan van God ontkend wordt, werden geschrapt.
Invloed
Metropolis heeft veel modernere sciencefictionfilms geïnspireerd, waaronder Star Wars, The Matrix en Blade Runner. Ook is de invloed goed terug te vinden in veel stripverhalen, zoals bijvoorbeeld De Incal van Moebius en Alejandro Jodorowsky. De Duitse versie is grotendeels verloren gegaan, afgezien van een aantal fragmenten in filmmusea. In 2002 is een gerestaureerde versie van Metropolis op DVD verschenen die kwalitatief gezien uitsteeg boven alle andere verschenen uitgaves. Bronnen voor deze restauratie waren een incompleet origineel beschadigd negatief en enkele ingekorte kopieën. Met behulp van computers is hieruit een zo origineel mogelijk beeld gemaakt. Er wordt geschat dat ongeveer een kwart van de film verloren is gegaan. De ontbrekende stukken zijn vervangen door dialoogschermen.
Een bekende (en beruchte) bewerking van de film is gemaakt door Giorgio Moroder. Deze zeer ingekorte versie (80 minuten) is gedeeltelijk ingekleurd en voorzien van muziek van artiesten uit de jaren 80 van de twintigste eeuw zoals Freddie Mercury en Pat Benatar.
In 2001 werd de film door de UNESCO opgenomen in het Geheugen van de wereld-register als eerste SF-film ooit.
Op 3 juli 2008 maakte de Friedrich-Wilhelm-Murnau-Stiftung bekend dat er in het filmmuseum van Buenos Aires een vrijwel complete kopie uit 1928 van de originele film was aangetroffen. De kwaliteit van het beeld was matig, maar dit was het enige overblijfsel van de decennialang verloren gewaande delen. Er ontbrak nog één scène, waarin een monnik de ondergang van Metropolis voorspelt aan de inwoners. Tijdens de Berlinale 2010 ging de gerestaureerde versie van Metropolis in première, op initiatief van de Murnau-Stiftung. De film werd tegelijk vertoond in het Friedrichstadt-Palast in Berlijn en de Alte Oper in Frankfurt. Een orkest speelde de originele muziek bij de stomme film. Ook werd de film geprojecteerd op een doek bij de Brandenburger Tor in Berlijn en uitgezonden op tv-zender Arte. De nieuwe versie van de film kwam eind 2010 ook in Nederland op dvd uit.
Notities
- In de film zijn 1100 kale figuranten ingezet.
- Volgens geruchten was Metropolis een van de favoriete films van Adolf Hitler.
- In de clip "Radio Ga Ga" van Queen zijn fragmenten uit de film opgenomen.
- De clip "Express yourself" van Madonna bevat invloeden uit de film en sluit af met een citaat uit de film: Without the heart, there can be no understanding between the hand and the mind.
Zie ook
Externe link
· 
· 
