Museum De Buitenplaats

Museum De Buitenplaats
Locatie	Eelde, Drenthe,  Nederland
Type	figuratieve kunst
Opgericht	9 oktober 1996
[De website van het museum Officiële website]
Portaal    Kunst & Cultuur

Het interieur

Een deel van de informele tuin

Het Museum voor figuratieve kunst De Buitenplaats in Eelde toont en verzamelt figuratieve kunst van na 1945. Hierbij ligt de nadruk op in (Noord)-Nederland woonachtige kunstenaars. Voorbeelden van kunstenaars die een aantal keer in het museum hebben geëxposeerd zijn: Matthijs Röling, Jan van der Kooi, Pieter Pander en Wout Muller. De tentoonstellingen vinden zowel in het museumpaviljoen als in de ’s zomers geopende museumtuin plaats.

Ontstaan

Het initiatief voor het museum De Buitenplaats werd genomen door de eigenaren van het ernaast gelegen Nijsinghhuis, Jos van Groeningen (1934-) en Janneke van Groeningen-Hazenberg (1943-2007). In 1991 riepen zij de stichting Het Nijsinghhuis in het leven voor de bouw van een kunstpaviljoen. De directe aanleiding was een plan van de gemeente Eelde voor het bouwen van een flatgebouw tussen het Nijsinghhuis en de monumentale middeleeuwse dorpskerk. Het echtpaar kreeg van de gemeente een jaar om een alternatief plan te ontwikkelen en te financieren. De stichting vroeg Ton Alberts van architectenbureau Alberts en Van Huut (bekend van de nieuwbouw van het hoofdkantoor van de Gasunie en de voormalige NMB-bank in Amsterdam Zuidoost) een ontwerp te maken voor een museumpaviljoen en -café. Daarnaast maakte een museumtuin deel uit van het project. Voor het laatste werd de tuinarchitect Jørn Copijn benaderd. De investeringskosten bedroegen 5 miljoen gulden (ongeveer 2,3 miljoen euro). De plannen van het echtpaar werden gesteund door de kunsthistorici Diederik Kraaijpoel en Henk van Os. Mede dankzij een subsidie van de Europese Unie kwam de financiering rond en gaf de gemeente Eelde groen licht voor het plan. Daarbij werd de grond, die ooit bij het Nijsinghhuis had gehoord, in erfpacht gegeven.

Het gebouw

In 1996 waren het museumgebouw en het museumcafé voltooid. Op 9 oktober van dat jaar werd het museum door koningin Beatrix geopend. In hetzelfde jaar werd ook begonnen met de aanleg van de museumtuin. Architect Ton Alberts heeft het gebouw ontworpen in de organische stijl. Bij het ontwerp heeft hij nauw samengewerkt met Jørn Copijn, zodat architectuur en natuur op deze plaats werden geïntegreerd. De aflopende daken glijden als het ware naadloos over in het reliëf van de museumtuin. De buitenmuren laten glooiende vormen zien. Van binnen is het museum een grote ruimte met een halve tussenverdieping. Het museumpaviljoen heeft aan de tuinzijde een buitenpodium, geschikt voor voordrachten, toneel- en muziekuitvoeringen. In de tuin is een groen amfitheater met honderd zitplaatsen.

Exposities en podium

Museum De Buitenplaats toont en verzamelt figuratieve kunst van na 1945. Hierbij ligt de nadruk op in Nederland woonachtige kunstenaars. Deze worden gepresenteerd in samenspraak met kunst uit andere stromingen, disciplines, landen en tijden. De tentoonstellingen vinden zowel in het museumpaviljoen als in de museumtuin plaats. Tevens inventariseert het museum hedendaagse figuratieve kunst van museale kwaliteit. Naast wisselende exposities vinden er met regelmaat kamerconcerten en voordrachten van dichtkunst plaats.

De museumtuin

Janneke van Groeningen-Hazenberg ontwierp met Jørn Copijn de museumtuin. De tuin, een hectare groot, sluit aan op het Nijsinghhuis. Het direct aan het huis grenzende deel kent een formeel plan in de traditie van de barok. Meer naar het museum toe wordt het ontwerp informeel en organisch, mede dankzij de aanwezigheid van stapelmuren. De stapelingen in rode baksteen kregen vorm door het werk van de kunstenaar Pieter Jan Kuiken. Ook de oorspronkelijk aanwezige appelhof is deels in ere hersteld. Op 8 juli 2000 werd de tuin geopend door Margreeth de Boer.

Overig nieuws

• Het museum kreeg sinds 2007 subsidie van de gemeente Tynaarlo, waar Eelde onder valt. Begin 2015 werd besloten dat deze subsidie zou worden afgebouwd en het museum vanaf 2017 het zonder jaarlijkse subsidie van de gemeente zou moeten doen.

Literatuur

• Jos van Groeningen, Museum voor figuratieve kunst De Buitenplaats te Eelde, Eelde 2001
• Karin de Mik, Janneke van Groeningen (1943-2007), NRC, 12 juli 2007

Bronnen, noten en/of referenties