Oldehove (gebouw)

	Oldehove; Sint-Vituskerk
	Oldehoofsterkerkhof 1
Plaats	Leeuwarden
Gewijd aan	Sint-Vitus
Coördinaten	53° 12′ NB, 5° 47′ OL
Monumentale status	rijksmonument
Monumentnummer	24331
	Detailkaart
	;
	Afbeeldingen
	Lijst van rijksmonumenten in Leeuwarden
Portaal	Christendom

De Oldehove is een vrijstaande, kromme en scheve toren in Leeuwarden in de Nederlandse provincie Friesland. De toren staat in de binnenstad in de buurt Oldehove. De toren is een rijksmonument.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Op 28 mei 1529 werd de opdracht gegeven om een brede toren te bouwen om het mogelijk te maken een hoge toren (120 meter) te bouwen. Het voornemen was om de toren hoger te laten zijn dan die de Dom in Utrecht. Bij de toren zou, zo was het voornemen, de grote Sint-Vitusbasiliek verrijzen.

Toen de toren nog maar enkele meters hoog was begon deze reeds te verzakken. Oorzaken hiervan waren onder meer de te zware trapstenen, de ondergrond en de snelheid van de bouw. Na enige pogingen de toren recht af te bouwen is (toen de toren een hoogte had bereikt van ongeveer 30 meter) de eerste bouwmeester vervangen door Cornelis Frederiks, die later bekend zou worden door zijn werk aan de Sint-Janskerk in Gouda. Frederiks heeft de toren tot een hoogte van 40 meter gebracht, waarna de verdere bouw is stopgezet. De toren staat bijna twee meter 'uit het lood".

Na het mislukken van de toren is afgezien van de bouw van de kerk.

De toren heeft sindsdien nooit meer de functie van godshuis gehad, wel kreeg hij andere functies zoals een brandweerpost en in de Tweede Wereldoorlog uitkijkpost voor de Duitsers.

In de toren hangen drie grote klokken, twee boven en één beneden: deze laatste hing oorspronkelijk in de Nieuwe Toren, die in het einde van de 19e eeuw is afgebroken.

Beneden de toren is een grafsteen (16e eeuw) te zien van de familie Van Cammingha. In de zuidelijke muur is een grafzerk van Pieter Van Dekema gemetseld: Van Dekema bekleedde in de 16e eeuw diverse functies bij de overheid en was ook de (mede-)stichter van de plaats Heerenveen.

De toren vormt nu een populaire bestemming voor toeristen die de sfeer van 1529 willen proeven en boven op de toren een mooi uitzicht hebben over de provincie Fryslân.

De toren is in beheer van het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL).

Meer informatie is te vinden op de websites van het HCL en de Oldehove:

www.historischcentrumleeuwarden.nl

www.oldehove.eu

Uitsnede van Oldehove uit de oudste kaart van Leeuwarden door Jacob Heeres
Uitsnede van omgeving Oldehove aan het begin van de 17e eeuw
1723
Fictieve schets van Sint-Vituskerk in de 18e eeuw
Fictieve schets van de vervallen kerk met de toren
Oldehove aan een Oldehoofsterkerkhof zonder parkeergelegenheid (luchtfoto tussen 1920 en 1940)
Oldehove aan de Oldehoofsterkerkhof met daarop parkeervakken (luchtfoto tussen 1920 en 1940)