Overleg:Abortus in Nederland

Locaties en bestaansperiodes van abortusklinieken

Beste collega's, ik heb de afgelopen dagen zoals te zien is geprobeerd een alomvattend overzicht te maken van alle abortusklinieken in Nederland vanaf 1970, inclusief voormalige klinieken. Het bewijsmateriaal is vaak incompleet en tegenstrijdig, vooral wat betreft Amsterdam in de periode 2009–2018, ik moet het echt overal vandaan zien te krijgen, maar gelukkig ben ik al een heel eind. Om verwarring te voorkomen geef ik aan in welke straat de locatie precies gevestigd was of is, want vaak verhuist een kliniek van de ene naar de andere straat of zitten er verschillende concurrerende klinieken in dezelfde stad, bijvoorbeeld in Amsterdam en Den Bosch. Het huisnummer vind ik vooralsnog niet nodig, dat kunnen mensen die het echt willen weten zelf wel opzoeken. Als een kliniek naar een andere locatie verhuist, reken ik de oude locatie als een 'voormalige kliniek'; als de nieuwe locatie nog steeds werkzaam is, dan schrijf ik het jaartal van de eerste locatie van die kliniek tussen haakjes in het overzicht van huidige klinieken onder 'Sinds'. Bijvoorbeeld: het Mildredhuis aan de Zijpendaalseweg in Arnhem wordt sinds 2017 niet meer gebruikt, maar de nieuwe locatie van Mildred Clinics aan de Sonsbeeksingel daar dichtbij nog wel; dan is er sprake van continuïteit die mijns inziens vermeldenswaardig is.

Van veel oude klinieken weet ik nog niet wanneer ze (oorspronkelijk) zijn opgericht, waarschijnlijk omdat daarover geen digitale nieuwsartikelen beschikbaar zijn. Daarvoor zal ik de boeken of gedigitaliseerde krantenarchieven in moeten duiken. De websites van de huidige klinieken en andere websites zijn niet altijd even betrouwbaar, vooral niet over de claim op de 'oudste abortuskliniek van Nederland'. Het Vrelinghuis kan wel beweren dat de stichting in 1970 is opgericht, maar dat wil niet zeggen dat de kliniek toen ook is geopend. Een stichting opzetten is makkelijk, maar geld inzamelen, een gebouw inrichten als abortuskliniek en er personeel voor werven duurt veel langer; we moeten kijken naar wanneer precies een kliniek operatief werd. Ook over de Bloemenhovekliniek wordt wel eens gezegd dat die de oudste is, bijvoorbeeld in deze docu, maar als mijn informatie klopt, dan was dat pas in 1973. Volgens mij werd het Mildredhuis op 23 februari 1971 de eerste van Nederland die daadwerkelijk functioneerde.

Wat mij erg heeft geholpen zijn verschillende documenten die momentopnames geven van alle abortusklinieken die er dat jaar actief zijn:

• Moors et al., lijst van 7 abortusklinieken in januari 1972 (2012) p. 147.
• Treffers, lijst van 10 abortusklinieken eind 1972 (1973) p. 174.
• Medisch Contact, lijst van 14 abortusklinieken (9 aangesloten bij Stimezo Nederland, 5 niet; NVSH-locaties in Den Haag en Zwolle tellen blijkbaar voor 2) (10 januari 1975) p. 38.
• Staten Generaal Digitaal, lijst van 21 abortusklinieken (april 1989) p. 2.
• Abortus in Nederland 1993-2000, lijst van 15 (van de 17 in totaal) abortusklinieken (2002) p. 53.
• Anticonceptie op maat (2003) P. 89.
• Abortus in Nederland 2001-2005 (2007) pagina v, vóór de inhoudsopgave.
• Verantwoorde zorg in abortusklinieken, met ruimte voor verbetering (pdf) (augustus 2013), p. 32.
• Zorgkaart Nederland, dit is waar ik mijn oorspronkelijke lijst op baseerde, maar deze is incompleet, dupliceert Arnhem en vergeet Den Haag.
• Lijst van het Nederlands Genootschap van Abortusartsen, noemt 12 van de huidige 14.

Ik ben er nog niet helemaal uit, maar jullie mogen mij helpen als jullie willen. Met vriendelijke groet, Nederlandse Leeuw (overleg) 30 mei 2019 02:31 (CEST)

PS: Ik heb een Engelstalige lijst van de eerste 7 abortusklinieken gevonden die teruggaat op januari 1972! Helaas is het slechts een fragment en is de context en bron niet duidelijk. Maar het geeft aan dat deze klinieken er vroeger bij waren dan ik had gedacht. Bovendien vond ik net dat Stimezo Zwolle opende in mei 1972.

Ik vraag me nog af vanaf wanneer we kunnen zeggen dat er een 'kliniek' was in Rotterdam; Smits 2016 schreef 'Begin 1971 is er een Rutgershuis met abortusfaciliteiten operationeel in Rotterdam, en in het voorjaar opent in Arnhem de eerste openlijke abortuskliniek haar deuren, het Mildredhuis'. De implicatie is dat het Rotterdamse Rutgershuis nog geen volwaardige abortuskliniek was.

Net lees ik ook in het Historisch Nieuwsblad de bewering dat de Oosterparkkliniek van Frans Wong de eerste kliniek van Nederland was omdat hij al in 1970 een abortus uitvoerde! De wedstrijd om de anciënniteit voelt een beetje kinderachtig aan en is ook arbitrair in een tijd dat alles onofficieel en illegaal was. Ben je plots een 'kliniek' als je in je eigen huisartsenpraktijk een abortus hebt uitgevoerd? Dat lijkt me wat te veel eer. Mvg, Nederlandse Leeuw (overleg) 7 jun 2019 21:06 (CEST)

PPS: Treffers vond eind 1972 al 10 klinieken, dus in de loop van 1972 moet niet alleen Stimezo Zwolle (mei 1972) maar ook Stimezo Eindhoven en Stimezo Groningen zijn ontstaan. Bovendien noemen zowel Treffers als Moors et al. MR'70 in deze vroege lijsten; deze kliniek ontstond dus al voordat in 1976 het Slotervaartziekenhuis is geopend, terwijl ik op verschillende plaatsen in kranten uit 2018 heb gelezen dat MR'70 onderdeel was van het Slotervaart met de implicatie dat ze gelijktijdig openden, dat klopt dus niet helemaal. Het blijft wel een wirwar van namen en netwerken, zo noemt Treffers de Zwolse en Haagse klinieken naar de NVSH en niet naar Stimezo. Mvg, Nederlandse Leeuw (overleg) 8 jun 2019 15:43 (CEST)

PPPS: 'MR' in 'MR'70' stond blijkbaar voor 'Medische Raad' blijkens dit artikel. Nederlandse Leeuw (overleg) 12 jun 2019 23:49 (CEST)

PS Hier staan interessante cijfers in over abortussen bij ziekenhuizen en klinieken en keuzes die gemaakt worden. https://www.nvog.nl/wp-content/uploads/2018/02/Begeleiding-van-vrouwen-die-een-zwangerschapsafbreking-overwegen-1.0-11-05-2012.pdf

Algemene politieke beschouwingen

Het stukje Van der Staaij en Pechtold lijkt wat uit het verband, Staaij citeert de filosoof Sandel die stelt dat áls je geloof je zegt dat het ongeboren leven iets is dat beschermd dient te worden, het dan moord is. Sandel stelt niet dat het moord is, hij stelt dat het moord is binnen bepaalde geloofsovertuigingen en dat de vraag over abortus de vraag over de 'morele status van het ongeboren leven' is. Hannolans (overleg) 3 jun 2019 20:39 (CEST)

Ja, goed genuanceerd. Mvg, Nederlandse Leeuw (overleg) 7 jun 2019 20:46 (CEST)

Wet

De Wet afbreking zwangerschap zou een apart artikel kunnen zijn. Hannolans (overleg) 6 jun 2019 13:37 (CEST)

Het is nu een eigen artikel. Hier zou de wet samengevat kunnen worden op de belangrijkste punten. Hannolans (overleg) 6 jun 2019 13:47 (CEST)

Eens, goed gedaan. Dit is eigenlijk veel te gedetailleerd voor dit artikel. Mvg, Nederlandse Leeuw (overleg) 7 jun 2019 20:46 (CEST)

Het hier samenvatten is wel lastig. Ik ga proberen een poging te doen door wat detailzinnen hier weg te halen.Hannolans (overleg) 7 jun 2019 23:30 (CEST)

Eerste edits gedaan, wordt nu ook duidelijk dat er twee wetten zijn: strafrecht en wafc Hannolans (overleg) 7 jun 2019 23:40 (CEST)

Overzicht politieke standpunten

Het zou mooi zijn om op deze pagina een overzicht toe te voegen van de standpunten over abortus van alle Nederlandse politieke partijen uit hun verkiezingsprogramma's, aangevuld met daadwerkelijk stemgedrag en uitspraken door die partijen binnen en buiten de 1e en 2e kamer. Wel moeilijk om dat bij elkaar te zoeken en actueel te houden. Drie bronnen die gebruikt kunnen worden, naast de verkiezingsprogramma's zelf: wetsvoorstellen, stemmingen, overzicht cosmopolitan. Laurier (overleg) 28 jun 2022 10:42 (CEST)