Pancrustacea is een clade binnen de geleedpotigen, waartoe de Crustacea (kreeftachtigen) en Hexapoda (zespotigen) worden gerekend.[2] Volgens deze indeling vormen de kreeftachtigen en insecten twee zustergroepen, en de duizendpotigen een zustergroep van Pancrustacea. Vanaf 2010 wordt Pancrustacea als clade algemeen geaccepteerd.[3]
De clade wordt ook wel Tetraconata genoemd, als verwijzing naar de vierkante ommatidia die bij veel vertegenwoordigers voorkomen.[4] Sommige wetenschappers geven de voorkeur aan deze naam, omdat het voorvoegsel "pan-" vaak duidt op een clade die een kroongroep en al zijn stamgroepvertegenwoordigers omvat.[5]
Veel moleculair-biologische onderzoeken wijzen op het feit dat Pancrustacea een monofyletische groep is.[6][7][8] Binnen de Pancrustacea worden de kreeftachtigen vaak gezien als parafyletisch, omdat de insecten, die als losse groep naast de kreeftachtigen worden geplaatst, zeer sterk verwant blijken te zijn aan sommige kreeftachtigen. Deze onderzoeken richten zich op genen voor ribosomaal RNA, mitochondriaal RNA en diverse eiwitcoderende genen. Wetenschappelijke bewijzen voor deze clade zijn naast moleculaire gegevens ook afkomstig van vergelijkingen van morfologische kenmerken, zoals ommatidia, de aanwezigheid van neuroblasten en de ontwikkeling van andere zenuwcellen.[9]
Op basis van moleculaire fylogenie blijken de geleedpotigen verwant te zijn volgens onderstaand cladogram. Kreeftachtigen zijn samen met de insecten en andere zespotigen geëvolueerd en vormen dus geen monofyletische groep.[10][11]
↑(en) J. Zrzavý & P. Štys (1997). The basic body plan of arthropods: insights from evolutionary morphology and developmental biology. Journal of Evolutionary Biology10 (3): 353–367. DOI: 10.1046/j.1420-9101.1997.10030353.x.
↑(en) Omar Rota-Stabelli, Ehsan Kayal, et al. (2010). Ecdysozoan Mitogenomics: Evidence for a Common Origin of the Legged Invertebrates, the Panarthropoda. Genome Biology and Evolution2: 425–440. PMID20624745. DOI: 10.1093/gbe/evq030.
↑(en) W. Dohle (2001). Are the insects terrestrial crustaceans? A discussion of some new facts and arguments and the proposal of the proper name 'Tetraconata' for the monophyletic unit Crustacea+Hexapoda. Annales de la Société Entomologique de France37 (1–2): 85–103.
↑(en) Jerome C. Regier et al. (2010). Arthropod relationships revealed by phylogenomic analysis of nuclear protein-coding sequences. Nature463 (7284): 1079–1083. PMID20147900. DOI: 10.1038/nature08742.
↑(en) Jeffrey W. Shultz & Jerome C. Regier (2000). Phylogenetic analysis of arthropods using two nuclear protein-encoding genes supports a crustacean + hexapod clade. Proceedings of the Royal Society B267 (1447): 1011–1019. PMID10874751. DOI: 10.1098/rspb.2000.1104.
↑Gonzalo Giribet & Carles Ribera (June 2000). A review of arthropod phylogeny: new data based on ribosomal DNA sequences and direct character optimization. Cladistics16 (2): 204–231. DOI: 10.1111/j.1096-0031.2000.tb00353.x.
↑(en) Stefan Richter (2002). The Tetraconata concept: hexapod-crustacean relationships and the phylogeny of Crustacea. Organisms Diversity & Evolution2 (3): 217–237. DOI: 10.1078/1439-6092-00048.
↑(en) Björn M. von Reumont & Ronald A. et al. Jenner (2011). Pancrustacean phylogeny in the light of new phylogenomic data: support for Remipedia as the possible sister group of Hexapoda. Molecular Biology and Evolution29 (3): 1031–1045. PMID22049065. DOI: 10.1093/molbev/msr270.
Wikispecies
