Naar inhoud springen

Paul Gilson

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door 2a02:a210:9c01:4580:fce0:2a1f:3b77:2eda (overleg) op 5 jun 2019 om 20:49. (Het 2e saxofoonconcerto is toegevoegd in de lijst met gecomponeerde werken.)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Paul Gilson
Paul Gilson
Algemene informatie
Volledige naam Paul Gilson
Geboren 15 juni 1865
Geboorteplaats Stad BrusselBewerken op Wikidata
Overleden 3 april 1942
Overlijdensplaats Stad BrusselBewerken op Wikidata
Land Vlag van België België
Werk
Genre(s) Klassiek, HaFaBramuziek
Beroep Componist, muziekpedagoog
(en) AllMusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek

Paul Gilson (Brussel, 15 juni 1865 - aldaar, 3 april 1942) was een Belgisch componist en hoogleraar in de muziek. Hij was de tweede zoon – zijn broer Charles was tien jaar ouder – van Victor Gilson en Jeannette Van der Borght.

Levensloop

In 1866 verhuisde het hele gezin van Brussel naar Ruisbroek in Vlaams-Brabant. Daar ontving hij de eerste piano- en harmonielessen van Auguste Cantillon, een organist en dirigent van het kerkkoor en het plaatselijke fanfareorkest. In 1880 schreef hij aldaar ook zijn eerste composities voor koor of fanfareorkest.

Zijn voorkeur voor het koor en het blaasorkest loopt als een rode draad door zijn hele oeuvre en is ongetwijfeld merkbaar ook in zijn symfonische werken. Hij wordt ook als een vader van de Belgische blaasmuziek beschouwd, omdat hij zich sterk voor dit medium heeft ingezet en authentieke werken gecomponeerd heeft.

Zijn studie heeft hij gevolgd aan het Koninklijk Conservatorium te Brussel; bij François Auguste Gevaert (1828-1908) compositie en bij Charles Duyck harmonie en contrapunt. Voor zijn cantate Sinai werd hem in 1889 de Prix de Rome toegekend.

In het Brusselse muziekleven was hij een bewonderaar van de opera’s van Richard Wagner en van het kleurrijke orkestspel in de werken van de componisten van de Russische nationale school (Nikolaj Rimski-Korsakov, Aleksandr Glazoenov en Alexander Skrjabin). Deze drie heeft hij bezocht. Met César Cui en de muziekuitgever Belajeff had hij een intensieve correspondentie.

Van 1899 tot 1904 was hij professor voor harmonie aan het Koninklijk Conservatorium te Brussel en verder tot 1906 aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium te Antwerpen. In 1909 werd hij door het Ministerie van Cultuur tot Inspecteur voor het dagelijks muziekonderwijs in België benoemd. Deze positie bekleedde hij tot 1930.

In 1924 stichtte hij samen met Marcel Poot (1901-1988) en Maurice Schoemaker (1890-1964) het magazine La Revue Musicale Belge. Tot de laatste editie van het magazine in december 1939 was hij hoofdredacteur.

Op 1 april 1937 huwde Gilson in Londen met Celina Stoops, zangeres en zanglerares.

Hij was de geestelijk vader van de groep Les Synthétistes, die voormalige studenten van hem verenigde om met vereende krachten het Belgische muziekleven met authentieke hedendaagse muziek te verzorgen. Ook al bereikten de leden van de groep (René Bernier, Francis de Bourguignon, Théo De Joncker, Marcel Poot, Maurice Schoemaker, Jules Strens en Robert Otlet), iedereen met verschillende intensiteit, het grote doel niet, toch waren zij zeer bekend.

Als componist behoort Paul Gilson tot de bekendste Belgen. Zijn oeuvre telt meer dan 100 symfonische werken.

Composities

Werken voor orkest

  • 1890 Alla Marcia Rhapsodie voor strijkers
  • 1892 La Mer, 4 symfonische schetsen
    1. Lever de soleil - Opgaan van den dag over de zee
    2. Chants et Danses de Matelots - Het Matrozen-feest en Dans
    3. Crépuscule - Het Afscheid
    4. Tempête - In Zeetempeest-ondergang
  • 1892-1893 Melodies Ecossaises voor strijkers
    1. The Flowers Of The Forest
    2. Sweet May Morning
    3. Jig And Song
  • 1900 Ouverture Symphonique Nr. 1
  • Alvar
  • 1902 Premier Concerto pour Alto Saxophone
  • 1902 Deuxième Concerto pour Alto Saxophone
  • 1903 Ouverture Symphonique Nr. 2
  • 1903 Trois petites pièces en pizzicato
    1. Zabava, polka pizzicato
    2. Valse en
    3. Sérénade de Torcello
  • 1904 Ouverture Symphonique No. 3
  • 1913-1914 Kleine strijkorkeststukken - (Suite à la manière ancienne pour instruments à cordes)
    1. Niet traag (Preludium)
    2. Vlug (Gavotte)
    3. Andante (Gaande)
    4. Giga
  • 1929 Parafrazen op Vlaamse Volksliederen
  • Fantaisie op Canadeesche wijzen
  • Sailors Dance
  • Schotse Rhapsodie

Werken voor harmonie- en fanfare-orkest

  • 1881-1882 Ouverture »Eleusines«
  • 1881-1882 Ouverture du Pirate
  • 1885 Le Rétour au Pays: Prière avant le départ - Tableau Maritime, Grande Fantaisie Descriptive
  • 1892/1925 La Mer 4 symfonische schetsen voor symfonisch blaasorkest bewerkt door Arthur Prevost naar een gedicht van Eddy Lewis
    1. Lever de soleil - Opgaan van den dag over de zee
    2. Chants et Danses de Matelots - Het Matrozen-feest en Dans
    3. Crépuscule - Het Afscheid
    4. Tempête - In Zeetempeest-ondergang
  • 1903 Variation symphonique voor fanfare
  • 1906 Binché
  • 1906 Deuxième Rhapsodie
  • 1914 Quarantenaire Marche Solenelle
  • 1923 Deuxième Valse Symphonique
  • 1925 Interlude Solennel
  • 1930 Tornacum
  • 1930 Grande Marche du Centenaire (verplicht werk voor het Internationale wedstrijd in Doornik in 1930)
  • 1948 Moeder voor verteller en fanfareorkest
  • Brabant - marche militaire
  • Danse geurrière vanuit het Ballet La Captive
  • De Tirannen, ouverture
  • Encore un! allegro
  • Epithalame
  • Fantaisie
  • Gavotte Monsignore
  • Hommage à Weber
  • L'Heureux Voyage
  • Marche commémorative
  • Marche Cortège
  • Marche Panégyrique
  • Merxem - Allegro Militaire
  • Montréal - Allegro de concert
  • Patrouille Albanaise
  • Poème Symphonique en Forme d'Ouverture
  • Polka fataiseste
  • Rhapsodie Laudative
  • Rhapsodie Hawaîenne
  • Richard III Ouverture
  • Terugkeer naar het vaderland
  • Triumph Marsch
  • Variations, voor groot koperensemble
  • Valse symphonique nr. 1
  • Valse symphonique nr. 2
  • Vestris - Danse mimique

Cantates en oratoria

  • 1892 Francesca da Rimini, dramatisch oratorium op teksten van Dante Alighieri voor solo, koor en orkest

Muziektheater

Opera's

Voltooid in titel aktes première libretto
1890 Le Démon 2 aktes 1893, Bergen Louis de Casembroot, naar Michail Joerjevitsj Lermontov
1895 Gens de mer (Zeevolk) 2 aktes 1904, Antwerpen George Garnit, naar Victor Hugo
1903 Princesse rayon de soleil (Prinses Zonneschijn) 4 aktes 1903, Antwerpen Pol de Mont, naar Charles Pertault
1910 Les Aventuriers (Rooversliefde) 1 akte 1910, Antwerpen Jean-François Elslander

Balletten

Voltooid in titel aktes première libretto choreografie
1896-1900 La Captive 2 aktes 1902, Brussel Lucien Solvay
1910-1921 Les Deux Bossus 1 akte 1934, Brussel Lucien Solvay
Daphne

Muziek voor een treurspel

Vocale muziek

  • Moeder, voor tenor en piano - tekst: L.Lambrechts

Andere werken

Werken voor orgel

  • Prélude sur un vieux lied flamand

Werken voor piano

  • 1902 Petite Suite Rustique, voor piano
  • A la Jeunesse, voor piano
  • Drie Preludieën, voor piano
  • Suite Nocturne voor piano

Publicaties

  • A. Corbet: Paul Gilson: Flemish Composer, in: Music & Letters, Vol. 27, No. 2 (Apr., 1946), pp. 71-73
  • Arthur Meulemans: Paul Gilson, in: Muziek-Warande, 1e jg., nr. 1, 1 januari 1922, p. 3-6.
  • Arthur Meulemans: Paul Gilson (1865-1942), in: Mededelingen van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België. Klasse der Schone Kunsten. Jaargang XVII (1955), nr. 1.
  • E. Baeck en H. Baeck-Schilders: De concerten op de Wereldtentoonstelling van 1885 te Antwerpen in 1885, in: Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, Klasse der Schone Kunsten, jg. 55, nr. 1, Brussel, 1995.
  • Auguste Baeyens: Vlaamse opera-kunst, in: De Vlaamse muziek sedert Benoit, o.l.v. A. Corbet, Antwerpen, 1951, p. 75-81.
  • Jules Blangenois: Jubilé Paul Gilson, in: La Revue Musicale Belge, jg.1, nr.7, 1925-1926, p. 8.
  • Gaston Brenta: Paul Gilson, Brussel, 1965
  • Gaston Brenta: Paul Gilson en de sintetisten, in: Voorlichtingsblad van het Belgisch Muziekleven, jg. 1, nr. 1, 1966, p. 17-19.
  • Gaston Brenta: Paul Gilson. Esquisse monographique et analytique. Sa carrière, son art, ses œuvres, sa philosophie, Brussel, 1926.
  • F. Celis: August de Boeck en Paul Gilson. Proeve tot vergelijkende synthese bij het eeuwfeest van hun geboorte, toespraak gehouden bij de opening van de tentoonstelling "August de Boeck en Paul Gilson", AMVC, 8 mei 1965, gepubliceerd in: Antwerpen, jg. 11, nr. 3, 1965, p. 85-89.
  • Ernest Closson: Paul Gilson, in: La Libre Critique, jg. 3, nr. 22, 1893, p. 177-184 en nr. 23, 1893, p. 193-196.
  • K. Cooremans: Paul Gilson, in: Twintig eeuwen Vlaanderen, deel 14 Vlaamse Figuren 11, o.l.v. M. Lamberty, Hasselt, 1976, p. 15-20.
  • J. Cosaert: De Synthetisten, in: Muziek & Woord, jg. 2, nr. 15, 1975, p. 2.
  • E. L. T. Mesens: Paul Gilson et Monsieur Cattier , in: Music. Revue mensuelle de la Musique et de la Danse, jg. 1, nr. 9, 1925, p. 11-12.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Gilson&oldid=53965604"