Pentanal
| Pentanal | ||||
|---|---|---|---|---|
| Structuurformule en molecuulmodel | ||||
| ||||
Structuurformule van pentanal
| ||||
| Algemeen | ||||
| Molecuulformule | C5H10O | |||
| IUPAC-naam | pentanal | |||
| Andere namen | amylaldehyde, valeriaanaldehyde, valeraldehyde | |||
| Molmassa | 86,1 g/mol | |||
| SMILES | CCCCC=O
| |||
| CAS-nummer | 110-62-3 | |||
| EG-nummer | 203-784-4 | |||
| PubChem | 8063 | |||
| Wikidata | Q420652 | |||
| Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen | ||||
| ||||
| H-zinnen | H225 - H315 - H318 | |||
| EUH-zinnen | geen | |||
| P-zinnen | P210 - P280 - P305+P351+P338 | |||
| VN-nummer | 2058 | |||
| ADR-klasse | 3 | |||
| Fysische eigenschappen | ||||
| Aggregatietoestand | vloeibaar | |||
| Kleur | kleurloos | |||
| Dichtheid | 0,8 g/cm³ | |||
| Smeltpunt | −91 °C | |||
| Kookpunt | 103 °C | |||
| Vlampunt | 1 °C | |||
| Zelfontbrandings- temperatuur | 205 °C | |||
| Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | ||||
| ||||
Pentanal of valeraldehyde is een onvertakt alifatisch aldehyde met vijf koolstofatomen. Het is een kleurloze vloeistof met een stekende geur.
Synthese[bewerken | brontekst bewerken]
Pentanal wordt bereid door de oxidatie van het corresponderende primaire alcohol, 1-pentanol.
Industriële productie gebeurt door hydroformylering van 1-buteen, waarbij men mits gebruik van een gepaste katalysator (met fosfine-liganden) de vorming van het vertakte isovaleraldehyde kan vermijden.[1]
Toepassingen[bewerken | brontekst bewerken]
Pentanal wordt gebruikt als vulkanisatieversneller en als smaakstof in voedingswaren.[2] Het aroma wordt omschreven als "fruitig", "noot" en "houtig".
Pentanal kan verder geoxideerd worden tot het carbonzuur valeriaanzuur, of gehydrogeneerd tot 1-pentanol.
Pentanal kan omgezet worden in trimethylolbutaan door het te reageren met formaldehyde in aanwezigheid van een alkalisch condenseermiddel, zoals natriumhydroxide.
Toxicologie en veiligheid[bewerken | brontekst bewerken]
Pentanal is een vluchtige en licht ontvlambare stof. De dampen mengen goed met lucht en kunnen er een explosief mengsel mee vormen. Het is een corrosieve stof die de huid, de ogen en de ademhalingswegen prikkelt.
| Bronnen, noten en/of referenties |