Peripatus
| Peripatus | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Peripatussoort | |||||||
| Taxonomische indeling | |||||||
| |||||||
| Geslacht | |||||||
| Peripatus Guilding, 1826[1] | |||||||
| Typesoort | |||||||
| Peripatus juliformis Guilding, 1826[1] | |||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||
Peripatus op  Wikispecies
| |||||||
| |||||||
Peripatus is een geslacht van de fluweelwormen (Onychophora), dat tot de levende fossielen wordt gerekend omdat het al ongeveer 570 miljoen jaar ongewijzigd is gebleven. Peripatus komt in de tropische regenwouden[2] van verschillende landen voor, waaronder Nieuw-Zeeland en Costa Rica.[3]
Peripatus is een nachtelijk roofdier dat zich overdag verstopt onder bladeren en stenen, maar 's nachts op jacht gaat.[2] Het komt aan voedsel door zijn prooi (meestal kleine insecten) in een witte, plakkerige vloeistof te vangen die hij vanuit twee sprieten bij zijn hoofd afschiet. Deze kan hij zeker 50 centimeter ver schieten.[2] Bij blootstelling aan de lucht hardt de vloeistof uit en zit de prooi vast. Daarna kauwt de Peripatus met zijn onafhankelijk van elkaar bewegende kaken een gat in het uitwendige skelet van zijn prooi. Hierdoor spuit hij spijsverteringsenzymen naar binnen, waarna hij de verteerde inhoud van de prooi opslorpt.
Hij heeft en cilindervormig lichaam met wel 17 paar poten. Hij beweegt zich voort als een rups waarbij zijn lichaam afwisselend wordt samengetrokken en gestrekt.[2]
Soorten
[bewerken | brontekst bewerken]De volgende soorten zijn bij het geslacht ingedeeld:
- Peripatus basilensis Brues, 1935[4]
- Peripatus bouvieri Fuhrmann, 1913[5]
- Peripatus broelemanni Bouvier, 1899[6]
- Peripatus danicus Bouvier, 1900[7]
- Peripatus darlingtoni Brues, 1935[4]
- Peripatus dominicae Pollard, 1893[8]
- Peripatus evelinae Marcus, 1937[9]
- Peripatus haitiensis Brues, 1913[10]
- Peripatus heloisae Carvalho, 1941[11]
- Peripatus juanensis Bouvier, 1900[12]
- Peripatus juliformis Guilding, 1826[1]
- Peripatus lachauxensis Brues, 1935[4]
- Peripatus manni Brues, 1913[10]
- Peripatus ruber Fuhrmann, 1913[5]
- Peripatus sedgwicki Bouvier, 1899[6]
- Peripatus solorzanoi Morera-Brenes & Monge-Nájera, 2010[13]
- Peripatus swainsonae Cockerell, 1893 [14]
- ↑ a b c Guilding, L. (1826). Mollusca Caribbaeana. Zoological Journal 2: 437–449.
- ↑ a b c d Marcon (1983). Encyclopedie Van Het Dierenrijk. Atrium, p. 44. ISBN 90-6113-334-3.
- ↑ Onychophora Online: velvet worms, peripatus, living fossils, by Julian Monge Najera
- ↑ a b c Brues, C.T. (1935) Varietal forms of Peripatus in Haiti. Psyche 42: 58–62.
- ↑ a b Fuhrmann, O. (1913). Über einige neue neotropische Peripatus-Arten. Zoologischer Anzeiger 42: 241–248.
- ↑ a b Bouvier E. L. (1899). Sur les variations et les groupements spécifiques des Péripates américains. Comptes Rendus Hebdomadaires des Seances de l’Academie des Sciences 128: 1344–1346.
- ↑ Bouvier, E. L. (1900). Nouvelles observations sur les Peripatus de la Collection du Musée Britannique. Quarterly Journal of Microscopical Science 43: 749–757.
- ↑ Pollard, E. C. (1893). Notes on the Peripatus of Dominica. Quarterly Journal of Microscopical Science 35: 285–293.
- ↑ Marcus, E. (1937) Um Onychophoro novo, Peripatus (Epiperipatus) evelinae, spec. nov. de Goyaz. Revista do Museu Paulista 21: 903–910.
- ↑ a b Brues, C. T. (1913). Preliminary descriptions of two new forms of Peripatus from Haiti. Bulletin of the Museum of Comparative Zoology 54: 517–521.
- ↑ Carvalho, A.L. de (1941) Nota prévia sôbre uma nova espécie de “Peripatus” do Brasil Central. Revista Brasileira de Biologia 1: 447–448.
- ↑ Bouvier, E. L. (1900). Observations nouvelles sur le Peripatus [Onych.]. Bulletin de la Société Entomologique de France [1900]: 394–395.
- ↑ Morera-Brenes, B. & Monge-Nájera, J. (2010) A new giant species of placented worm and the mechanism by which onychophorans weave their nets (Onychophora: Peripatidae). Revista de Biología Tropical 58: 1127–1142.
- ↑ Cockerell, T. D. A. (1893). Notes on Peripatus jamaicensis, Grabh. and Ckll.. Zoologischer Anzeiger 16: 341–343.