Phoenixstraat (Delft)

Phoenixstraat
	De Phoenixstraat, met rechts de trambaan en links het "spoorviaduct" met daarachter de Spoorsingel.
Geografische informatie
Locatie	Binnenstad (Delft), Delft
Coördinaten	52° 1′ NB, 4° 21′ OL
Begin	Westvest (bij 7)
Eind	Wateringsevest
Lengte	600 m
Algemene informatie
Genoemd naar	Sociëteit Phoenix (DSC)
Bestrating	asfalt
Opvallende gebouwen	Sociëteit Phoenix, Bagijnetoren en molen De Roos
Openbaar vervoer	Tramlijn 1/19, Spoorviaduct
Detailkaart
	;

De Phoenixstraat (uitspraak: feuniksstraat) is een straat aan de westrand van het centrum van de stad Delft, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De Phoenixstraat loopt vanaf de Westvest tot de Wateringsevest en is ca. 600 meter lang. Zijstraten van de Phoenixstraat aan de oost/noordoostzijde zijn: Begijnhof, Schoolstraat, Sint Agathaplein en de Kloksteeg. Ook ligt aan de Phoenixstraat de Phoenixtuin.

Ten westen van de Phoenixstraat liep over de gehele lengte van de straat tussen 1960-1965 en 2015 het zogenaamde spoorviaduct. Aan de westzijde van het spoorviaduct loopt de Spoorsingel parallel aan de Phoenixstraat.

De straat is in 1873 onder burgemeester De Vries Van Heijst vernoemd naar de Delftsche Studenten Sociëteit "Phoenix"^[1]. Voorheen heette deze straat de Westvest, die ligt op de plek van de oude stadswal en stadsgracht, die in de 19e eeuw werd gedempt ten behoeve van de aanleg van de spoorlijn Den Haag-Rotterdam. Een overblijfsel van de oude verdedigingswerken is de Bagijnetoren die de middenberm van de straat staat sinds de Phoenixstraat in 1965 werd verbreed.

De Phoenixstraat was sinds eind 2009 onderdeel van de grootschalige bouwwerkzaamheden voor de aanleg van de Willem van Oranjetunnel.^[2] In de periode 2010 tot 2015 is onder de straat de oostelijke tunnel aangelegd. Vanwege de werkzaamheden aan de Phoenixstraat, hadden archeologen volop de gelegenheid om de geschiedenis bloot te leggen van deze straat.^[3] Sinds voltooiing van de oostelijke tunnel in 2015 is de Phoenixstraat weer een begaanbare weg en op het tracé van het voormalige spoorviaduct is de westelijke tunnel aangelegd.

Na de voltooiing van de spoortunnel is tussen de Phoenixstraat en de Spoorsingel een nieuwe waterloop, de Spoorsingelgracht, aangelegd. Daarmee keerde in feite deels de oude gracht terug, maar hij is niet bevaarbaar.

Sinds 1929 rijdt de elektrische tram door de Phoenixstraat, want die mocht niet over de Oude Delft rijden, in tegenstelling tot de stoomtram en daarvoor de paardentram. Tijdens de aanleg van de spoortunnel is de trambaan vaak verplaatst. Oorspronkelijk reed hier tramlijn I¹, in 1965-1966 lijn 37 en sindsdien lijn 1. Het is de enige van de vooroorlogse interlokale tramlijnen die in Nederland nog bestaat.^[4] Sinds 2010 rijdt ook lijn 19 door de Phoenixstraat, met een onderbreking van 2013 tot 2017.