Plooivleugelwespen
Plooivleugelwespen | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Duitse wesp (Vespula germanica) | |||||||||||||
Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
Familie | |||||||||||||
Vespidae | |||||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | |||||||||||||
Plooivleugelwespen op Wikispecies | |||||||||||||
|
De plooivleugelwespen (Vespidae) zijn een familie van de wespachtigen (Vespoidea). De familie komt over de hele wereld voor en telt duizenden soorten. Vrijwel alle bekende sociale (kolonievormende) wespensoorten behoren tot de plooivleugelwespen. Van de soorten die in gematigde gebieden leven, blijft aan het eind van de zomer alleen een bevruchte koningin achter; de rest van het nest sterft.
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]Plooivleugelwespen danken de naam aan de geplooide vleugels, deze worden opgevouwen in rust waardoor het lijkt of de vleugels erg smal zijn. De lichaamslengte varieert van 0,4 tot 3,6 cm. Ze zijn bijna allemaal zwart met gele dwarsbanden en ze kunnen pijnlijk steken.
Leefwijze
[bewerken | brontekst bewerken]De larven worden gevoed met fijngeknaagde insecten, de larven geven een zoete vloeistof af die wordt opgenomen door de wespen. De meeste soorten maken het nest van zand, maar sommige soorten, zoals de papierwespen en de veldwespen, maken een nest van gekauwde plantenvezels. Ze vliegen vaak ver van het nest, op zoek naar prooidieren.
Verspreiding en leefgebied
[bewerken | brontekst bewerken]Deze familie komt wereldwijd voor in allerlei habitats.
Indeling
[bewerken | brontekst bewerken]- Eumeninae: Leem- of metselwespen
- Euparagiinae: Een kleine groep van 9 soorten uit zuidelijk Noord-Amerika
- Masarinae: Honingwespen
- Polistinae: Veldwespen
- Stenogastrinae: Hangwespen, komen voor in Azië
- Vespinae: Papierwespen
Geslachten
[bewerken | brontekst bewerken](Indicatie van aantallen soorten per geslacht tussen haakjes)
- Alastor (5)
- Allodynerus (6)
- Ancistrocerus (25)
- Antepipona (8)
- Brachyodynerus (1)
- Celonites (6)
- Cephalochilus (1)
- Ceramius (8)
- Cyrtolabulus (1)
- Chlorodynerus (1)
- Delta (1)
- Discoelius (2)
- Dolichovespula Rohwer, 1916 (7)
- Eumenes Latreille, 1802 (13)
- Eumicrodynerus (2)
- Euodynerus (15)
- Eustenancistrocerus (3)
- Gymnomerus (1)
- Hemipterochilus (3)
- Ischnogasteroides (1)
- Jucancistrocerus (1)
- Jugurtia (1)
- Katamenes (5)
- Leptochilus (31)
- Microdynerus (22)
- Odynerus Latreille, 1802 (20)
- Onychopterocheilus (6)
- Parachartergus (2)
- Paragymnomerus (3)
- Pareumenes (1)
- Parodontodynerus (1)
- Polistes (11)
- Pseudepipona (11)
- Psiliglossa (1)
- Pterocheilus (1)
- Quartinia (6)
- Raphiglossa (1)
- Rhynchium (1)
- Stenancistrocerus (1)
- Stenodynerus (15)
- Symmorphus (10)
- Syneuodynerus (1)
- Tachyancistrocerus (2)
- Tropidodynerus (3)
- Vespa Linnaeus, 1758 (4)
- Vespula Thomson, 1869 (4)
- Zethus Fabricius, 1804 (1)
In Nederland waargenomen soorten
[bewerken | brontekst bewerken]- Genus: Allodynerus
- Genus: Ancistrocerus
- Ancistrocerus antilope
- Ancistrocerus auctus
- Ancistrocerus claripennis
- Ancistrocerus dusmetiolus
- Ancistrocerus gazella
- Ancistrocerus ichneumonideus
- Ancistrocerus nigricornis
- Ancistrocerus oviventris
- Ancistrocerus parietinus
- Ancistrocerus parietum - (Gewone muurwesp)
- Ancistrocerus scoticus
- Ancistrocerus trifasciatus
- Genus: Delta
- Genus: Discoelius
- Discoelius dufourii
- Discoelius zonalis - (Behangerswesp)
- Genus: Dolichovespula
- Dolichovespula adulterina - (Gewone koekoekswesp)
- Dolichovespula media - (Middelste wesp)
- Dolichovespula norwegica - (Noorse wesp)
- Dolichovespula omissa - (Boskoekoekswesp)
- Dolichovespula saxonica - (Saksische wesp)
- Dolichovespula sylvestris - (Boswesp)
- Genus: Eumenes
- Genus: Euodynerus
- Genus: Gymnomerus
- Genus: Microdynerus
- Microdynerus exilis
- Microdynerus nugdunensis
- Microdynerus timidus - (Kleine dwergleemwesp)
- Genus: Odynerus
- Odynerus melanocephalus
- Odynerus reniformis
- Odynerus spinipes - (Gewone schoorsteenwesp)
- Genus: Polistes
- Polistes biglumis - (Bergveldwesp)
- Polistes dominula - (Franse veldwesp)
- Polistes gallicus - (Cryptische of Gallische veldwesp)
- Polistes nimpha - (Groefkopveldwesp)
- Genus: Pseudepipona
- Pseudepipona herrichii - (Rode metselwesp)
- Genus: Pterocheilus
- Pterocheilus phaleratus - (Baardwesp)
- Genus: Stenodynerus
- Genus: Symmorphus
- Genus: Vespa
- Vespa crabro - (Europese hoornaar)
- Vespa velutina - (Aziatische hoornaar)
- Genus: Vespula
- Vespula austriaca - (Oostenrijkse wesp)
- Vespula germanica - (Duitse wesp)
- Vespula rufa - (Rode wesp)
- Vespula vulgaris - (Gewone wesp)
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- David Burnie (2001) - Animals, Dorling Kindersley Limited, London. ISBN 90-18-01564-4 (naar het Nederlands vertaald door Jaap Bouwman en Henk J. Nieuwenkamp).