Portaal:Den Haag/Uitgelicht/20
Station Den Haag HS (Station Hollands Spoor) is het oudste station van Den Haag. Het werd geopend in 1843 toen de Oude Lijn (de oudste spoorlijn van Nederland) vanuit Amsterdam van Leiden naar Den Haag werd doorgetrokken. In 1847 werd de lijn verlengd naar Rotterdam. De naam van het station is ontleend aan de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij.
In 1870 opende de Nederlandsche Rhijnspoorweg-Maatschappij een tweede station voor de verbinding van Den Haag naar Gouda en Utrecht. Dit station kwam aan een andere zijde van het centrum te liggen.
Sindsdien bestaat de situatie dat Den Haag twee hoofdstations heeft: Hollands Spoor en Rhijnspoor (later Staatsspoor, thans Den Haag Centraal). De treinen van Amsterdam naar Rotterdam en verder, waaronder de internationale treinen naar Brussel en Parijs, stoppen nog steeds op Den Haag HS en niet op Den Haag Centraal, omdat ze daar zouden moeten kopmaken. Dat doen alleen de nachttreinen.
Het station werd buiten de bebouwde kom aangelegd. Daardoor kwam het station Hollands Spoor te liggen op het grondgebied van Rijswijk (ZH). Een paar jaar later werd dit Haags grondgebied.
Het oorspronkelijke stationsgebouw uit 1843 werd in 1891 vervangen door een nieuw gebouw naar een ontwerp van architect D.A.N. Margadant, dat ook thans nog in gebruik is. Tevens kwam de spoorbaan op een verhoogd niveau te liggen.
Sinds 1893 heeft het station een Koninklijke Wachtkamer, die nog steeds aanwezig is., doch niet meer in gebruik is. Deze typisch 19e eeuwse wachtkamer heeft een eigen luifel links van de hoofdingang.
In 1907 kwam aan de noordzijde een uitbreiding tot stand voor de treinen van de in 1908 geopende Hofpleinlijn naar Rotterdam Hofplein en Scheveningen. In 1975 werd het eindpunt van deze lijn verplaatst naar het nieuwe Centraal Station.
Elektrische treinen kwam in Den Haag HS vanaf 1908, toen de ZHESM-dienst naar Rotterdam Hofplein van start ging. In 1927 werd de treindienst op de Oude Lijn naar Leiden en Rotterdam elektrisch.
In 1989 werd het perrongebouw en een deel van de perronkap door brand verwoest. Het gebouw werd echter in historische staat hersteld.