Portaal:Dinosauriërs/Uitgelicht/52
Gevederde dinosauriërs is een term die gebruikt wordt om dinosauriërs aan te duiden die, zoals de naam al aangeeft, veren hebben maar geen vogels zijn. Uit de ontdekking dat vogels — de enige bekende hedendaagse levensvorm met veren — dinosauriërs waren, concludeerden sommige wetenschappers dat andere dinosauriërs ook bevederd zouden kunnen zijn geweest. De term is — juist doordat vogels zelf dinosauriërs zijn — erg onzuiver en misleidend. Hij wordt informeel gebruikt, voornamelijk in populair-wetenschappelijke boeken en tijdschriften, en duidt geen natuurlijke groep of taxon aan. Direct bewijs dat ook andere dinosauriërs veren hadden, kwam pas in de jaren negentig van de twintigste eeuw, toen er in China enkele fossielen werden gevonden van dinosauriërs met uitstekend bewaarde veren; sommige daarvan waren vogels, andere niet. Inmiddels zijn er behalve de vogels, waarvan de circa tienduizend nog levende soorten het merendeel vormen van de dinosauriërs die zeker veren hebben, meer dan twintig soorten "gevederde dinosauriërs" uit fossielen bekend. De meeste daarvan komen uit de aardlagen van de Jehol-groep.
De vondsten laten zien dat de diepst in de evolutionaire stamboom gelegen soorten een vacht hadden van simpele haarachtige structuren, vermoedelijk omdat ze warmbloedig waren en zo afkoeling voorkwamen, en dat latere groepen ingewikkelder veren ontwikkelden waarvan sommige in wezen gelijk waren aan de penveren van vogels. De functie van deze complexere veren is omstreden: misschien dienden ze om mee te pronken; wellicht ontstonden ze om een (glij)vlucht mogelijk te maken.
De meeste bekende "gevederde dinosauriërs" zijn vleeseters, de zogenaamde Theropoda. De laatste vondsten tonen echter dat ook sommige plantenetende Ornithischia een vacht hadden. Dit suggereert dat alle kleine dinosauriërs een vacht of veren hadden; de volwassen dieren van grotere soorten konden warm blijven door hun lichaamsmassa.