Prinsbisdom Straatsburg

Hochstift Straßburg
	Prinsbisdom binnen het Heilige Roomse Rijk
Algemene gegevens
Hoofdstad	Straatsburg
Religie(s)	Rooms-katholiek
Regering
Regeringsvorm	Prinsbisdom
Staatshoofd	Prins-bisschop

Het prinsbisdom Straatsburg was een tot de Boven-Rijnse Kreits behorend prinsbisdom binnen het Heilige Roomse Rijk.

In 614 wordt er een bisschopszetel in Straatsburg vermeld. In de Frankische tijd werd het bisdom Straatsburg ingedeeld bij de kerkprovincie Mainz, waar het tot 1801 zou blijven. Daarna behoorde het tot de kerkprovincie Besançon.

Reeds in de vroege middeleeuwen werd het gebied rond Rouffach verworven. Tussen 1223 en 1260 lukte het de bisschoppen een wereldlijk vorstendom te vormen. Het gebied was geen eenheid en lag op beide oevers van de Rijn. In 1262 ging de heerschappij over de stad Straatsburg, die sinds 974 in handen was van de bisschop, verloren (zie vrijstad Straatsburg). In 1358 werd de titel landgraaf in de Neder-Elzas verworven van de graven van Oettingen.

In 1648 bij het Verdrag van Münster moest de bisschop de koning van Frankrijk als zijn leenheer erkennen in de gebieden op de linker-Rijnoever. In 1680 volgde de annexatie door Frankrijk. Binnen Frankrijk bleef het een prinsbisdom tot de Franse Revolutie daar in 1789/92 een eind aan maakte. De bisschop ontvluchtte zijn residentie Saverne en resideerde van 1789 tot 1803 in zijn laatste stukje prinsbisdom te Ettenheim.

In de Reichsdeputationshauptschluss van 25 februari 1803 van het Duitse Rijk werd in paragraaf 5 deze rest van het bisdom toegewezen aan de keurvorst van Baden. De keurvorst nam de titel vorst van Ettenheim aan en kreeg daarvoor ook een zetel in het college van vorsten in de Rijksdag en wel nummer 21.

Administratieve indeling[bewerken | brontekst bewerken]

Het prinsbisdom bezat op de linker Rijnoever zeven ambten:

Saverne, dat direct bestuurd werd vanuit de residentie te Saverne
Kochersberg
Dachstein
Schirmeck
Benfeld
Marckolsheim
Wantzenau

op de rechter Rijnoever de twee ambten:

Een bijzonder status had het in de Opper-Elzas gelegen Mundat Rouffach met drie ambten.

Niet tot het prinsbisdom behoorden de heerlijkheden van het domkapittel Straatsburg.

Regenten[bewerken | brontekst bewerken]

Zie lijst van bisschoppen van Straatsburg voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

614 : Ansoald
728 : Widegerm
734- 760: Eddo/Etto/Heddo
765- 783: Remigius, graaf in de Elzas
783- 815: Ratho
815 : Udo II
817- 822: Erlhard
822- 840: Adalog
840- 875: Bernhold
875- 888: Rathold
888- 906: Reginhard
: Walram
906- 913: Odbert
913- 913: Godfried
913- 933: Richwin
933- 934: Eberhard
934- 950: Rudhard
950- 965: Udo III
965- 991: Erchembald
991- 999: Widerhold
999-1001: Alwig
1001-1028: Werner I van Habsburg
1029-1047: Willem I van Karinthie
1048-1065: Hezilo/Herrand/Hermann
1065-1079: Werner II van Achalm
1079-1084: Dietwald
1085-1100: Otto van Hohenstaufen
1100-1100: Boudewijn
1100-1123: Kuno
1123-1126: Bruno van Hohenberg
1126-1127: Eberhard
1129-1131: Bruno van Hohenberg (tweede keer)
1131-1141: Gebhard van Urach
1141-1162: Burghard
1162-1179: Rudolf
1179-1180: Koenraad I
1181-1190: Hendrik I van Hasenburg
1190-1202: Koenraad II van Hünenburg
1202-1223: Hendrik II van Vehringen
1223-1244: Berchtold van Teck
1245-1260: Hendrik III van Stahleck
1260-1263: Walther van Geroldseck
1263-1273: Hendrik IV van Geroldseck
1273-1299: Koenraad III van Lichtenberg
1299-1306: Frederik I van Lichtenberg
1307-1328: Jan I van Diepenheim (1305-1306: bisschop van Eichstätt)
1328-1353: Berthold II van Buchegg (1328: bisschop van Spiers)
1353-1365: Jan II van Lichtenberg
1366-1371: Jan III van Luxemburg-Ligny (1371-1373: aartsbisschop van Mainz)
1371-1374: Lambert van Brunn (1364-1371: bisschop van Spiers; 1374-1398: bisschop van Bamberg)
1375-1393: Frederik II van Blankenheim (1391-1393: bisschop van Bazel; 1393-1423: bisschop van Utrecht)
1393-1393: Lodewijk van Thierstein
1393-1394: Burghard II van Lützelstein
1394-1439: Willem II van Diest
1439-1440: Koenraad IV van Busnang (overleden 1471)
1440-1478: Ruprecht van Palts-Simmern
1478-1506: Albrecht van Palts-Mosbach
1506-1541: Willem III van Hohenstein
1541-1568: Erasmus van Limpurg
1569-1592: Jan IV van Manderscheid-Blankenheim
1592-1593: Johan George van Brandenburg (protestants; 1607-1623: hertog van Jägerndorf)
1592-1607: Karel van Lotharingen
1607-1626: Leopold van Oostenrijk
1626-1662: Leopold Willem van Oostenrijk
1663-1682: Frans Egon van Fürstenberg (1658-1663: bisschop van Metz; 1657-1682: abt van het Stavelot; 1664-1682: abt van Murbach)
1682-1704: Willem Egon van Fürstenberg (1663-1668: bisschop van Metz; 1682-1704: abt van Stavelot)
1704-1749: Armand Gaston de Rohan-Soubise
1749-1756: Armand de Rohan Soubise (1737-1756: abt van Murbach)
1756-1779: Louis Constantin de Rohan-Guémenée
1779-1803: Louis René de Rohan-Guémenée