Rapsodie

Een rapsodie is een gedicht of een muziekstuk dat qua onderwerp of stijl bestaat uit contrasterende gedeelten wat betreft stijl/stemming, die ondanks de vrije vorm toch een eenheid vormen, vaak met een op volksmelodien gebaseerde gemeenschappelijk, of in verschillende vormen terugkerend thema.

De rapsodie was vooral tijdens de romantiek een populaire vorm, vanwege de air van spontane inspiratie en de grote variatie aan stemmingen die mogelijk is.

Voorbeelden uit de klassieke muziek:

de Hongaarse Rapsodieën van Franz Liszt
de drie Slavische Rapsodieën van Antonín Dvořák
de Altrapsodie voor alt en orkest, en de twee rapsodieën op. 79 voor piano van Johannes Brahms
de rapsodie España van Emmanuel Chabrier
de Schotse Rapsodie van Max Bruch
de Zweedse Rapsodie van Hugo Alfvén
de Ierse rapsodieën van Charles Villiers Stanford
de Roemeense Rapsodie van George Enescu
de Rapsodie over een thema van Paganini voor piano en orkest van Sergej Rachmaninov
de Rhapsodie espagnole van Maurice Ravel over Spaanse thema's
de Rhapsody in Blue van George Gershwin, waarin hij verschillende Amerikaanse muziekstijlen laat horen
de rapsodie Taras Bulba van Leoš Janáček
de Piet Heinrhapsodie van Peter van Anrooy
Phantasm van Frank Bridge

Voorbeelden uit de popmuziek:

Bohemian Rhapsody en Innuendo van Queen
Paradise By The Dashboard Light van Meat Loaf
Knights of Cydonia van Muse
Music van John Miles
Rapsodies van Vangelis.
Lord of the Ages van Magna Carta.
Mr. Blue Sky van Electric Light Orchestra.