Rosa Mota

Rosa Mota
	Rosa Mota in 2012
Volledige naam	Rosa Maria Correia dos Santos Mota
Bijnaam	A nossa Rosinha (Onze kleine Rosa)
Geboortedatum	29 juni 1958
Geboorteplaats	Foz do Douro
Nationaliteit	Portugal
Lengte	1,57 m
Gewicht	45 kg
Sportieve informatie
Discipline	middellange en lange afstand, veldlopen
Trainer/coach	Pedro Pedrosa
Eerste titel	Portugees kampioene 1500 m en 3000 m 1974
OS	1984, 1988
Extra	Europees recordhoudster 20.000 m
Portaal	Atletiek

Rosa Maria Correia dos Santos Mota (Foz do Douro, 29 juni 1958) is een voormalige Portugese marathonloopster en olympisch kampioene. Zij wordt beschouwd als een van Portugals meest vooraanstaande atletes en tevens gezien als een van de beste marathonloopsters van de 20e eeuw. Ze won veertien grote internationale marathons, waaronder die van Chicago, Boston, Londen, Rotterdam, Tokio en Osaka.^[1]

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Begonnen met veldlopen[bewerken | brontekst bewerken]

Hoewel ze als kind aan ischias en astma leed, begon Mota in haar schooltijd met veldlopen. In 1980 ontmoette ze haar toekomstige man Pedro Pedrosa, die tot het einde van haar sportcarrière haar trainer was.

Eerste grote successen[bewerken | brontekst bewerken]

Haar eerste grote succes behaalde Mota in 1982, toen ze bij haar debuut op de marathon tijdens de Europese kampioenschappen in Athene direct de gouden medaille veroverde. Zij versloeg hierbij onder meer de favoriete Ingrid Kristiansen. Op de EK's in 1986 en 1990 prolongeerde zij haar Europese titel.
Opvallend in Mota's ontwikkeling als marathonloopster was, dat zij in haar eerste zeven marathons steeds haar beste persoonlijke prestatie verbeterde. Begonnen met een tijd van 2:36.03 op het EK in Athene, realiseerde ze zes marathons later, de Chicago Marathon in 1985, achter Joan Benoit en Ingrid Kristiansen, haar definitieve persoonlijke recordtijd van 2:23.29.^[1]

Wereld- en olympisch kampioene[bewerken | brontekst bewerken]

Bij de allereerste wereldkampioenschappen in 1983 in Helsinki eindigde Rosa Mota op de marathon als vierde. Vier jaar later, op het WK in 1987, won ze de marathon met ruim zeven minuten verschil op nummer twee, de Sovjet-Russische Zoja Ivanova.
Bij de Olympische Spelen van 1988 in Seoel bekroonde ze op de marathon haar sportcarrière met olympisch goud. Vier jaar eerder, de eerste keer dat de marathon als atletiekonderdeel was opgenomen in het olympisch programma, had zij op de Olympische Spelen van Los Angeles al brons gewonnen. Verder won ze de Great North Run in 1985 en 1990 en in 1989 de 25 km van Berlijn en de 20 km van Parijs.

Sint Silvester[bewerken | brontekst bewerken]

Vermeldenswaard is voorts dat Rosa Mota zes jaar achter elkaar de Saint Silvester Road Race heeft gewonnen. Deze wedstrijd, die jaarlijks op 31 december, de dag van Sint Silvester, wordt gehouden en door de straten van het Braziliaanse Sao Paulo voert, geldt als de oudste en meest prestigieuze stratenrace van Brazilië en is het belangrijkste internationale evenement in Latijns-Amerika. Mota won deze race over een afstand van 12 km voor de eerste maal in 1981 en herhaalde deze prestatie tot en met 1986.

Bekende sportpersoonlijkheid[bewerken | brontekst bewerken]

"A nossa Rosinha" ("onze kleine Rosa", zoals ze soms ook door haar landgenoten wordt genoemd) is een van de bekendste Portugese sportpersoonlijkheden, naast Eusébio, Carlos Lopes en Luís Figo. Die positie heeft zij echter in de loop der jaren zelf moeten bevechten. Aanvankelijk werd ze slechts beschimpt als ze trainde en werd zij met potten en pannen bekogeld. Hardlopende vrouwen pasten in het begin van de jaren tachtig nog niet in het wereldbeeld van met name de Portugese mannen. Ook officials maakten het haar moeilijk om aan internationale wedstrijden deel te nemen.^[2]
Het volgende voorval tekent in welke absurde situaties Rosa Mota soms belandde. Vlak voor de Spelen van 1984 trainde zij in Colorado. Vandaar zou zij regelrecht naar Los Angeles vliegen, hooguit twee uur. Tot haar stomme verbazing ontving zij echter een telex met daarin het verzoek om ogenblikkelijk naar Lissabon te komen voor het maken van een groepsfoto van deelnemers en officials. Toen ze bezwaar maakte, werd gedreigd met uitsluiting voor de Spelen. De gevolgen voor Mota waren groot. Van Denver naar New York duurde vier uur, waarna zij vijf uur moest wachten, alvorens het vliegtuig naar Lissabon vertrok, dat hiervoor zeven uur nodig had. Na de foto ging ze direct retour. Dat dergelijke pesterijtjes haar conditie en biologisch evenwicht niet ten goede kwamen, beseften de Portugese officials amper.^[3]

Voor haar bijdragen aan de ontwikkeling van de langeafstand-trainingsmethodes werd haar in 1998 de Abebe-Bikila-prijs toegekend.

Trivia[bewerken | brontekst bewerken]

Rosa Mota droeg de olympische Vlam door de straten van Athene voor de Olympische Spelen van 2004. Zij zet zich in voor verschillende liefdadigheidsinstellingen en is lid van het Portugese parlement.

Titels[bewerken | brontekst bewerken]

Olympisch kampioene marathon - 1988
Wereldkampioene marathon - 1987
Europees kampioene marathon - 1982, 1986, 1990
Portugees kampioene 800 m - 1979
Portugees kampioene 1500 m - 1974, 1975, 1981
Portugees kampioene 3000 m - 1974, 1975
Portugees kampioene 5000 m - 1981
Portugees kampioene veldlopen - 1975, 1976, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1985

Onderscheidingen[bewerken | brontekst bewerken]

COP olympische medaille Nobre Guedes - 1981
Abebe Bikila Award - 1998

Persoonlijke records[bewerken | brontekst bewerken]

Baan

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
1500 m	4.19,53	1983
1 Eng. mijl	4.41,33	1985
2000 m	5.56,02	1990
3000 m	8.53,84	1984
5000 m	15.22,97	1985
10.000 m	32.33,51	1985
20.000 m	1:06.55,5	14 mei 1983	Lissabon
uurloop	18.027 m	14 mei 1983	Lissabon

Weg

Onderdeel	Prestatie	Datum	Plaats
halve marathon	1:09.23	16 september 1990	South Shields
marathon	2:23.29	20 oktober 1985	Chicago

Palmares[bewerken | brontekst bewerken]

3000 m[bewerken | brontekst bewerken]

1974: 1 Portugese kamp. in Lissabon - 10.30,6
1982: 12e EK in Athene - 9.04,82

5000 m[bewerken | brontekst bewerken]

1981: 1 Vigo - 16.05,8
1982: 1 Spaanse kamp. in San Sebastian - 16.09,7
1985: 3 Oslo Games - 15.22,97

10.000 m[bewerken | brontekst bewerken]

1983: 5e IAAF Women's Invitational in Knarvik - 32.46,78
1987: 2 European Cup C in Maia - 32.49,91
1995: 3 Ibero Amerikaanse kamp. - 33.08,5

5 km[bewerken | brontekst bewerken]

1992: 1 Unzen Charity in Nagasaki - 16.35

10 km[bewerken | brontekst bewerken]

1983: 3 L A Coliseum in Los Angeles - 32.49
1984: 2 Boston Milk Run - 32.47
1984: 4e Sentrumslopet in Oslo - 33.09
1984: 1 Bolder Boulder - 34.03
1984: 1 Connecticut Classic in Danbury - 32.44
1984: 1 Arco Coliseum Run in Los Angeles - 32.44
1984: 1 Governor's Cup in Denver - 32.35
1984: 2 IAAF World Championships in Madrid - 33.18
1985: 1 Bolder Boulder - 33.59
1985: 1 Bellin Hospital in Green Bay - 33.03
1985: 2 Penofin in Ukiah - 32.43
1986: 1 Bolder Boulder - 33.54
1987: 1 Ome - 31.35
1987: 4e Bolder Boulder - 35.26
1988: 1 Bolder Boulder - 34.41
1988: 1 Steamboat in Steamboat Springs - 34.04
1989: 1 Sunrise Stampede in Longmont - 34.01
1989: 1 Tokyo Ladies Mini-Marathon in Tokio - 32.31
1989: 1 Arturo Barrios Invitational in Santa Ana - 32.42
1990: 4e L'Eggs Mini Marathon in New York - 32.48
1990: 1 Bolder Boulder - 33.14
1990: 1 Great London Run - 32.49
1991: 4e Great London Run - 33.42
1992: 1 Nara - 33.00
1994: 2 Bupa Great Caledonian Run in Edinburgh - 33.08
1995: 2 Longmont Turkey Trot - 35.54

12 km[bewerken | brontekst bewerken]

1987: 1 Bay to Breakers in San Francisco (12 km) – 39.16

15 km[bewerken | brontekst bewerken]

1984: 1 El Paso Juarez Classic - 49.19
1986: 2 IAAF Women's World Road Championships in Lissabon - 48.35
1988: 1 Western Welcome Week in Littleton - 53.27
1989: 1 Foulee de Montmartre in Parijs - 52.11
1995: 7e Zevenheuvelenloop - 53.46

10 Eng. mijl[bewerken | brontekst bewerken]

1984: 1 Cherry Blossom - 54.16
1986: 1 Nike Cherry Blossom - 53.09
1990: 1 Antwerpen - 53.16
1991: 2 Great South Run - 53.40

20 km[bewerken | brontekst bewerken]

1985: 1 New Haven - 1:05.38
1989: 1 Maski-Courons in St Gabriel de Brandon - 1:08.39
1989: 1 20 km van Parijs - 1:06.37

halve marathon[bewerken | brontekst bewerken]

1979: 3 halve marathon van Nazarè - 1:27.51
1980: 1 halve marathon van Nazarè - 1:23.57
1981: 1 halve marathon van Nazarè - 1:16.30
1982: 1 halve marathon van Nazarè - 1:14.17
1983: 1 halve marathon van Milaan - 1:13.22
1983: 2 halve marathon van Manchester - 1:13.17
1983: 1 halve marathon van Nazarè - 1:13.26
1984: 1 halve marathon van Manchester - 1:11.36
1985: 1 Great North Run - 1:09.54
1985: 1 halve marathon van Nazarè - 1:12.31
1987: 1 halve marathon van Nazarè - 1:10.32
1988: 1 halve marathon van Casablanca -
1989: 1 Route du Vin - 1:10.36
1989: 1 halve marathon van Nazarè - 1:10.31
1990: 1 Great North Run - 1:09.33
1990: 1 Route du Vin - 1:09.52
1991: 1 halve marathon van Tachikawa - 1:11.49
1991: 1 halve marathon van Lissabon - 1:09.52
1991: 1 Route du Vin - 1:09.56
1992: 1 halve marathon van Matsue - 1:12.09
1994: 1 Route du Vin - 1:11.11
1994: 5e Route du Vin - 1:11.33
1998: 1 halve marathon van Macau - 1:20.38

25 km[bewerken | brontekst bewerken]

1984: 2 25 km van Berlijn - 1:24.59
1989: 1 25 km van Berlijn - 1:25.46

marathon[bewerken | brontekst bewerken]

1982: 1 EK in Athene - 2:36.04
1983: 1 marathon van Rotterdam - 2:32.27
1983: 4e WK in Helsinki - 2:31.50
1983: 1 Chicago Marathon - 2:31.12
1984: 3 OS in Los Angeles - 2:26.57
1984: 1 Chicago Marathon - 2:26.01
1985: 3 Chicago Marathon - 2:23.29
1986: 1 EK in Stuttgart - 2:28.38
1986: 1 marathon van Tokio - 2:27.15
1987: 1 Boston Marathon - 2:25.21
1987: 1 WK in Rome - 2:25.17
1988: 1 Boston Marathon - 2:24.30
1988: 1 OS in Seoel - 2:25.40
1989: 2 marathon van Los Angeles - 2:35.27
1990: 1 marathon van Osaka - 2:27.47
1990: 1 Boston Marathon - 2:25.24
1990: 1 EK in Split - 2:31.27
1991: 1 marathon van Londen - 2:26.14

veldlopen[bewerken | brontekst bewerken]

1975: 1 Portugese kamp. in Lissabon - onbekende tijd
1976: 1 Portugese kamp. in Lissabon - onbekende tijd
1977: 1 Portugese kamp. in Vilamoura - onbekende tijd
1981: 18e WK in Madrid - 14.49
1982: 21e WK in Rome - onbekende tijd
1983: 24e WK in Gateshead - 14.24
1984: 1 Portugese kamp. in Viseu - onbekende tijd
1984: 24e WK in East Rutherford - 16.38
1985: 1 Portuguese kamp. in Troia - 16.08
1985: 13e WK in Lissabon - 15.50
1986: 5e WK in Colombier - 15.15,8
1987: 24e WK in Warschau - 17.32

Bronnen, noten en/of referenties

Lolkama, Drs. J. (1992) Triomf en tragiek van de Olympische Spelen - 1896 tot heden De Vrieseborch ISBN 90 6076 345 9
Matthews, P. e.a. (1993) The Guinness International Who's Who of Sport Guinness Publishing Ltd ISBN 0-85112-980-3

↑ ^a ^b Uit The Guinness International Who's Who of Sport door Peter Matthews e.a., bron: zie hierboven
↑ Uit 1000 Olympiasieger door Karl-Walter Reinhardt (2008), Naumann & Göbel Verlagsgesellschaft mbH ISBN 978-3-625-11630-1
↑ Uit Triomf en tragiek van de Olympische Spelen - 1896 tot heden door drs. Joh. Lolkama, bron: zie hierboven

Externe links

(en) World Athletics-profiel voor Rosa Mota
(en) Profiel van Rosa Mota op sports-reference.com (gearchiveerd)
(en) Profiel van time-to-run.com
(en) Info op more.arrs.run

Zie de categorie Rosa Mota van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[Who_s'Who-1] Uit The Guinness International Who's Who of Sport door Peter Matthews e.a., bron: zie hierboven

[2] Uit 1000 Olympiasieger door Karl-Walter Reinhardt (2008), Naumann & Göbel Verlagsgesellschaft mbH ISBN 978-3-625-11630-1

[3] Uit Triomf en tragiek van de Olympische Spelen - 1896 tot heden door drs. Joh. Lolkama, bron: zie hierboven

[1]

[2]

[3]