SVO-volgorde
De SVO-volgorde (Subject - Verb - Object) is in de taaltypologie in veruit de meeste talen, waaronder het Nederlands, de meest gebruikelijke volgorde van woorden en zinsdelen in hoofd- en vaak ook bijzinnen.[bron?] De persoonsvorm staat hierbij achter het subject, maar voor het object. Een voorbeeld is de Nederlandse hoofdzin De koe (onderwerp) eet (persoonsvorm) gras (lijdend voorwerp).
| Woord- volgorde |
Nederlands voorbeeld |
Percentage van alle talen |
Voorbeeldtalen |
|---|---|---|---|
| SOV | "Zij hem ziet." | 45% | Bengaals, Hindi-Urdu, Japans, Koreaans, Latijn, Oudgrieks, Perzisch, Sanskriet |
| SVO | "Zij ziet hem." | 42% | Chinees, Engels, Frans, Hausa, Italiaans, Nederlands, Maleis, Russisch, Spaans |
| VSO | "Ziet zij hem." | 9% | Arabisch, Bijbels Hebreeuws, Filipijns, Iers, Toeareg, Welsh |
| VOS | "Ziet hem zij." | 3% | Malagasitalen, Baure, Car |
| OVS | "Hem ziet zij." | 1% | Apalaí, Hixkaryana, Klingon |
| OSV | "Hem zij ziet." | 0% | Warau, Kabardijns |
| Frequentie van woordvolgordes in talen bestudeerd door Russell S. Tomlin in 1986[1][2] | |||
De SVO-volgorde is, na de SOV-volgorde, de meest gebruikte volgorde. Meer dan 75% van alle talen van de wereld hanteren als standaardnorm de SOV-volgorde of SVO-volgorde. Opvallend is verder dat de SVO-volgorde ook het meest gebruikelijk is in talen die voor het overige tot totaal verschillende taalfamilies behoren. Zo is de SVO-volgorde het meest gebruikelijk in zowel de West-Germaanse talen als het Fins, Swahili en de Chinese talen. Dit duidt op een universele tendens om het object in de zin vooraf te laten gaan door het subject, die in analytische talen nog sterker is dan in synthetische. Zo kunnen in het Russisch alle mogelijke volgordes van subject, object en persoonsvorm door elkaar worden gebruikt; dit heeft echter wel consequenties voor de nadruk die de spreker legt: de SVO-volgorde geldt als neutrale woordvolgorde, andere varianten zijn minder neutraal en geven aan waar de spreker de nadruk op wil leggen.
De voorkeurspositie van het subject ten opzichte van het object manifesteert zich eveneens in een voorkeur voor de bedrijvende vorm boven de lijdende vorm.
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|