Saadanius
| Saadanius Status: Uitgestorven, als fossiel bekend | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
| Saadanius hijazensis | |||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||||||
| Saadanius Zalmout et al., 2010 | |||||||||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||||||||
| Saadanius hijazensis | |||||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||||
Saadanius op  Wikispecies
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Saadanius is een uitgestorven geslacht van smalneusapen (Catarrhini). Het leefde in het Oligoceen. Het fossiel van typesoort Saadanius hijazensis werd beschreven in 2010 en werd gevonden in 2009 in Saoedi-Arabië. Het leefde tussen 29 tot 28 miljoen jaar geleden.
Fylogenie
[bewerken | brontekst bewerken]Saadanius had kenmerken die zowel lijken op die van de apen van de Oude Wereld (Cercopithecidae) als die van mensapen (Hominoidea). Vermoedelijk is Saadanius een verwant van de laatste gemeenschappelijke voorvader tussen mensapen en apen van de Oude Wereld, nauw verwant aan de kroongroep binnen de smalneusapen. De theorie die tot voor de ontdekking gold, namelijk dat de laatste gemeenschappelijke voorvader van de apen van de Oude Wereld en de mensapen tussen 35 en 30 miljoen jaar geleden leefde, wordt hierdoor in twijfel getrokken. De nieuwe schatting stelt dat de laatste gemeenschappelijke voorvader tussen 29 en 24 miljoen jaar geleden voorkwam.
Het langwerpige gezicht van Saadanius wijst er mogelijk ook op dat dit kenmerk bij de smalneusapen al vroeg ontstond, desondanks het rondere gezicht bij de mensapen.
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]Saadanius zou tussen 15 en 20 kilogram hebben gewogen, wat het een middelgrote primaat maakt voor zijn tijd, ongeveer ter grootte van een hedendaagse gibbon. Het had een schuin aflopend gezicht en grote tanden. Het had een benige gehoorgang die niet werd gevonden bij zijn bekende voorouders, maar had niet de sinussen zoals de latere apen en mensapen. Evenmin heeft hij de zeer grote hoektanden zoals de latere soorten apen van de Oude Wereld en mensapen die hebben.
Cladogram
[bewerken | brontekst bewerken]
- Zalmout, I.S., Sanders, W.J., MacLatchy, L.M., Gunnell, G.F., Al-Mufarreh, Y.A., Ali, M.A., Nasser, A.-A.H., Al-Masari, A.M., Al-Sobhi, S.A., Nadhra, A.O., Matari, A.H., Wilson, J.A., Gingerich, P.D. (2010). New Oligocene primate from Saudi Arabia and the divergence of apes and Old World monkeys. Nature 466 (7304): 360-364. DOI: 10.1038/nature09094.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Saadanius op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- Fossil Links Apes, Monkeys. Discovery News (14 juli 2010). Geraadpleegd op 3 augustus 2010.
- Mensaap en aap gingen later uiteen. EOS Magazine (15 juli 2010). Geraadpleegd op 3 augustus 2010.
- Fossil skull fingered as ape-monkey ancestor. Nature News (14 juli 2010). Geraadpleegd op 4 augustus 2010.