Satyr

Dronken satyrs op een Attische roodfigurige vaas. 500-490 v.Chr., British Museum.

Prent die twee satyrs afbeeldt. Gemaakt in de tweede helft van de zestiende eeuw. Bewaard in de Universiteitsbibliotheek Gent.^[1]

Een satyr (Oudgrieks: σάτυρος, satyros) of sater is een figuur uit de Griekse mythologie. Het is een vrolijk en ondeugend boswezen, behorend tot het gevolg van de god Dionysos en heeft de taak van een vruchtbaarheidsgeest.

Bokkenstaart, -oren en soms ook -poten, en een ithyphallos (erecte penis) behoren tot zijn fysieke kenmerken. Satyrs zijn doorgaans sterk behaard en dragen een baard. Een veelvoorkomend attribuut is de fluit. Bekende satyrs zijn Marsyas en Aristaios. Ook de god Pan heeft veel kenmerken van een satyr.

De satyr staat bekend om zijn lust voor wijn en het verleiden van nimfen en efeben. De satyrs lieten instinct boven rede gaan, anarchie boven orde, extase boven ascese, overvloed boven matigheid. Zij symboliseren wellust en vervoering, net als de vrouwelijke volgelingen van Dionysos, de Mainaden of Bacchanten.