Piet Oberman: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Poets. Nogmaals (derde keer): we schrijven hier géén onbebronde toekomstmuziek over een boek dat mogelijk in de toekomst uit komt. Het boek kan vermeld worden zodra het uitgekomen is; niet eerder.
Hurkonides (overleg | bijdragen)
449 bewerkingen
k Links naar anderstalige sites is niet verboden en ik wil het in dit geval wel; het is onwaarschijnlijk dat iemand een Nederlandstalig item schrijft over het dorpje Neilburg
Regel 5: Regel 5:
== Biografie ==
== Biografie ==
=== Jeugd, opleiding en werk ===
=== Jeugd, opleiding en werk ===
Piet Oberman was de zoon van houthandelaar Douwe Pieters Oberman (1880-1949) en Elzerdina Frederica Tuininga (1882-1931) en kwam uit een gezin van drie kinderen. Pieter Gerk werd direct buiten de Dokkumer stadsgrens geboren, zodat hij officieel in Dantumadeel ter aarde kwam. Hij volgde na de lagere school drie jaar de [[Mulo]], samen met onder meer [[Harmen Kingma]]. Daarna kwam hij bij zijn vader in de zaak te werken, vlak buiten de stad [[Dokkum]]. In augustus 1928 vertrok hij alleen naar [[Canada]]. Hij leefde er drie jaar als [[pelsjager]] en landbouwer in het Canadese [[Neilburg]]. Na het overlijden van zijn moeder in 1931 keerde hij terug naar Nederland. Van begin 1933 tot eind 1935 dreef hij een eigen houthandel in [[Middenmeer (Hollands Kroon)|Middenmeer]]. In 1936 kwam hij terug naar Dokkum en nam de zaak van zijn vader over. In de oorlog hield hij zich de eerste jaren bezig met het produceren en verkopen van hout voor [[houtgas]]generatoren. Na de oorlog wist hij zijn houthandel uit te bouwen tot de grootste van [[Friesland]] met 70 werknemers.
Piet Oberman was de zoon van houthandelaar Douwe Pieters Oberman (1880-1949) en Elzerdina Frederica Tuininga (1882-1931) en kwam uit een gezin van drie kinderen. Pieter Gerk werd direct buiten de Dokkumer stadsgrens geboren, zodat hij officieel in Dantumadeel ter aarde kwam. Hij volgde na de lagere school drie jaar de Mulo, samen met onder meer [[Harmen Kingma]], en kwam daarna bij zijn vader in de zaak, vlak buiten de stad [[Dokkum]]. In augustus 1928 vertrok hij alleen naar [[Canada]]. Hij leefde er drie jaar als pelsjager en landbouwer in het Canadese [https://en.wikipedia.org/wiki/Neilburg Neilburg]. Na het overlijden van zijn moeder in 1931 keerde hij terug naar Nederland. Van begin 1933 tot eind 1935 dreef hij een eigen houthandel in [[Middenmeer (Hollands Kroon)|Middenmeer]]. In 1936 kwam hij terug naar Dokkum en nam de zaak van zijn vader over. In de oorlog hield hij zich de eerste jaren bezig met het produceren en verkopen van generatorhout voor houtgasgeneratoren. Na de oorlog wist hij zijn houthandel uit te bouwen tot de grootste van [[Friesland]] met 70 werknemers.


=== 1940-1945: verzet ===
=== 1940-1945 ===
Piet Oberman heeft in de [[Tweede Wereldoorlog]] een belangrijke rol gespeeld in het Friese verzet tegen de [[Nazi-Duitsland|Duitse bezetter]]. In mei 1944 sloot hij zich aan bij de [[Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog#Knokploegen|KP]] (knokploeg) [[Friesland]]. Zijn schuilnaam luidde Piet Kramer. Half juli 1944 volgde hij [[Krijn van den Helm]] en [[Pieter Wijbenga]] op als leider van het gewapende verzet van Friesland. In die rol gaf hij onder meer leiding aan de befaamde [[Overval op het Huis van Bewaring (Leeuwarden)|overval op het Leeuwarder Huis van Bewaring]] (de [[Blokhuispoort]]), op 8 december 1944. Aan de kraak lag een doorwrocht plan ten grondslag dat door Piet Oberman en zijn naaste medewerkers Egbert Bultsma en Willem Stegenga tot in de finesses was uitgewerkt. De hele actie kon zo nagenoeg perfect uitgevoerd worden. Op de namiddag van 8 december werden 51 mensen bevrijd door de Friese KP'ers zonder dat er een schot gelost werd. De actie wordt gezien als een van de grootste verzetsdaden uit de Tweede Wereldoorlog.
Piet Oberman heeft in de [[Tweede Wereldoorlog]] een belangrijke rol gespeeld in het Friese verzet tegen de Duitse bezetter. In mei 1944 sloot Piet Oberman zich aan bij de [[Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog#Knokploegen|KP]] [[Friesland]]. Zijn schuilnaam luidde Piet Kramer. Half juli 1944 volgde hij Krijn van den Helm en Pieter Wijbenga op als leider van het gewapende verzet van Friesland. In die rol gaf hij onder meer leiding aan de befaamde [[Overval op het Huis van Bewaring (Leeuwarden)|overval op het Leeuwarder Huis van Bewaring]] (de [[Blokhuispoort]]), op 8 december 1944. Aan de kraak lag een doorwrocht plan ten grondslag dat door Piet Oberman en zijn naaste medewerkers Egbert Bultsma en Willem Stegenga tot in de finesses uitgewerkt. De hele actie kon zo nagenoeg perfect uitgevoerd worden. Op de namiddag van 8 december werden 51 mensen bevrijd door de Friese KP'ers zonder dat er een schot gelost werd. De actie wordt gezien als een van de grootste verzetsdaden uit de Tweede Wereldoorlog.


Half april 1945 wist hij contact te maken met de Canadezen die het zuiden van Friesland binnentrokken. Met een uitgewerkt plan wist hij de commandant van deze troepen te bewegen dwars door Friesland naar zijn woonplaats Dokkum te trekken zodat de Duitse linies doorgesneden zouden worden. In de avond van de 14e april trok hij samen met de Canadezen de stad Dokkum binnen.
Half april 1945 wist hij contact te maken met de Canadezen die het zuiden van Friesland binnentrokken. Met een uitgewerkt plan wist Piet Oberman de commandant van deze troepen te bewegen dwars door Friesland naar zijn woonplaats Dokkum te trekken zodat de Duitse linies doorgesneden zouden worden. In de avond van de 14de april trok hij samen met de Canadezen zijn stad Dokkum binnen.


=== Verfilming van de overval op het huis van bewaring ===
=== De film De Overval en de invloed van Piet Oberman ===
In 1962 is de kraak van het Leeuwarder Huis van Bewaring onder de titel [[De overval (film)|De Overval]] verfilmd. Piet Oberman had een belangrijke stem in het kapittel bij het maken van het scenario. Hij was ook regelmatig aanwezig op de filmset om te controleren of alles naar de wensen ging van hem en de andere deelnemers. De film betekende een wending in zijn leven. Daarna kwam hij regelmatig via interviews in de krant en werd hij als een van de meest vooraanstaande verzetsmensen gezien. Zo behoorde hij bijvoorbeeld tot de genodigden bij de doop van prins [[Willem-Alexander der Nederlanden|prins Willem-Alexander]].
In 1962 is de kraak van het Leeuwarder Huis van Bewaring onder de titel [[De overval (film)|De Overval]] verfilmd door producent [[Rudolf Meyer (filmproducent)|Rudolf Meyer]] en onder regie van [[Paul Rotha]]. Historicus [[Lou de Jong]] schreef het scenario. De film was een van de succesvolste Nederlandse films ooit met meer dan anderhalf miljoen bezoekers. Aan het maken van de film gingen talloze gesprekken vooraf met Piet Oberman en verschillende van zijn mede-overvallers uit de oorlog. De mannen wilden dat in de film de werkelijkheid zoveel mogelijk benaderd zou worden. Piet Oberman had een belangrijke stem in het kapittel bij het maken van het scenario. Hij was ook regelmatig aanwezig op de filmset om te controleren of alles naar de wensen ging van hem en de andere deelnemers. De film betekende een breuklijn in zijn leven. Daarna kwam hij regelmatig via interviews in de krant en werd hij als een van de meest vooraanstaande verzetsmensen gezien. Zo hoorde hij bijvoorbeeld tot de genodigden bij de doop van prins [[Willem-Alexander der Nederlanden]].


{{Appendix|1=Bronnen|2=
{{Appendix|1=Bronnen|2=
* {{Citeer boek | achternaam = Tolsma | voornaam = Reinder, eindredacteur | auteurlink = | datum = 2013 | titel = Op de Praatstoel - 2 | uitgever = Historische Vereniging Noordoost Friesland | plaats = Dokkum | ISBN = 978909027680 | NUR = 693 | pagina's = 408 | bezochtdatum = 2021-11-28}}
* {{Citeer boek | achternaam = Tolsma | voornaam = Reinder, eindredacteur | auteurlink = | datum = 2013 | titel = Op de Praatstoel - 2 | uitgever = Historische Vereniging Noordoost Friesland | plaats = Dokkum | ISBN = 978909027680 | NUR = 693 | pagina's = 408 | bezochtdatum = 2021-11-28}}
* Walle, Hessel de, ''Biografie Piet Oberman'', verwacht november 2022
* {{Citeer boek | achternaam = Walle, de | voornaam = Hessel | auteurlink = | datum = 2019 | titel = De Mannen van de Overval | uitgever = Wijdemeer | plaats = Dokkum | ISBN = 9789492052599 | NUR = | pagina's = 416 | URL = https://www.wijdemeer.nl/product/hessel-de-walle-de-mannen-van-de-overval-heroiek-en-tragiek-in-26-levensverhalen/ | bezochtdatum = 2021-11-28}}
* {{Citeer boek | achternaam = Walle, de | voornaam = Hessel | auteurlink = | datum = 2019 | titel = De Mannen van de Overval | uitgever = Wijdemeer | plaats = Dokkum | ISBN = 9789492052599 | NUR = | pagina's = 416 | URL = https://www.wijdemeer.nl/product/hessel-de-walle-de-mannen-van-de-overval-heroiek-en-tragiek-in-26-levensverhalen/ | bezochtdatum = 2021-11-28}}
* {{Citeer boek| achternaam = Wijbenga| voornaam = Pieter| datum = 1978| titel = Bezettingstijd in Friesland, deel I-III| uitgever = De Tille| plaats = Leeuwarden| ISBN = 907001064X | NUR =| pagina's = 1263| bezochtdatum = 2021-11-28}}
* {{Citeer boek| achternaam = Wijbenga| voornaam = Pieter| datum = 1978| titel = Bezettingstijd in Friesland, deel I-III| uitgever = De Tille| plaats = Leeuwarden| ISBN = 907001064X | NUR =| pagina's = 1263| bezochtdatum = 2021-11-28}}

Versie van 28 nov 2021 15:31

Bestand:Piet Kramer - Oberman.jpg
Piet Oberman ten tijde van de Tweede Wereldoorlog
Bestand:VMF 016-0 038.jpg
Piet Oberman (midden staand met hoed) omringd door de mannen van de overval

Pieter Gerk Oberman (Piet) (Dantumawoude, 31 juli 1908 - Dokkum, 14 november 1972) was een Nederlands houthandelaar en verzetsleider tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Biografie

Jeugd, opleiding en werk

Piet Oberman was de zoon van houthandelaar Douwe Pieters Oberman (1880-1949) en Elzerdina Frederica Tuininga (1882-1931) en kwam uit een gezin van drie kinderen. Pieter Gerk werd direct buiten de Dokkumer stadsgrens geboren, zodat hij officieel in Dantumadeel ter aarde kwam. Hij volgde na de lagere school drie jaar de Mulo, samen met onder meer Harmen Kingma, en kwam daarna bij zijn vader in de zaak, vlak buiten de stad Dokkum. In augustus 1928 vertrok hij alleen naar Canada. Hij leefde er drie jaar als pelsjager en landbouwer in het Canadese Neilburg. Na het overlijden van zijn moeder in 1931 keerde hij terug naar Nederland. Van begin 1933 tot eind 1935 dreef hij een eigen houthandel in Middenmeer. In 1936 kwam hij terug naar Dokkum en nam de zaak van zijn vader over. In de oorlog hield hij zich de eerste jaren bezig met het produceren en verkopen van generatorhout voor houtgasgeneratoren. Na de oorlog wist hij zijn houthandel uit te bouwen tot de grootste van Friesland met 70 werknemers.

1940-1945

Piet Oberman heeft in de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol gespeeld in het Friese verzet tegen de Duitse bezetter. In mei 1944 sloot Piet Oberman zich aan bij de KP Friesland. Zijn schuilnaam luidde Piet Kramer. Half juli 1944 volgde hij Krijn van den Helm en Pieter Wijbenga op als leider van het gewapende verzet van Friesland. In die rol gaf hij onder meer leiding aan de befaamde overval op het Leeuwarder Huis van Bewaring (de Blokhuispoort), op 8 december 1944. Aan de kraak lag een doorwrocht plan ten grondslag dat door Piet Oberman en zijn naaste medewerkers Egbert Bultsma en Willem Stegenga tot in de finesses uitgewerkt. De hele actie kon zo nagenoeg perfect uitgevoerd worden. Op de namiddag van 8 december werden 51 mensen bevrijd door de Friese KP'ers zonder dat er een schot gelost werd. De actie wordt gezien als een van de grootste verzetsdaden uit de Tweede Wereldoorlog.

Half april 1945 wist hij contact te maken met de Canadezen die het zuiden van Friesland binnentrokken. Met een uitgewerkt plan wist Piet Oberman de commandant van deze troepen te bewegen dwars door Friesland naar zijn woonplaats Dokkum te trekken zodat de Duitse linies doorgesneden zouden worden. In de avond van de 14de april trok hij samen met de Canadezen zijn stad Dokkum binnen.

De film De Overval en de invloed van Piet Oberman

In 1962 is de kraak van het Leeuwarder Huis van Bewaring onder de titel De Overval verfilmd door producent Rudolf Meyer en onder regie van Paul Rotha. Historicus Lou de Jong schreef het scenario. De film was een van de succesvolste Nederlandse films ooit met meer dan anderhalf miljoen bezoekers. Aan het maken van de film gingen talloze gesprekken vooraf met Piet Oberman en verschillende van zijn mede-overvallers uit de oorlog. De mannen wilden dat in de film de werkelijkheid zoveel mogelijk benaderd zou worden. Piet Oberman had een belangrijke stem in het kapittel bij het maken van het scenario. Hij was ook regelmatig aanwezig op de filmset om te controleren of alles naar de wensen ging van hem en de andere deelnemers. De film betekende een breuklijn in zijn leven. Daarna kwam hij regelmatig via interviews in de krant en werd hij als een van de meest vooraanstaande verzetsmensen gezien. Zo hoorde hij bijvoorbeeld tot de genodigden bij de doop van prins Willem-Alexander der Nederlanden.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Piet_Oberman&oldid=60431312"