Zandbijen: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Redactie
kenmerken en over nectar en de nestbouw
Regel 14: Regel 14:
| afbeeldingIItekst = Een bijna onzichtbare vrouwelijke [[gewone kameleonspin|kameleonspin]] vangt een zandbij.
| afbeeldingIItekst = Een bijna onzichtbare vrouwelijke [[gewone kameleonspin|kameleonspin]] vangt een zandbij.
}}
}}
'''Zandbijen''' (''Andrena''), ook wel '''aardbijen'''<ref>{{Citeer web|url=https://www.ensie.nl/betekenis/aardbij|titel=Aardbij|citaat=Aardbij, v. (-en), inheemse soort van wilde bij (Andrena), ook zandbij en gravende bij geheten; de meeste maken een nest in zandgrond.|bezochtdatum=27 mei 2021|werk=[[Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal|Van Dale]]|uitgever=[[Eerste Nederlandse Systematisch Ingerichte Encyclopaedie|Ensie]]|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210526223454/https://www.ensie.nl/betekenis/aardbij|archiefdatum=2021-05-26|dodeurl=nee}}</ref> genoemd, vormen een geslacht van [[solitaire bij]]en<ref>{{Citeer web|url=https://www.natuurenbos.be/spot-de-zandbij|titel=Spot de zandbij!|citaat=De zandbijen zijn de grootste groep binnen de solitaire bijen.|bezochtdatum=27 mei 2021|werk=[[Agentschap voor Natuur en Bos|ANB]]|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210527010954/https://www.natuurenbos.be/spot-de-zandbij|archiefdatum=2021-05-27|dodeurl=nee}}</ref> uit de familie [[Andrenidae]]. Wereldwijd behoren meer dan 1300 soorten tot dit geslacht. Op grond van zijn grote soortenaantal (het is een van de grootste bijengeslachten) wordt het geslacht ''Andrena'' onderverdeeld in ongeveer 100 [[ondergeslacht]]en, maar er zijn ook soorten die niet bij een ondergeslacht zijn ingedeeld.
'''Zandbijen''' (''Andrena''), ook wel '''aardbijen'''<ref>{{Citeer web|url=https://www.ensie.nl/betekenis/aardbij|titel=Aardbij|citaat=Aardbij, v. (-en), inheemse soort van wilde bij (Andrena), ook zandbij en gravende bij geheten; de meeste maken een nest in zandgrond.|bezochtdatum=27 mei 2021|werk=[[Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal|Van Dale]]|uitgever=[[Eerste Nederlandse Systematisch Ingerichte Encyclopaedie|Ensie]]|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210526223454/https://www.ensie.nl/betekenis/aardbij|archiefdatum=2021-05-26|dodeurl=nee}}</ref> genoemd, vormen een geslacht van [[solitaire bij]]en<ref>{{Citeer web|url=https://www.natuurenbos.be/spot-de-zandbij|titel=Spot de zandbij!|citaat=De zandbijen zijn de grootste groep binnen de solitaire bijen.|bezochtdatum=27 mei 2021|werk=[[Agentschap voor Natuur en Bos|ANB]]|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210527010954/https://www.natuurenbos.be/spot-de-zandbij|archiefdatum=2021-05-27|dodeurl=nee}}</ref> uit de familie [[Andrenidae]]. Wereldwijd behoren meer dan 1500 soorten tot dit geslacht. Op grond van zijn grote soortenaantal (het is een van de grootste bijengeslachten) wordt het geslacht ''Andrena'' onderverdeeld in ongeveer 100 [[ondergeslacht]]en, maar er zijn ook soorten die niet bij een ondergeslacht zijn ingedeeld. bijen bestaan nu al 500.000 jaar.


== Kenmerken ==
== Kenmerken ==
Regel 20: Regel 20:
De vrouwtjes kunnen makkelijk worden onderscheiden van de meeste andere kleine bijen omdat ze brede fluwelen vlakken hebben tussen de [[Samengesteld oog|samengestelde ogen]] en de bases van de antennes. Ze hebben ook vaak erg lange haren op de [[trochanter]]s (verdikkingen) van de achterpoot. De meeste soorten hebben ook een goed ontwikkelde ''corbicula'' of [[stuifmeelkorf]] aan de achterpoot. Deze wordt gevormd door een buitengrens van haren en bevat al dan niet daarbinnen ook haren.
De vrouwtjes kunnen makkelijk worden onderscheiden van de meeste andere kleine bijen omdat ze brede fluwelen vlakken hebben tussen de [[Samengesteld oog|samengestelde ogen]] en de bases van de antennes. Ze hebben ook vaak erg lange haren op de [[trochanter]]s (verdikkingen) van de achterpoot. De meeste soorten hebben ook een goed ontwikkelde ''corbicula'' of [[stuifmeelkorf]] aan de achterpoot. Deze wordt gevormd door een buitengrens van haren en bevat al dan niet daarbinnen ook haren.


De lichaamslengte varieert meestal tussen de 8 en 17 millimeter, waarbij mannetjes wat kleiner en slanker zijn dan vrouwtjes, die vaak een zwarte driehoek (het zogeheten "pygidiale vlak") hebben aan de rand van de buik.
De lichaamslengte varieert meestal tussen de 8 en 17 millimeter, waarbij mannetjes wat kleiner en slanker zijn dan vrouwtjes, die vaak een zwarte driehoek (het zogeheten "pygidiale vlak") hebben aan de rand van de buik.ze zijn in de form van een bloem de zandbij.


== Verspreiding en leefgebied ==
== Verspreiding en leefgebied ==
Deze soorten komen met name voor in de noordelijke werelddelen, maar kunnen buiten Oceanië en Zuid-Amerika overal ter wereld worden gevonden. In Nederland en België komen meer dan 70 soorten zandbijen voor. De meeste soorten leven in droge en warme biotopen. Als nestelplaats gebruiken ze vaak open zandige bodems (vandaar de naam) in de buurt van of onder struiken, waar ze beter zijn beschermd tegen hitte en vorst.
Deze soorten komen met name voor in de noordelijke werelddelen, maar kunnen buiten Oceanië en Zuid-Amerika overal ter wereld worden gevonden. In Nederland en België komen meer dan 70 soorten zandbijen voor. De meeste soorten leven in droge en warme biotopen. Als nectar gebruiken ze vaak open zandige bodems (vandaar de naam) in de buurt van of onder struiken, waar ze beter zijn beschermd tegen hitte en vorst.


== Nestbouw ==
== Nestbouw ==

Versie van 17 apr 2024 11:33

Zandbijen
Zandbij met volle 'stuifmeelmanden' op een akkergoudsbloem
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Arthropoda (Geleedpotigen)
Klasse:Insecta (Insecten)
Orde:Hymenoptera (Vliesvleugeligen)
Onderorde:Apocrita
Familie:Andrenidae
Onderfamilie:Andreninae
Geslacht
Andrena
Fabricius, 1775
Een bijna onzichtbare vrouwelijke kameleonspin vangt een zandbij.
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Zandbijen op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Insecten

Zandbijen (Andrena), ook wel aardbijen[1] genoemd, vormen een geslacht van solitaire bijen[2] uit de familie Andrenidae. Wereldwijd behoren meer dan 1500 soorten tot dit geslacht. Op grond van zijn grote soortenaantal (het is een van de grootste bijengeslachten) wordt het geslacht Andrena onderverdeeld in ongeveer 100 ondergeslachten, maar er zijn ook soorten die niet bij een ondergeslacht zijn ingedeeld. bijen bestaan nu al 500.000 jaar.

Kenmerken

De soorten zijn vaak bruin tot zwart van kleur met witachtige haarbanden over de buik. Andere kleuren zijn ook mogelijk, waarbij roodachtige kleuren het meest voorkomen, maar ook metaalachtig blauw of groen. De vrouwtjes kunnen makkelijk worden onderscheiden van de meeste andere kleine bijen omdat ze brede fluwelen vlakken hebben tussen de samengestelde ogen en de bases van de antennes. Ze hebben ook vaak erg lange haren op de trochanters (verdikkingen) van de achterpoot. De meeste soorten hebben ook een goed ontwikkelde corbicula of stuifmeelkorf aan de achterpoot. Deze wordt gevormd door een buitengrens van haren en bevat al dan niet daarbinnen ook haren.

De lichaamslengte varieert meestal tussen de 8 en 17 millimeter, waarbij mannetjes wat kleiner en slanker zijn dan vrouwtjes, die vaak een zwarte driehoek (het zogeheten "pygidiale vlak") hebben aan de rand van de buik.ze zijn in de form van een bloem de zandbij.

Verspreiding en leefgebied

Deze soorten komen met name voor in de noordelijke werelddelen, maar kunnen buiten Oceanië en Zuid-Amerika overal ter wereld worden gevonden. In Nederland en België komen meer dan 70 soorten zandbijen voor. De meeste soorten leven in droge en warme biotopen. Als nectar gebruiken ze vaak open zandige bodems (vandaar de naam) in de buurt van of onder struiken, waar ze beter zijn beschermd tegen hitte en vorst.

Nestbouw

Grijze zandbij graaft haar nest en nestelt.

Meestal bouwt en verzorgt het vrouwtje het nest alleen. Veel soorten bouwen daarbij zogeheten nestaggregaties, waarbij veel nesten van dezelfde soort nabij elkaar worden gebouwd, maar de individuele nesten worden slechts zelden door meerdere vrouwtjes gezamenlijk gebruikt. In gematigde gebieden komen zandbijen na de winter bij temperaturen tussen de 20 °C tot 30 °C uit hun ondergrondse cellen, waar hun poppen overwinterden. Ze paren dan en de vrouwtjes zoeken vervolgens een plek waar ze hun nest kunnen bouwen. In hun nest maken ze kleine cellen, waar een bal stuifmeel gemengd met nectar in wordt gelegd. Op die bal wordt een ei gelegd, waarna de cel wordt afgedicht.

Soortenlijst Europa

Externe link

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zandbijen&oldid=67390137"