Børsen: verschil tussen versies

Børsen
Locatie
Locatie	Slotsholmen
Coördinaten	55° 41′ NB, 12° 35′ OL
Bouw gereed	1640
Architectuur
Bouwstijl	noordelijke renaissance
Verdiepingen	2
Bouwinfo
Architect	Hans van Steenwinckel de Jonge
Eigenaar	Deens Koningshuis
Opdrachtgever	Christiaan IV van Denemarken
Detailkaart
	;
	Officiële website;
Portaal	Civiele techniek en bouwkunde

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 18 apr 2024 20:51

Børsen (Deens voor "de beurs"), ook wel Børsbygningen ("het Beursgebouw") genoemd, is een 17e-eeuws beursgebouw in het centrum van Kopenhagen. Het gebouw ligt naast het parlementsgebouw Christiansborg op het eiland Slotsholmen, en meet ongeveer 128 bij 21 meter. De kenmerkende spiraalvormige toren, Dragespiret ("de drakentoren"), stelt vier in elkaar gedraaide drakenstaarten voor.

Het gebouw wordt beschouwd als een vooraanstaand voorbeeld van de Nederlandse renaissancestijl in Denemarken. Het is een beschermd monument.^[1]

De Børsgade (Beurssraat) waaraan de beurs staat en Børsbroen (de Beursbrug) over de gracht voor de beurs, zijn vernoemd naar Børsen. Ook Dagbladet Børsen (het financiële dagblad De Beurs) is vernoemd naar Børsen. Deze krant werd in 1896 opgericht voor de leden van Grosserer-Societetet, voorloper van de huidige eigenaar Dansk Erhverv.

Op 16 en 17 april 2024 werd het complex voor ongeveer de helft door brand verwoest.^[2]

Geschiedenis

Børsen is een van de oudste beursgebouwen ter wereld. Het werd begin jaren 1620 gebouwd in opdracht van koning Christiaan IV van Denemarken, die zich tot doel had gesteld om Kopenhagen uit te breiden tot een belangrijk handelcentrum dat met Amsterdam kon wedijveren.^[3] De bouwmeesters waren Lorenz van Steenwinckel en Hans van Steenwinckel de Jonge, beide zoons van de uit Antwerpen afkomstige bouwmeester en beeldhouwer Hans van Steenwinckel de Oude.^[4] Van Steenwinckel de Jonge nam de opdracht over van zijn broer Lorenz toen deze in 1619 overleed, vlak voor het begin van de bouw. Het gebouw werd opgeleverd in 1624.^[5]^[6] De spiraalvormige toren stamt uit 1625.^[5] De oostelijke gevel was pas in 1640 helemaal af.^[5] Sindsdien is het gebouw een aantal keer verbouwd, tot het in 1883 het huidige uiterlijk kreeg.^[5]

Het bouwwerk diende oorspronkelijk als goederenbeurs, met een aantal kramen die werden uitgehuurd aan handelaren. Het behield deze functie tot in de 19e eeuw. Tot 1974 was de effectenbeurs Københavns Fondsbørs hier gevestigd.^[7] Op 11 februari 1918 werd Børsen bestormd door een meute werkeloze syndicalisten en andere anarchisten, die de beurs binnendrongen en de beurshandelaren te lijf gingen met knotsen (ook wel stormen på Børsen genoemd, de "stormloop op de Beurs").^[5]

Sinds 2007 is Dansk Erhverv eigenaar van het gebouw.^[7] Deze bedrijfsvereniging is opvolger van Grosserer-Societetet, een vereniging voor (groot)handelaren die in 1857 Børsen kocht van koning Frederik VII toen die om geld verlegen zat.^[5]

Op 16 april 2024 werd het beursgebouw getroffen door een grote brand met zware schade tot gevolg. Een deel van het koperen dak, een van de drakentorens en de voorgevel stortten in. De Grote Hal werd volledig verwoest. Medewerkers van het Nationalmuseet en leden van de Koninklijke Garde, Den Kongelige Livgarde, kwamen snel in actie om honderden historische kunstwerken, schilderijen en andere waardevolle voorwerpen te evacueren en te beschermen tegen het vuur.

De brandweer had pas de volgende dag de brand onder controle. Het vuur richtte aanzienlijke schade aan: ongeveer de helft van het gebouw was compleet verwoest, waaronder de Grote Hal. Twee dagen na de brand stortte rond de middag de voorgevel langs het Frederiksholms Kanal in. De brandweer was nog steeds bezig met het blussen van kleine branden.^[8]

Deze ramp trok nationale en internationale aandacht vanwege de historische waarde van het gebouw en de omvang van de schade.^[2]^[9]

Afbeeldingen

Børsen, 2010
Børsen, entree
Børsen gezien vanaf het noordwesten
Børsen in brand, 2024

Externe link

Website van Børsen

Bronnen, noten en/of referenties

"Børsens historie", Børsbygningen.dk

↑ Kulturarvsstyrelsens register over Fredede og Bevaringsværdige Bygninger i Danmark
↑ ^a ^b Verwoestende brand in voormalig beursgebouw Kopenhagen. NOS (16 april 2024). Geraadpleegd op 18 april 2024.
↑ Børsens historie, Borsbygingen.dk (11/01/2011). (ihb. de inscriptie die Christiaan IV op de gevel liet aanbrengen).
↑ J.G. Roding, The North Sea coasts, an architectural unity?, in J.G. Roding - L. Heerma van Vos (edd.), The North Sea and Culture (1550-1800): Proceedings of the International Conference Held at Leiden 21-22 april 1995, Hilversum, 1996, p. 99.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Børsens historie, Borsbygingen.dk (11/01/2011).. Gearchiveerd op 20 juli 2018. Geraadpleegd op 18 januari 2012.
↑ Waarom met brand in Beursgebouw van Kopenhagen ook stukje geschiedenis van Antwerpen verloren gaat, VRT NWS
↑ ^a ^b Børsen i årstal, Borsbygingen.dk (11/01/2011).. Gearchiveerd op 11 januari 2012. Geraadpleegd op 26 augustus 2012.
↑ Voorgevel van historisch Beursgebouw in Kopenhagen stort in, 2 dagen nadat brand uitbrak. VRT NWS (18 april 2024).
↑ Freek Willems; Maarten Bockstaele, Brand in historisch Beursgebouw in Kopenhagen: "Helft gebouw afgebrand, waaronder iconische drakentoren en Grote Hal". VRT NWS (16 april 2024). Geraadpleegd op 18 april 2024.

Zie de categorie Børsen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Kulturarvsstyrelsens register over Fredede og Bevaringsværdige Bygninger i Danmark

[brand-2] Verwoestende brand in voormalig beursgebouw Kopenhagen. NOS (16 april 2024). Geraadpleegd op 18 april 2024.

[3] Børsens historie, Borsbygingen.dk (11/01/2011). (ihb. de inscriptie die Christiaan IV op de gevel liet aanbrengen).

[4] J.G. Roding, The North Sea coasts, an architectural unity?, in J.G. Roding - L. Heerma van Vos (edd.), The North Sea and Culture (1550-1800): Proceedings of the International Conference Held at Leiden 21-22 april 1995, Hilversum, 1996, p. 99.

[historie-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Børsens historie, Borsbygingen.dk (11/01/2011).. Gearchiveerd op 20 juli 2018. Geraadpleegd op 18 januari 2012.

[6] Waarom met brand in Beursgebouw van Kopenhagen ook stukje geschiedenis van Antwerpen verloren gaat, VRT NWS

[aars-7] Børsen i årstal, Borsbygingen.dk (11/01/2011).. Gearchiveerd op 11 januari 2012. Geraadpleegd op 26 augustus 2012.

[8] Voorgevel van historisch Beursgebouw in Kopenhagen stort in, 2 dagen nadat brand uitbrak. VRT NWS (18 april 2024).

[9] Freek Willems; Maarten Bockstaele, Brand in historisch Beursgebouw in Kopenhagen: "Helft gebouw afgebrand, waaronder iconische drakentoren en Grote Hal". VRT NWS (16 april 2024). Geraadpleegd op 18 april 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ Regel 18: / Regel 18: @@
 De Børsgade (Beurssraat) waaraan de beurs staat en Børsbroen (de Beursbrug) over de gracht voor de beurs, zijn vernoemd naar Børsen. Ook ''[[Dagbladet Børsen]]'' (het financiële dagblad De Beurs) is vernoemd naar Børsen. Deze krant werd in 1896 opgericht voor de leden van Grosserer-Societetet, voorloper van de huidige eigenaar Dansk Erhverv.
-Op [[Brand in Børsen van Kopenhagen|16 en 17 april 2024 verwoeste een brand]] het complex voor ongeveer de helft.<ref name="brand">{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2516969-verwoestende-brand-in-voormalig-beursgebouw-kopenhagen |titel=Verwoestende brand in voormalig beursgebouw Kopenhagen |datum=2024-04-16 |bezochtdatum=2024-04-18 |werk=NOS}}</ref>
+Op 16 en 17 april 2024 werd het complex voor ongeveer de helft door brand verwoest.<ref name="brand"/>
 == Geschiedenis ==
@@ Regel 27: / Regel 27: @@
 Sinds 2007 is Dansk Erhverv eigenaar van het gebouw.<ref name="aars"/> Deze bedrijfsvereniging is opvolger van Grosserer-Societetet, een vereniging voor (groot)handelaren die in 1857 Børsen kocht van koning [[Frederik VII van Denemarken|Frederik VII]] toen die om geld verlegen zat.<ref name="historie"/>
-Op 16 april 2024 werd het beursgebouw getroffen door een grote brand met zware schade tot gevolg. Een deel van het koperen dak, een van de drakentorens en de voorgevel stortten in. De Grote Hal werd volledig verwoest.<ref name="brand" /> (''[[Brand in Børsen van Kopenhagen|Lees meer]]'')
+Op 16 april 2024 werd het beursgebouw getroffen door [[Brand in Børsen van Kopenhagen|een grote brand]] met zware schade tot gevolg. Een deel van het koperen dak, een van de drakentorens en de voorgevel stortten in. De Grote Hal werd volledig verwoest. Medewerkers van het [[Nationalmuseet]] en leden van de Koninklijke Garde, [[Den Kongelige Livgarde]], kwamen snel in actie om honderden historische kunstwerken, schilderijen en andere waardevolle voorwerpen te evacueren en te beschermen tegen het vuur.
+De brandweer had pas de volgende dag de brand onder controle. Het vuur richtte aanzienlijke schade aan: ongeveer de helft van het gebouw was compleet verwoest, waaronder de Grote Hal.  Twee dagen na de brand stortte rond de middag de voorgevel langs het Frederiksholms Kanal in. De brandweer was nog steeds bezig met het blussen van kleine branden.<ref>{{Citeer web |url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/04/18/deense-brandweer-nog-steeds-bezig-met-blussen-van-historisch-beu/ |titel=Voorgevel van historisch Beursgebouw in Kopenhagen stort in, 2 dagen nadat brand uitbrak |datum=2024-04-18 |werk=VRT NWS}}</ref>
+Deze ramp trok nationale en internationale aandacht vanwege de historische waarde van het gebouw en de omvang van de schade.<ref name="brand">{{Citeer web |url=https://nos.nl/artikel/2516969-verwoestende-brand-in-voormalig-beursgebouw-kopenhagen |titel=Verwoestende brand in voormalig beursgebouw Kopenhagen |datum=2024-04-16 |bezochtdatum=2024-04-18 |werk=NOS}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/04/16/beursgebouw-in-brand-kopenhagen/ |titel=Brand in historisch Beursgebouw in Kopenhagen: "Helft gebouw afgebrand, waaronder iconische drakentoren en Grote Hal" |auteur=Freek Willems |medeauteurs=Maarten Bockstaele |datum=2024-04-16 |bezochtdatum=2024-04-18 |werk=VRT NWS}}</ref>
 ==Afbeeldingen==