Getijstroom

Getijstroom of tijstroom is een horizontale waterbeweging die optreedt onder invloed van de zwaartekracht van de maan en in mindere mate de zon en de andere planeten op de roterende aarde. Het gevolg hiervan is een periodiek wisselende stroom, in tegenstelling tot de niet periodiek wisselende zeestromen. In samenhang hiermee treedt ook een verticale waterbeweging op; het getij. Analoog aan het getij is er onderscheid te maken tussen dubbeldaagse, enkeldaagse en gemengd dubbeldaagse getijstromen.

Midden op zee draait de stroomrichting door de aardrotatie continue rond. Op het noordelijk halfrond is dit met de klok mee, op het zuidelijk halfrond is dit de andere kant op. Dit is uit te zetten in een stroomroos waarbij de richting en snelheid voor elk uur worden uitgezet met vectoren. Langs de kust, in zeestraten en in riviermondingen, is de stroomrichting door deze beperkingen afwisselend tegengesteld. De stroomrichting draait om tijdens stil water of kentering, waarbij er enige seconden tot minuten geen stroming is. Dit komt niet noodzakelijk overeen met hoog- en laagwater. De stroming is hier over het algemeen ook sterker dan midden op zee en kan zelfs oplopen tot 15 knopen in Seymour Narrows en Skookumchuck Narrows in Brits-Columbia en tot 20 knopen in Saltstraumen in Noorwegen. Tijdens springtij en doodtij is de getijstroom sterker.

Omdat bij navigatie van schepen rekening met de stroming gehouden moet worden, zijn er voor de kustgebieden speciale stroomatlassen beschikbaar waarin per uur de stroomrichting en -snelheid staan aangegeven. De uren zijn hierbij aangegeven als uren voor en na hoogwater op een bepaald referentiepunt. Voor Nederland is een dergelijk referentiepunt bijvoorbeeld Hoek van Holland.

Literatuur

• Bowditch, N. (2002): The American Practical Navigator, an epitome of navigation, National Imagery and Mapping Agency,
• Draaisma, Y; Meester, J.J.; Mulders, J.H.; Spaans, J.A. (1986): Leerboek navigatie, deel 1, De Boer Maritiem, Houten,
• Draaisma, Y; Meester, J.J.; Mulders, J.H.; Spaans, J.A. (1986): Leerboek navigatie, deel 2, De Boer Maritiem, Houten.