Wikipedia:Wees duidelijk en concreet

Overzicht beheerpagina's
Pagina's met betrekking tot Wikipedia-richtlijnen en beleidsvoorstellen
Vijf zuilen Wat Wikipedia niet is Wikipedia:Belangenverstrengeling Toch een paar regels Conventies Neutraal standpunt Geen origineel onderzoek Verifieerbaarheid Omtrent levende personen Spellinggids Het benoemen van een pagina Taalunie Nederlandstalige titels Belgisch-Nederlands Nederlands-Nederlands Transliteratie- en transcriptiegids Buitenlandse geografische namen Alfabetiseren Bronvermelding Referenties en voetnoten Wanneer extern linken Wetgeving: Auteursrechten Beleid voor gebruik van media Privacybeleid Wikiquette Ga uit van goede wil Geen persoonlijke aanvallen Koel blijven Conflictafhandeling Wat je niet moet doen Richtlijnen voor moderatoren Kwaliteitsverbetering Vermijd holle frasen
Zie ook Artikelen bewerken Zie ook Regels en richtlijnen

De onderstaande tekst is een voorstel dat momenteel geen deel uitmaakt van de regels en richtlijnen op de Nederlandstalige Wikipedia. Raadpleeg de overlegpagina voor discussie over dit voorstel.

Deze pagina in een notendop: Vermijd het gebruik van holle frasen zoals "sommige mensen zeggen," behalve in een directe citaat.

Vermijd holle frasen en onscherpe formuleringen. Gebruik geen zinnen als "Sommigen zeggen dat ...", "Er wordt gezegd dat ..." of "Critici beweren dat ...", zonder ze te concretiseren en te bewijzen, zodat ze niet enkel als voorgespiegelde feiten worden gezien. Zulke formuleringen noemen ze in het Engels: weasel words (letterlijk: wezelwoorden). In feite zijn de beweringen in zulke zinnen zo wazig, dat ook het tegendeel meestal waar is. Bijvoorbeeld: Arnhem is de mooiste stad van de wereld. Deze zin is een subjectieve of nietszeggende verklaring. Hij is niet neutraal en dus geen relevante uitlating op Wikipedia. Holle frasen kunnen worden gezien als illusies van neutraliteit: Sommigen zeggen dat Arnhem de mooiste stad van de wereld is. Ook het tegendeel is waar: Sommigen zeggen dat Arnhem niet de mooiste stad van de wereld is. Het blijft dus weinigzeggend. Stel daarom de volgende vragen: Wie zeiden dat? Wanneer zeiden ze dat? Nu? Op het moment van schrijven? Hoeveel mensen vinden dit? Hoeveel zijn sommigen? Welke soort mensen vinden dat? Waar leven zij? Welke visie hebben deze soort mensen daarop? Waarom is dit van belang?

Meerdere problemen

Het hoofdprobleem van holle frasen is, dat het de neutraliteit van Wikipedia in gevaar brengt. Er zijn echter nog meedere problemen:

• Weinigzeggend. Het doel van een encyclopedie is nuttige informatie verzamelen. Holle frasen zijn onduidelijk, vaak onnauwkeurig en meestal weinigzeggend.

• Langdradig. Holle frasen zijn hoofdzakelijk slechts opvulmateriaal. Ze maken zinnen langer, zonder meer nuttige informatie te geven.

• Onnodige discussie. Uitdrukkingen zoals "Sommige mensen vinden dit en dat", leiden tot vragen zoals: hoeveel mensen vinden dat daadwerkelijk. Hoeveel mensen zijn sommige mensen, en wie zijn ze?

• Herhaling. Overmatig gebruik van holle frasen kan leiden tot zeer eentonige artikelen, bijvoorbeeld: "Sommigen zeggen… [...] Anderen reageren… [...] Weer anderen zeggen dat… [...]. Dat is slecht voor een encyclopedie als deze.

Een paar tips:

• Het gebruik van "duidelijk" of "blijkbaar". Als er iets niet gezegd hoeft te worden, zeg het dan niet. Als het moet, gebruik dan juist wel die woorden.

• Foutief gebruik van "enkele", "veel", "alle", "de meeste". In de regel is het beter om argumentum ad populum te voorkomen, zoals "aangezien de meeste Wikipedianen het eens zijn,…"

• Gebruik van "mogelijk" of "schijnbaar". Als iets niet kan worden bewezen, dan kan het niet worden opgenomen. Onbewezen gebruik van "mogelijk" is pure speculatie. Als een twijfelachtige verklaring is bewezen, dan moet de bron gegeven worden. Ook het onbewezen gebruik van "schijnbaar" of "lijkt te zijn" is oneigenlijke synthese.

Wat te doen tegen holle frasen op Wikipedia?

Wordt een verklaring door holle frasen waar of aannemelijk, verwijder de verklaring dan. Is de verklaring ook waar, wanneer je de holle frasen weglaat? Verwijder dan enkel de holle frasen en stel de volgende vragen: Wie heeft wat, waar en waarom gezegd? Welk vooroordeel zouden ze kunnen hebben? Hoeveel zijn sommigen?

Uitzonderingen

Zoals bij elke vuistregel geeft deze richtlijn een nogal ingrijpende generalisatie: gebruik geen holle frasen in Wikipedia-artikelen. Dit advies moet worden afgewogen tegen andere tekstbehoeften, zoals de noodzaak van beknoptheid en duidelijkheid. Stel daarom de volgende vragen:

• Hoe controversieel is de verklaring?
• Zijn er veel alternatieve opvattingen bekend?
• Hoeveel waarde schenkt het vermelden van de opvatting voor het artikel?

Enkele specifieke uitzonderingen dienen in het bijzonder te worden opgemerkt:

• Wanneer de mening of opvatting het onderwerp is van de discussie, bijvoorbeeld: "In de middeleeuwen geloofden de meeste mensen dat de zon om de Aarde draait."
• Wanneer de degenen die achter de opvatting staan een te groot aantal is om te rangschikken, bijvoorbeeld "Sommige mensen hebben liever honden als huisdier; anderen liever katten."