Houtingen: verschil tussen versies

Houtingen
	Coregonus lavaretus
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Superklasse:	Osteichthyes (Beenvisachtigen)
Klasse:	Actinopterygii (Straalvinnigen)
Superorde:	Protacanthopterygii
	Orde
	Salmoniformes;
	Onderfamilie
	Coregoninae
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Houtingen op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Vissen

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 16 jul 2010 11:16

Houtingen of wel het geslacht Coregonus zijn vissen uit de familie van de zalmachtigen (Salmonidae). Over de taxonomische status is geen consensus. Kottelat & Freyhof (2007) beschouwen de houtingen niet meer als onderfamilie van de zalmachtigen, maar als aparte familie waarin ook de geslachten Stenodus en Prosopium.^[1] De naam marenen (Duits: Maränen) wordt ook wel gebruikt om deze groep aan te duiden.

Nadere beschrijving

Het geslacht Coregonus heeft binnen de familie van de zalmachtigen de meeste soorten. Deze soorten zijn op uiterlijke kenmerken bijzonder lastig van elkaar te onderscheidend. De vorm, rangschikking en het aantal kieuwboogaanhangels vormen de belangrijkste kenmerken. Veel soorten zijn ontstaan na de laatste IJstijd in meren die de gletsjers achter lieten.

Houtingen leven meestal in diepe meren (van ongeveer 50 m), bijvoorbeeld in de Alpenmeren zoals het Meer van Neuchâtel en Meer van Genève, de Italiaanse Meren en ook de Noord-Duitse meren zoals de Schaalsee bij Ratzeburg, Schweriner See, het meer van Plön en anderen meren. Sommige soorten leven of leefden als anadrome vissen in de Oostzee en de Noordzee. Houtingen eten - afhankelijk van het type - plankton of macrofauna. Nauw verwante soorten hebben vaak verschillende ecologische niche. Sommige soorten foerageren vooral in het open water, andere zijn meer gericht op benthisch voedsel (van de meerbodem).

Visserij

Houtingen zijn als consumptievis zeer gewild, vooral gebraden of gerookt. Speciaal de houting uit het Bodenmeer (Coregonus wartmanni) is zeer populair. Op deze vis bestaat reeds lang een beroepsvisserij en verder is de vis bij sportvissers zeer geliefd.

Natuurbescherming

Veel houtingen behoren tot de meest bedreigde vissoorten. Zowel in Noord-Amerika als in Europa zijn de populaties gedurende de 19de en 20ste eeuw overbevist of werden ze weggeconcurreerd door de uitzetting van verwante vissoorten uit totaal andere gebieden. Negen soorten worden als uitgestorven beschouwd: Coregonus alpena, C. bezola, C. fera,.C. gutturosus, C. hiemalis, C. johannae, C. nigripinnis, C. oxyrhynchus en C. restrictus. Verder zijn er vijf soorten ernstig bedreigd, drie bedreigd, 14 soorten kwetsbaar en éen soort gevoelig.^[2]

Soortenoverzicht

Geslacht: Coregonus
- Coregonus albellus - Fatio, 1890
- Coregonus albula - (Linnaeus, 1758)
- Coregonus alpenae - (Koelz, 1924) Uitgestorven
- Coregonus alpinus - Fatio, 1885
- Coregonus anaulorum - Chereshnev, 1996
- Coregonus arenicolus - Kottelat, 1997 Kwetsbaar
- Coregonus artedi - Lesueur, 1818 Gevoelig
- Coregonus atterensis - Kottelat, 1997 Kwetsbaar
- Coregonus autumnalis - (Pallas, 1776)
- Coregonus baicalensis - Dybowski, 1874
- Coregonus baunti - Mukhomediyarov, 1948
- Coregonus bavaricus - Hofer, 1909 Ernstig bedreigd
- Coregonus bezola - Fatio, 1888 Uitgestorven
- Coregonus candidus - Goll, 1883 Kwetsbaar
- Coregonus chadary - Dybowski, 1869
- Coregonus clupeaformis - Marene - (Mitchill, 1818) Kwetsbaar
- Coregonus clupeoides - Lacepède, 1803
- Coregonus confusus - Fatio, 1885 Kwetsbaar
- Coregonus danneri - Vogt, 1908 Kwetsbaar
- Coregonus fatioi - Kottelat, 1997
- Coregonus fera - Jurine, 1825 Uitgestorven
- Coregonus fontanae - Schulz & Freyhof, 2003
- Coregonus gutturosus - (Gmelin, 1818) Uitgestorven
- Coregonus heglingus - Schinz, 1822
- Coregonus hiemalis - Jurine, 1825 Uitgestorven
- Coregonus hoferi - Berg, 1932 Ernstig bedreigd
- Coregonus hoyi - (Milner, 1874) Kwetsbaar
- Coregonus huntsmani - Scott, 1987 Kwetsbaar
- Coregonus johannae - (Wagner, 1910) Uitgestorven
- Coregonus kiyi - (Koelz, 1921) Kwetsbaar
- Coregonus laurettae - Bean, 1881
- Coregonus lavaretus - (Linnaeus, 1758) Kwetsbaar
- Coregonus lucidus - (Richardson, 1836)
- Coregonus lucinensis - Thienemann, 1933Kwetsbaar
- Coregonus lutokka - Kottelat, Bogutskaya & Freyhof, 2005
- Coregonus macrophthalmus - Nüsslin, 1882
- Coregonus maraena - (Bloch, 1779) Kwetsbaar
- Coregonus maxillaris - Günther, 1866
- Coregonus megalops - Widegren, 1863
- Coregonus migratorius - (Georgi, 1775)
- Coregonus muksun - (Pallas, 1814)
- Coregonus nasus - (Pallas, 1776)
- Coregonus nelsonii - Bean, 1884
- Coregonus nigripinnis - (Milner, 1874) Uitgestorven
- Coregonus nilssoni - Valenciennes, 1848
- Coregonus nobilis - Haack, 1882
- Coregonus oxyrinchus - Noordzeehouting - (Linnaeus, 1758) Uitgestorven
- Coregonus palaea - Cuvier, 1829
- Coregonus pallasii - Valenciennes, 1848
- Coregonus peled - (Gmelin, 1789)
- Coregonus pennantii - Valenciennes, 1848 Ernstig bedreigd
- Coregonus pidschian - (Gmelin, 1789)
- Coregonus pollan - Thompson, 1835 Bedreigd
- Coregonus pravdinellus - Delkeit, 1949
- Coregonus reighardi - (Koelz, 1924) Ernstig bedreigd
- Coregonus renke - (Schrank, 1783)
- Coregonus restrictus - Fatio, 1885 Uitgestorven
- Coregonus sardinella - Valenciennes, 1848
- Coregonus stigmaticus - Regan, 1908 Bedreigd
- Coregonus subautumnalis - Kaganowsky, 1932 Kwetsbaar
- Coregonus suidteri - Fatio, 1885
- Coregonus trybomi - Svärdson, 1979 Ernstig bedreigd
- Coregonus tugun lenensis - Berg, 1932
- Coregonus tugun tugun - (Pallas, 1814)
- Coregonus ussuriensis - Berg, 1906
- Coregonus vandesius - Richardson, 1836 Bedreigd
- Coregonus wartmanni - (Bloch, 1784)
- Coregonus widegreni - Malmgren, 1863
- Coregonus zenithicus - (Jordan & Evermann, 1909) Ketsbaar
- Coregonus zuerichensis - Nüsslin, 1882
- Coregonus zugensis - Nüsslin, 1882
Geslacht: Prosopium
- Prosopium abyssicola - (Snyder, 1919)
- Prosopium coulterii - (Eigenmann & Eigenmann, 1892)
- Prosopium cylindraceum - (Pennant, 1784)
- Prosopium gemmifer - (Snyder, 1919)
- Prosopium spilonotus - (Snyder, 1919)
- Prosopium williamsoni - (Girard, 1856)
Geslacht: Stenodus
- Stenodus leucichthys - (Güldenstädt, 1772)

Noten

↑ Kottelat, M. & Freyhof, J. 2007. Handbook of European Freshwater Fishes. Kottelat, Cornol, Switzerland.
↑ IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 16 July 2010.

nocat

[Kott-1] Kottelat, M. & Freyhof, J. 2007. Handbook of European Freshwater Fishes. Kottelat, Cornol, Switzerland.

[2] IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 16 July 2010.

[1]

[2]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{wiu2 |16 juli 2010}}
 {{Taxobox straalvinnige
 | afbeelding=Sik, Iduns kokbok.jpg
@@ Regel 9: / Regel 8: @@
 | datum=
 | onderverdeling=
-* [[Coregoninae]]
+Coregoninae
 | rang=[[Onderfamilie]]
 | commons=Category:Salmoniformes
 }}
-'''''Coregonus''''' of houtingen is een [[geslacht (biologie)|geslacht]] vissen uit de [[familie (biologie)|familie]] van de zalmachtigen (Salmonidae). Over de taxonomische status is geen consensus. Kottelat & Freyhof (2007) beschouwen de houtingen niet meer als onderfamilie van de zalmachtigen, maar als aparte familie waarin ook de geslachten . ''Stenodus'' und ''Prosopium''.<ref name="Kott">Kottelat, M. & Freyhof, J. 2007. Handbook of European Freshwater Fishes. Kottelat, Cornol, Switzerland.</ref>
+'''Houtingen''' of wel het [[geslacht (biologie)|geslacht]]  '''''Coregonus''''' zijn vissen uit de [[familie (biologie)|familie]] van de zalmachtigen (Salmonidae). Over de taxonomische status is geen consensus. Kottelat & Freyhof (2007) beschouwen de houtingen niet meer als onderfamilie van de zalmachtigen, maar als aparte familie waarin ook de geslachten ''Stenodus'' en ''Prosopium''.<ref name="Kott">Kottelat, M. & Freyhof, J. 2007. Handbook of European Freshwater Fishes. Kottelat, Cornol, Switzerland.</ref>
 De naam '''marenen''' (Duits: Maränen) wordt ook wel gebruikt om deze groep aan te duiden.
 ==Nadere beschrijving==
 Het geslacht ''Coregonus'' heeft binnen de familie van de zalmachtigen de meeste soorten. Deze soorten zijn op uiterlijke kenmerken bijzonder lastig van elkaar te onderscheidend. De vorm, rangschikking en het aantal kieuwboogaanhangels vormen de belangrijkste kenmerken.
-Veel soorten zijn ontstaan na de laatste IJstijd in diepe meren die de gletsjers achter lieten.
+Veel soorten zijn ontstaan na de laatste IJstijd in meren die de gletsjers achter lieten.
-De houtingen leven meestal in diepere meren (van ongeveer 50 m), bijvoorbeeld in de Alpenmeren zoals het [[Meer van Neuchâtel]] en [[Meer van Genève]], de Italiaanse Meren en ook de Noord-Duitse meren zoals de [[Schaalsee]], [[Schwerinmeer]], [[Plönersee]] en anderen. Sommige soorten leven of leefden als [[anadroom|anadrome]] vissen in de [[Oostzee]] en de [[Noordzee]]. Houtingen eten - afhankelijk van het type - van [[plankton]] of [[macrofauna]]. Nauw verwante soorten hebben vaak verschillende ecologische [[niche]].
+Houtingen leven meestal in diepe meren (van ongeveer 50 m), bijvoorbeeld in de Alpenmeren zoals het [[Meer van Neuchâtel]] en [[Meer van Genève]], de Italiaanse Meren en ook de Noord-Duitse meren zoals de Schaalsee bij [[Ratzeburg]], [[Schweriner See]], het meer van [[Plön]] en anderen meren. Sommige soorten leven of leefden als [[anadroom|anadrome]] vissen in de [[Oostzee]] en de [[Noordzee]]. Houtingen eten - afhankelijk van het type - [[plankton]] of [[macrofauna]]. Nauw verwante soorten hebben vaak verschillende ecologische [[niche]]. Sommige soorten foerageren vooral in het open water, andere zijn meer gericht op [[benthos |benthisch]] voedsel (van de meerbodem).
-Sommige soorten foerageren vooral in het open water, andere zijn meer gericht op voedsel van de bodem [[benthos]].
 == Visserij==
@@ Regel 28: / Regel 26: @@
 ==Natuurbescherming ==
-Veel houtigen behoren tot de meest bedreigde vissoorten. Zowel in Noord-Amerika als in Europa zijn de populaties gedurende de 19de en  20ste eeuw overbevist of werden ze weggeconcureerd door nauw verwante vissoorten uit totaal andere gebieden.
+Veel houtingen behoren tot de meest bedreigde vissoorten. Zowel in Noord-Amerika als in Europa zijn de populaties gedurende de 19de en  20ste eeuw overbevist of werden ze weggeconcurreerd door de uitzetting van verwante vissoorten uit totaal andere gebieden.
-Twaalf soorten of soortgroepen worden beschouwd als uitgestorven beschouwd: ''Coregonus Alpena'', ''Coregonus reighardi'' ,''Coregonus gutturosus'','' Coregonus bezola'','' Coregonus restrictus'','' Coregonus fera'','' Coregonus nigripinnis'','' Coregonus hiemalis'','' Coregonus hoferi'', ''Coregonus oxyrhynchus'' en ''Coregonus kıyı orientalis''. Verder zijn er 19 soorten (soortgroepen) die (ernstig) bedreigd zijn, waaronder  ''Coregonus arenicolus'', ''Coregonus bavaricus'', ''Coregonus kiyi'', ''Coregonus candidus'' en ''Coregonus confusus''.
+Negen soorten worden als uitgestorven beschouwd: ''Coregonus alpena'', ''C. bezola'','' C. fera'',''.C. gutturosus'', ''C. hiemalis'', ''C. johannae'', ''C. nigripinnis'', ''C.  oxyrhynchus'' en ''C. restrictus''. Verder zijn er vijf soorten ernstig bedreigd, drie bedreigd, 14 soorten kwetsbaar en éen soort gevoelig.<ref>IUCN 2010. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2010.2. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 16 July 2010.</ref>
@@ Regel 36: / Regel 34: @@
 ** ''[[Coregonus albellus]]'' - <small>Fatio, 1890</small>
 ** ''[[Coregonus albula]]'' - <small>(Linnaeus, 1758)</small>
-** ''[[Coregonus alpenae]]'' - <small>(Koelz, 1924)</small>
+** ''[[Coregonus alpenae]]'' - <small>(Koelz, 1924)</small> Uitgestorven
 ** ''[[Coregonus alpinus]]'' - <small>Fatio, 1885</small>
 ** ''[[Coregonus anaulorum]]'' - <small>Chereshnev, 1996</small>
-** ''[[Coregonus arenicolus]]'' - <small>Kottelat, 1997</small>
+** ''[[Coregonus arenicolus]]'' - <small>Kottelat, 1997</small> Kwetsbaar
-** ''[[Coregonus artedi]]'' - <small>Lesueur, 1818</small>
+** ''[[Coregonus artedi]]'' - <small>Lesueur, 1818</small> Gevoelig
-** ''[[Coregonus atterensis]]'' - <small>Kottelat, 1997</small>
+** ''[[Coregonus atterensis]]'' - <small>Kottelat, 1997</small> Kwetsbaar
 ** ''[[Coregonus autumnalis]]'' - <small>(Pallas, 1776)</small>
 ** ''[[Coregonus baicalensis]]'' - <small>Dybowski, 1874</small>
 ** ''[[Coregonus baunti]]'' - <small>Mukhomediyarov, 1948</small>
-** ''[[Coregonus bavaricus]]'' - <small>Hofer, 1909</small>
+** ''[[Coregonus bavaricus]]'' - <small>Hofer, 1909</small> Ernstig bedreigd
-** ''[[Coregonus bezola]]'' - <small>Fatio, 1888</small>
+** ''[[Coregonus bezola]]'' - <small>Fatio, 1888</small> Uitgestorven
-** ''[[Coregonus candidus]]'' - <small>Goll, 1883</small>
+** ''[[Coregonus candidus]]'' - <small>Goll, 1883</small> Kwetsbaar
 ** ''[[Coregonus chadary]]'' - <small>Dybowski, 1869</small>
-** ''[[Coregonus clupeaformis]]'' - [[Marene (vis)|Marene]] - <small>(Mitchill, 1818)</small>
+** ''[[Coregonus clupeaformis]]'' - [[Marene (vis)|Marene]] - <small>(Mitchill, 1818)</small> Kwetsbaar
 ** ''[[Coregonus clupeoides]]'' - <small>Lacepède, 1803</small>
-** ''[[Coregonus confusus]]'' - <small>Fatio, 1885</small>
+** ''[[Coregonus confusus]]'' - <small>Fatio, 1885</small> Kwetsbaar
-** ''[[Coregonus danneri]]'' - <small>Vogt, 1908</small>
+** ''[[Coregonus danneri]]'' - <small>Vogt, 1908</small> Kwetsbaar
 ** ''[[Coregonus fatioi]]'' - <small>Kottelat, 1997</small>
-** ''[[Coregonus fera]]'' - <small>Jurine, 1825</small>
+** ''[[Coregonus fera]]'' - <small>Jurine, 1825</small> Uitgestorven
 ** ''[[Coregonus fontanae]]'' - <small>Schulz & Freyhof, 2003</small>
-** ''[[Coregonus gutturosus]]'' - <small>(Gmelin, 1818)</small>
+** ''[[Coregonus gutturosus]]'' - <small>(Gmelin, 1818)</small> Uitgestorven
 ** ''[[Coregonus heglingus]]'' - <small>Schinz, 1822</small>
-** ''[[Coregonus hiemalis]]'' - <small>Jurine, 1825</small>
+** ''[[Coregonus hiemalis]]'' - <small>Jurine, 1825</small> Uitgestorven
-** ''[[Coregonus hoferi]]'' - <small>Berg, 1932</small>
+** ''[[Coregonus hoferi]]'' - <small>Berg, 1932</small> Ernstig bedreigd
-** ''[[Coregonus hoyi]]'' - <small>(Milner, 1874)</small>
+** ''[[Coregonus hoyi]]'' - <small>(Milner, 1874)</small> Kwetsbaar
-** ''[[Coregonus huntsmani]]'' - <small>Scott, 1987</small>
+** ''[[Coregonus huntsmani]]'' - <small>Scott, 1987</small> Kwetsbaar
-** ''[[Coregonus johannae]]'' - <small>(Wagner, 1910)</small>
+** ''[[Coregonus johannae]]'' - <small>(Wagner, 1910)</small> Uitgestorven
-** ''[[Coregonus kiyi]]'' - <small>(Koelz, 1921)</small>
+** ''[[Coregonus kiyi]]'' - <small>(Koelz, 1921)</small> Kwetsbaar
 ** ''[[Coregonus laurettae]]'' - <small>Bean, 1881</small>
-** ''[[Coregonus lavaretus]]'' - <small>(Linnaeus, 1758)</small>
+** ''[[Coregonus lavaretus]]'' - <small>(Linnaeus, 1758)</small> Kwetsbaar
 ** ''[[Coregonus lucidus]]'' - <small>(Richardson, 1836)</small>
-** ''[[Coregonus lucinensis]]'' - <small>Thienemann, 1933</small>
+** ''[[Coregonus lucinensis]]'' - <small>Thienemann, 1933</small>Kwetsbaar
 ** ''[[Coregonus lutokka]]'' - <small>Kottelat, Bogutskaya & Freyhof, 2005</small>
 ** ''[[Coregonus macrophthalmus]]'' - <small>Nüsslin, 1882</small>
-** ''[[Coregonus maraena]]'' - <small>(Bloch, 1779)</small>
+** ''[[Coregonus maraena]]'' - <small>(Bloch, 1779)</small> Kwetsbaar
 ** ''[[Coregonus maxillaris]]'' - <small>Günther, 1866</small>
 ** ''[[Coregonus megalops]]'' - <small>Widegren, 1863</small>
@@ Regel 77: / Regel 75: @@
 ** ''[[Coregonus nasus]]'' - <small>(Pallas, 1776)</small>
 ** ''[[Coregonus nelsonii]]'' - <small>Bean, 1884</small>
-** ''[[Coregonus nigripinnis]]'' - <small>(Milner, 1874)</small>
+** ''[[Coregonus nigripinnis]]'' - <small>(Milner, 1874)</small> Uitgestorven
 ** ''[[Coregonus nilssoni]]'' - <small>Valenciennes, 1848</small>
 ** ''[[Coregonus nobilis]]'' - <small>Haack, 1882</small>
-** ''[[Coregonus oxyrinchus]]'' - [[Noordzeehouting]] - <small>(Linnaeus, 1758)</small>
+** ''[[Coregonus oxyrinchus]]'' - [[Noordzeehouting]] - <small>(Linnaeus, 1758)</small> Uitgestorven
 ** ''[[Coregonus palaea]]'' - <small>Cuvier, 1829</small>
 ** ''[[Coregonus pallasii]]'' - <small>Valenciennes, 1848</small>
 ** ''[[Coregonus peled]]'' - <small>(Gmelin, 1789)</small>
-** ''[[Coregonus pennantii]]'' - <small>Valenciennes, 1848</small>
+** ''[[Coregonus pennantii]]'' - <small>Valenciennes, 1848</small> Ernstig bedreigd
 ** ''[[Coregonus pidschian]]'' - <small>(Gmelin, 1789)</small>
-** ''[[Coregonus pollan]]'' - <small>Thompson, 1835</small>
+** ''[[Coregonus pollan]]'' - <small>Thompson, 1835</small> Bedreigd
 ** ''[[Coregonus pravdinellus]]'' - <small>Delkeit, 1949</small>
-** ''[[Coregonus reighardi]]'' - <small>(Koelz, 1924)</small>
+** ''[[Coregonus reighardi]]'' - <small>(Koelz, 1924)</small> Ernstig bedreigd
 ** ''[[Coregonus renke]]'' - <small>(Schrank, 1783)</small>
-** ''[[Coregonus restrictus]]'' - <small>Fatio, 1885</small>
+** ''[[Coregonus restrictus]]'' - <small>Fatio, 1885</small> Uitgestorven
 ** ''[[Coregonus sardinella]]'' - <small>Valenciennes, 1848</small>
-** ''[[Coregonus stigmaticus]]'' - <small>Regan, 1908</small>
+** ''[[Coregonus stigmaticus]]'' - <small>Regan, 1908</small> Bedreigd
-** ''[[Coregonus subautumnalis]]'' - <small>Kaganowsky, 1932</small>
+** ''[[Coregonus subautumnalis]]'' - <small>Kaganowsky, 1932</small> Kwetsbaar
 ** ''[[Coregonus suidteri]]'' - <small>Fatio, 1885</small>
-** ''[[Coregonus trybomi]]'' - <small>Svärdson, 1979</small>
+** ''[[Coregonus trybomi]]'' - <small>Svärdson, 1979</small> Ernstig bedreigd
 ** ''[[Coregonus tugun lenensis]]'' - <small>Berg, 1932</small>
 ** ''[[Coregonus tugun tugun]]'' - <small>(Pallas, 1814)</small>
 ** ''[[Coregonus ussuriensis]]'' - <small>Berg, 1906</small>
-** ''[[Coregonus vandesius]]'' - <small>Richardson, 1836</small>
+** ''[[Coregonus vandesius]]'' - <small>Richardson, 1836</small> Bedreigd
 ** ''[[Coregonus wartmanni]]'' - <small>(Bloch, 1784)</small>
 ** ''[[Coregonus widegreni]]'' - <small>Malmgren, 1863</small>
-** ''[[Coregonus zenithicus]]'' - <small>(Jordan & Evermann, 1909)</small>
+** ''[[Coregonus zenithicus]]'' - <small>(Jordan & Evermann, 1909)</small> Ketsbaar
 ** ''[[Coregonus zuerichensis]]'' - <small>Nüsslin, 1882</small>
 ** ''[[Coregonus zugensis]]'' - <small>Nüsslin, 1882</small>