Călușari: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 27 sep 2011 18:40

Ook bij de *morris dansen* worden linten, bellen en stokken gebruikt

Căluşari (ook wel calus, căluşel, calusari, calushari, caluseri, calusheri) is het Roemeense woord voor de deelnemers in traditionele volksdansen. Ook in de folklore van Bulgarije zijn ze bekend als kalushar of kalushari. Căluşari bestaat uit spel, parodie, gezang en rituele dans.

Negentiende eeuws kalushar-kostuum uit Vratsa regio in een museum in Bulgarije

Sinds 2005 staat Căluşari vermeld op de Lijst van Meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid.

De algemeen aanvaarde etymologische verklaring van het woord calus is de oude Latijnse dubbelvorm collusium, collusii, wat een dansgroep of geheim genootschap betekent. Het Roemeense woord calus betekent ook een stukje hout in de mond om praten te voorkomen. Een rituele stilte tijdens de opvoeringen ondersteunt deze verklaring. Ook wordt calus als verkleinwoord van cal (paard) gezien, wat afgeleid is van het Latijnse caballus. Dit zou wijzen op de mythische associaties van het paard met vruchtbaarheid en oorlog. Tijdens bepaalde calus-dansen worden paarden geïmiteerd. Er is een andere theorie over coli-salii, de Romeinse priester gewijd aan de verering van Mars.

De dans is vermoedelijk afgeleid van een pre-christelijk vruchtbaarheidsritueel in de lente. De dans brengt geluk en gezondheid naar de dorpen waar de dans wordt uitgevoerd. Ook wordt beweerd dat het gebruik gewortelt is in de oude Indo-Europese verering van het paard.

De oudste vermelding is in de muzikale notaties van Ioan Căianu (17de eeuw) en er is een vermelding in Dimitrie Cantemirs Descriptio Moldaviae uit 1714.

Dansers dragen witte broeken en witte tunieken met felgekleurde linten vanaf hun hoeden. Er zijn bellen aan de enkels bevestigd, tijdens de dansen worden ook stokken gebruikt. Net als veel van de Morris dansen is men bekend met een dwaas/clown/nar, de nebun of MUTE.

De dans omvat de volgende elementen;

Een basisstap in een cirkelbeweging tegen de klok in (plimbări)
Meer complexe figuren, uitgevoerd in plaats tussen lopen en stappen (mişcare)
Cijfers worden gevormd uit combinaties van elementen

Afbeeldingen

Clown William Kemp danst de Gigue, 1600
Moreska Grasser met bellen en linten, 1480
Morrisdans met linten, 2006
Morrisdans (met paardfiguur) aan de Thames nabij Richmond, ca. 1620

Trivia

In een aflevering van The X-Files (the calusari) probeert een groep Roemeense oudsten een exorcisme op een Roemeens-Amerikaanse jongen. Ze offeren een kip, zwaaien ritueel met een dolk en tekenen een swastika in het bloed op de maag van de jongen.

Zie ook

Verering van het paard speelt ook een rol bij de morin khuur en Urtiin Duu, beide vermeld op de Lijst van Meesterwerken.
Zotskolf en battacio.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[[Bestand:Căluşari Cristian, Sibiu.jpg|thumb|Căluşari dans in [[Roemenië]], [[staatsbezoek]] van de [[belgië|belgische]] [[Albert II van België|koning Albert II]] en zijn vrouw [[koningin Paola]], 9 juli 2009]]
+[[Bestand:Căluşari Cristian, Sibiu.jpg|thumb|Căluşari dans in [[Roemenië]], [[staatsbezoek]] van de [[belgië|Belgische]] [[Albert II van België|koning Albert II]] en zijn vrouw [[koningin Paola]], 9 juli 2009]]
 [[Bestand:Posta Romana - 1977 - danser 20b.jpg|thumb|Căluşari op een postzegel]]
 [[Bestand:Morris.dancing.at.wells.arp.jpg|thumb|Ook bij de ''[[morris dance|morris dansen]]'' worden linten, bellen en stokken gebruikt]]
@@ Regel 6: / Regel 6: @@
 Sinds 2005 staat Căluşari vermeld op de ''[[Lijst van Meesterwerken van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid]]''.
-De algemeen aanvaarde [[etymologie|etymologische]] verklaring van het woord ''calus'' is de oude [[Latijn]]se dubbelvorm ''collusium, collusii'', wat een dansgroep of geheim genootschap betekent. Het [[Roemeens]]e woord ''calus'' betekent ook ''een stukje hout in de mond om praten te voorkomen''. Een rituele stilte tijdens de opvoeringen ondersteunt deze verklaring. Ook wordt ''calus'' als verkleinwoord van ''cal'' (paard) gezien, wat afgeleid is van het Latijnse ''caballus''. Dit zou wijzen op de [[mythe|mythische]] associaties van het paard met vruchtbaarheid en [[oorlog]]. Tijdens bepaalde calus-dansen worden paarden geïmiteerd. Er is een andere theorie over ''coli-salii'', de [[Romeinse Rijk|Romeins]]e [[priester]] gewijd aan de verering van [[Mars (god)|Mars]].
+De algemeen aanvaarde [[etymologie|etymologische]] verklaring van het woord ''calus'' is de oude [[Latijn]]se dubbelvorm ''collusium, collusii'', wat een dansgroep of geheim genootschap betekent. Het [[Roemeens]]e woord ''calus'' betekent ook ''een stukje hout in de mond om praten te voorkomen''. Een rituele stilte tijdens de opvoeringen ondersteunt deze verklaring. Ook wordt ''calus'' als verkleinwoord van ''cal'' (paard) gezien, wat afgeleid is van het Latijnse ''caballus''. Dit zou wijzen op de [[mythe|mythische]] associaties van het paard met vruchtbaarheid en [[oorlog]]. Tijdens bepaalde calus-dansen worden paarden geïmiteerd. Er is een andere theorie over ''coli-salii'', de [[Romeinse Rijk|Romeinse]] [[priester]] gewijd aan de verering van [[Mars (god)|Mars]].
 De dans is vermoedelijk afgeleid van een pre-[[christelijk]] [[vruchtbaarheid]]sritueel in de [[lente]]. De dans brengt geluk en gezondheid naar de dorpen waar de dans wordt uitgevoerd. Ook wordt beweerd dat het gebruik gewortelt is in de oude [[Indo-Europese]] verering van het [[Paard (dier)|paard]].
@@ Regel 12: / Regel 12: @@
 De oudste vermelding is in de muzikale notaties van Ioan Căianu ([[17de eeuw]]) en er is een vermelding in Dimitrie Cantemirs ''Descriptio Moldaviae'' uit [[1714]].
-Dansers dragen witte [[Broek (kledingstuk)|broeken]] en witte [[tuniek (algemeen)|tuniek]]en met felgekleurde linten vanaf hun hoeden. Er zijn bellen aan de [[enkel]]s bevestigd, tijdens de dansen worden ook stokken gebruikt. Net als veel van de ''[[Morris dance|Morris dansen]]'' is men bekend met een dwaas/[[clown]]/[[nar (persoon)|nar]], de ''nebun'' of ''MUTE''.
+Dansers dragen witte [[Broek (kledingstuk)|broeken]] en witte [[tuniek (algemeen)|tunieken]] met felgekleurde linten vanaf hun hoeden. Er zijn bellen aan de [[enkel]]s bevestigd, tijdens de dansen worden ook stokken gebruikt. Net als veel van de ''[[Morris dance|Morris dansen]]'' is men bekend met een dwaas/[[clown]]/[[nar (persoon)|nar]], de ''nebun'' of ''MUTE''.
 De dans omvat de volgende elementen;
@@ Regel 35: / Regel 35: @@
 {{DEFAULTSORT:Calusari}}
 [[Categorie:Volksmuziek]]
 [[Categorie:Roemenië]]