|
|
|
De '''GooiseGooische r''' is de [[Uitspraak van de r in het Nederlands|uitspraak van de letter r]] zoals men die, althans in naam, vooral in de Nederlandse streek [[het Gooi]] (provincie [[Noord-Holland]]) bezigt. Tegenwoordig is dit echter een wijdverbreide [[allofoon|allofone]] variatie van dit [[foneem]], die vooral in de Nederlandse [[media]] en in de [[Randstad (gebied)|Randstad]] voorkomt en in sommige andere delen van [[Nederland]].<ref>[http://player.nos.nl/index.php/media/play/tcmid/tcm:5-495678/ Gesprek met onderzoekster Jessica Koppers over Gooise 'r' onder Friese jongeren]. [[NOS.nl]], 25 maart 2009</ref> Het betreft hier overigens niet iets dat typisch is voor het [[Goois]]e [[dialect]] zoals dat oorspronkelijk werd gesproken.
Voor een [[klinker (klank)|klinker]] wordt de klank als een [[huig-r]] gerealiseerd ([ʀ]), voor [[medeklinker]]s en aan het eind van een frase treedt een tong-r ([[approximant]]) op die niet trilt: [ɹ]: ''daajdooj''), of zelfs volledig [[elisie|geëlideerd]] wordt (''daadoo''). De onhoorbare r behoudt dan echter wel de normale invloed op omliggende klanken, die sterk kan zijn (''weet''/''weer'', ''dood''/''door'') of zwak (''daad''/''daar''). Een zodanig gevormd ''daadoo'' heeft in de optiek van [[fonetiek|fonetici]] dan ook heel andere klinkers dan ''halo''.
De GooiseGooische r is sterk [[sociolect|sociolectisch]] gebonden. Ze wordt eerder met de Randstad dan met andere delen van het [[Nederlands taalgebied]], eerder met jongeren dan met ouderen, eerder met hogere dan met lagere [[sociale klasse]]n en eerder met vrouwen dan met mannen geassocieerd.<ref>Stroop 1998</ref>
==Personen die geassocieerd worden met de Gooische r==
|
