Viola da gamba: verschil tussen versies
kl. aanvullingen |
|||
| Regel 56: | Regel 56: | ||
|} |
|} |
||
==Bekende gambaspelers == |
== Bekende gambaspelers == |
||
=== Nederland === |
|||
Bekende Nederlandse gambisten zijn [[Mieneke van der Velden]], [[Jan Goorissen]] en [[Ralph Rousseau]]. In België [[Wieland Kuijken]] en [[Piet Stryckers]]. Andere bekende gambisten zijn o.a. [[Jordi Savall]], [[Paolo Pandolfo]], [[Helle Perl]] en [[Jonathan Dunford]]. |
|||
* [[Mieneke van der Velden]] |
|||
* [[Jan Goorissen]] |
|||
* [[Ralph Rousseau]] |
|||
=== België === |
|||
* [[Wieland Kuijken]] |
|||
* [[Piet Stryckers]]. |
|||
=== Elders === |
|||
* [[Jordi Savall]] |
|||
* [[Paolo Pandolfo]] |
|||
* [[Helle Perl]] |
|||
* [[Jonathan Dunford]]. |
|||
==Trivia== |
==Trivia== |
||
Versie van 18 jul 2013 02:12
| Viola da gamba | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Verschillende maten viola da gamba's
| ||||
| Classificatie | ||||
| Gerelateerde instrumenten | ||||
| vedel, viola d'amore, octobas | ||||
| Meer artikelen | ||||
| fretten | ||||
| ||||
De viola da gamba (Italiaans voor beenviool) is een familie van strijkinstrumenten die haar oorsprong heeft in de gitaar, meerbepaald de vihuela de arco. Het instrument verkreeg zijn huidige vorm in de 16e eeuw. Met name in Engeland waren in de 16e en 17e eeuw gambaconsorten (ensembles van verschillende gamba's) populair.
Stemming en instrument
De gamba heeft vijf tot zeven (meest zes) snaren, gestemd als volgt van hoog naar laag: re la mi do sol re Een zevende snaar (la) werd toegevoegd door Monsieur de Sainte-Colombe, deze liet een gevoeliger speelwijze toe. Het is niet ongebruikelijk om deze stemming aan te passen; met name in de tabulatuurtraditie is het soms noodzakelijk om een of meerdere snaren te herstemmen.[1]
Grotere gamba's worden tussen de benen geklemd. Hieruit heeft zich later de cello ontwikkeld. Een belangrijk verschil is dat de cello geen bundes heeft, dit zijn een soort verplaatsbare fretten en dat de gamba onderhands, en de cello bovenhands wordt gestreken. Deze techniek is ook in andere culturen de meest gebruikte strijkhouding zoals de Iraanse Kemanche.
Het corpus (klankkast) van de contrabas heeft dezelfde vorm, toch is deze geen familie van de gamba, maar van de viola da braccio.[1]
Ook de viola d'amore is een afstammeling van de violi da gamba (meervoud van viola da gamba).
Verschillen tussen de viola da gamba en de viola da braccio
De viola da braccio (bekend vanaf ca. 1480) was een instrument (een armviool) met vergelijkbare eigenschappen als de viola da gamba. Uit de viola da braccia ontwikkelde zich later de vioolfamilie. Er zijn echter verschillen in bouw:
| Viola da gamba | Viola da braccio |
|---|---|
| 5-7 snaren | 4 snaren |
| variabele stemming | vaste stemming in kwinten |
| soms fretten (soms verplaatsbaar) | geen fretten |
| toegespitst bovenblad | niet toegespitst bovenblad |
| hoge zijranden | lage zijranden |
| vlak onderblad | gewelfd onderblad |
| geen overstekende rand | overstekende rand |
| stompe hoeken | langgerekte hoeken |
| C- of vlamgaten | F-gaten |
| milde gedekte klank | volle ronde klank |
| bespeling met hand onder de stok | bespeling met hand boven de stok |
Bekende gambaspelers
Nederland
België
Elders
Trivia
- De viola da gamba komt uitgebreid aan bod in de Franse film Tous les matins du monde uit 1991.
| Bronnen, noten en/of referenties |
