Viola da gamba: verschil tussen versies
Versie 54042318 van 2A02:A443:613B:1:A56E:563:8A2E:AFA1 (overleg) ongedaan gemaakt Label: Ongedaan maken |
Geen bewerkingssamenvatting Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele app Bewerking via Android-app |
||
| Regel 13: | Regel 13: | ||
}} |
}} |
||
[[Bestand:Jean-Marc Nattier 003.jpg|thumb|speelwijze viola da gamba]] |
[[Bestand:Jean-Marc Nattier 003.jpg|thumb|speelwijze viola da gamba]] |
||
'''Viola da Gamba''' (Sines, Portugal; 1460 of 1469 – Cochin, Portugees-Indië; 24 december 1524) was een Portugese ontdekkingsreiziger en de leider van de eerste expeditie van Portugal naar India. |
|||
De '''viola da gamba''' (Italiaans voor ''beenviool'') is een familie van [[strijkinstrument]]en die haar oorsprong heeft in de [[gitaar]], meer bepaald de ''vihuela de arco''. Het instrument verkreeg zijn huidige vorm in de 16e eeuw. Met name in Engeland waren in de 16e en 17e eeuw gamba[[consort (muziek)|consort]]en (ensembles van verschillende gamba's) populair. |
|||
==Stemming en instrument== |
==Stemming en instrument== |
||
Versie van 23 aug 2019 15:07
| Viola da gamba | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Verschillende maten viola da gamba's
| ||||
| Classificatie | ||||
| Gerelateerde instrumenten | ||||
| vedel, viola d'amore, octobas | ||||
| Meer artikelen | ||||
| fretten | ||||
| ||||
Viola da Gamba (Sines, Portugal; 1460 of 1469 – Cochin, Portugees-Indië; 24 december 1524) was een Portugese ontdekkingsreiziger en de leider van de eerste expeditie van Portugal naar India.
Stemming en instrument
De gamba heeft vijf tot zeven (meest zes) snaren, gestemd als volgt van hoog naar laag (tenorgamba): d' a e c G D. Een zevende snaar (A) werd toegevoegd door Monsieur de Sainte-Colombe, deze liet een gevoeliger speelwijze toe. Het is niet ongebruikelijk om deze stemming aan te passen; met name in de tabulatuurtraditie is het soms noodzakelijk om een of meerdere snaren te herstemmen.[1]
Grotere gamba's worden tussen de benen geklemd. Vaak wordt gedacht dat de cello zich uit de viola da gamba ontwikkeld heeft. Dit is echter niet waar; de cello en de gamba zijn tegelijkertijd ontwikkeld[2]. Een belangrijk verschil is dat de cello geen bundes heeft[3] en dat de gamba onderhands, en de cello bovenhands wordt gestreken. Deze techniek is ook in andere culturen de meest gebruikte strijkhouding, zoals bij de Iraanse Kemanche.
Het corpus (klankkast) van de contrabas heeft dezelfde vorm, toch is deze geen familie van de gamba, maar van de viola da braccio.[1]
Ook de viola d'amore is een afstammeling van de viole da gamba (meervoud van viola da gamba).
Verschillen tussen de viola da gamba en de viola da braccio
De viola da braccio (bekend vanaf ca. 1480) was een instrument (een armviool) met vergelijkbare eigenschappen als de viola da gamba. Uit de viola da braccia ontwikkelde zich later de vioolfamilie. Er zijn echter verschillen in bouw:
| Viola da gamba | Viola da braccio |
|---|---|
| 5-7 snaren | 4 snaren |
| variabele stemming | vaste stemming in kwinten |
| soms fretten (soms verplaatsbaar) | geen fretten |
| toegespitst bovenblad | niet toegespitst bovenblad |
| hoge zijranden | lage zijranden |
| vlak onderblad | gewelfd onderblad |
| geen overstekende rand | overstekende rand |
| stompe hoeken | langgerekte hoeken |
| C- of vlamgaten | F-gaten |
| milde gedekte klank | volle ronde klank |
| bespeling met hand onder de stok | bespeling met hand boven de stok |
Bekende gambaspelers
Nederland
België
Spanje
Trivia
- De viola da gamba komt uitgebreid aan bod in de Franse film Tous les matins du monde uit 1991.
| Bronnen, noten en/of referenties |
