Veenmos
| Sphagnum | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||
| Sphagnum L. (1753) | |||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||
| Sphagnum palustre L. (1753) | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Sphagnum op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Veenmos (botanische naam: (Sphagnum)is een geslacht van mossen met meer dan honderd verschillende soorten.
Groei en eigenschappen[bewerken | brontekst bewerken]
Veenmos groeit in het veen, dat boven het water uit komt. Het groeit aan de bovenkant bovenop de eigen afgestorven restanten. Zodoende vormt het een belangrijk onderdeel van het hoogveen. Veenmos kan andere planten, zelfs bomen, verstikken. Resten van verstikte bomen worden 'veenstobben' of 'kienhout' genoemd.[1]
Sommige veenmossoorten kunnen twintig keer hun drooggewicht aan water opnemen in de cellen, waardoor het erg geschikt is als structuurverbeteraar in grond, bijvoorbeeld zandgrond en kleigrond. Veenmos neemt mineralen als calcium en magnesium op en geeft waterstofionen af en kan daardoor de bodem verzuren. Deze eigenschap heeft er onder anaerobe omstandigheden toe bijgedragen dat de zogenaamde veenlijken (overblijfselen van prehistorische menselijke lichamen) zo goed bewaard zijn gebleven. Een goed voorbeeld daarvan is het meisje van Yde.
Gebruik[bewerken | brontekst bewerken]
Bij het grote publiek is veenmos bekend onder de naam "sp(h)agnum" om het gebruik in decoratieve bloemstukjes, maar het wordt vanwege de sterk wateropnemende eigenschappen ook gebruikt in de vorm van turfstrooisel om de structuur van de bodem te verbeteren en als substraat voor huisdieren die in vochtige omstandigheden moeten worden gehouden, zoals amfibieën. In sommige streken wordt veenmos gebruikt als isolatiemateriaal, bijvoorbeeld om kieren in blokhutten te dichten.
Taxonomie[bewerken | brontekst bewerken]
Het geslacht telt naargelang de bron 150 tot 350 soorten. De typesoort is Sphagnum palustre (gewoon veenmos).
De volgende soorten worden meer in detail besproken:
- Sphagnum centrale C.E.O. Jensen (Broekbosveenmos)
- Sphagnum cuspidatum Ehrh. ex Hoffm. (1796) (waterveenmos)
- Sphagnum denticulatum Bridel (1826) (geoord veenmos)
- Sphagnum fimbriatum Wilson (gewimperd veenmos)
- Sphagnum magellanicum Brid. (1798) (hoogveen-veenmos)
- Sphagnum palustre L. (1753) (gewoon veenmos)
- Sphagnum papillosum Lindb. (wrattig veenmos)
- Sphagnum rubellum Wilson (1855) (rood veenmos)
- Sphagnum squarrosum Crome (1803) (haakveenmos)
Bronnen, noten en/of referenties
|
