Veszprém (stad)

**Veszprém**
Plaats in Hongarije
	;
Situering
Comitaat	Veszprém
Coördinaten	47° 6′ NB, 17° 55′ OL
Algemeen
Oppervlakte	126,93 km²
Inwoners ; (2021)	58.153 ; (458,19 inw./km²)
Overig
Postcode	8200
Netnummer	88
Website	www.veszprem.hu
Foto's
	Veszprém
Portaal	Hongarije

Veszprém is een stad in Hongarije en de hoofdstad van het gelijknamige comitaat. De stad ligt in het zuiden van het Bakony-gebied op 13 km ten noorden van het Balatonmeer. De stad telt 58.153 inwoners (2021) en behoort tot de oudste steden van Hongarije. Sinds 1990 is Veszprém een universiteitsstad; de instelling heet sinds 2006 Pannonische Universiteit (Pannon Egyetem). In 2023 is Veszprém een van de culturele hoofdsteden van Europa.

Stadsbeeld[bewerken | brontekst bewerken]

Veszprém is een stad met 200 beschermde gebouwen en monumenten. Een interessant deel van de stad Veszprém is de oude stad op de heuvel en de Vár (burcht). Tegenover hotel Veszprém aan de Budapesti utca is een grote parkeerplaats, vanwaar men de bovenvermelde bezienswaardigheden kan bezichtigen. Achter het hotel is een geheel nieuw stadsdeel gebouwd met winkels, woningen en een restaurant. Langs de Kossuth Lajos utca bereikt men het drukke Szabadság tér met een raadhuis in laat-barokstijl. In noordelijke richting ervan, komt men aan het plein vanwaar het voormalige Rode Leger noordwestelijk en westelijk trok naar Oostenrijk. Rondom dit plein, dat voordien het Rode Legerplein (Vörös Hadsereg tér) heette, zijn de meeste oude patriciërswoningen gerestaureerd. Hier heeft men uitzicht op de vuurtoren, het enige overgebleven bouwwerk uit de Turkse tijd. Via een stijgend straatje bij de 'Heldenpoort' komt men aan de vroegere wachttoren. Rechts is een klein museum.

De Burcht (Vár)[bewerken | brontekst bewerken]

Onderdoor de burchtpoort (Várkapu) komt men in de Vár utca, de enige straat in deze burchtwijk. De vroegere naam herinnerde aan een Russische generaal uit de Tweede Wereldoorlog. Aan deze straat staan links geel geverfde huizen. Vroeger woonden er geestelijken, nu is er de rechtbank. De nummers 8 en 10 herbergden vroeger een gymnasium. Waar de straat wat breder wordt, ligt rechts het sierlijke bisschoppelijk paleis in barokstijl. Van twee paleizen werd er één gemaakt. Er tegenover wordt het vroegere parochiehuis als trouwzaal gebruikt. Op het plein tussen beide gebouwen worden in de zomer concerten gegeven. Naast het paleis bevindt zich de Gizela-kapel uit de 13e eeuw. De Byzantijnse fresco's zijn gerestaureerd. Iets verderop staat de Sint-Michaëlsdom, die in zijn oorspronkelijke vorm, omstreeks het jaar 1000 romaans was. De kerk is dikwijls verwoest geweest en onder andere in gotische en barokstijl weer opgebouwd. De drieschepige kerk heeft vier pijlers met Korinthische zuilen. Onder de arcaden zijn Byzantijnse motieven te zien. Verder vallen het cassettenplafond op en de glasschilderingen, waarop Sint Michaël de draak bestrijdt met zijn lans. De crypte is eigenlijk een klein kerkje op zich met een gotisch altaar. In een zijkapel staat de sarcofaag van een bisschop die veel heeft gedaan voor de bouw van de kerk. Tegenover de Dom staat een barokke franciscanerkerk met één toren en in het interieur opvallende plafondschilderingen, waarop te zien is hoe koning Stefanus I van Hongarije de kroon van paus Sylvester II ontvangt.

Op het plein voor de Dom staat een 'Drievuldigheidsbeeld'. Iets voorbij de Dom zijn nog de grondvormen van het oudste bouwwerk, de Sint Georgeskapel, te zien. Aan het eind van de Vár utca staan de grote beelden van koning Stefan I (István Kiraly), die omstreeks het jaar 1000 regeerde, en zijn vrouw Gisela. Van hier heeft men een uitzicht op de stad en de rotsen waarop de stad gebouwd is.