Naar inhoud springen

Vilain XIIII

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door RomaineBot (overleg | bijdragen) op 9 sep 2019 om 04:38. (|{{Largethumb}}| is redundant, gebruik voortaan |thumb|)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Huis Vilain XIIII
Vilain XIIII
Wapenspreuk Vilain sans reproche
De wapenspreuk van Vilain XIIII in het kasteel Wissekerke
De gouden gravenkroon Vilain XIIII in het kasteel Wissekerke
Jean Jacques Philippe Vilain XIIII in het kasteel Wissekerke
Burggravin Philippe Vilain XIIII, en haar dochter Louise geschilderd door Jacques-Louis David

Vilain XIIII is een Vlaams adellijk geslacht dat de titel burggraaf voert.

Geschiedenis

Deze familie speelde een aanzienlijke rol bij het ontstaan van België. Drie van haar leden zetelden in het Belgisch Nationaal Congres. Daarvoor al waren heel wat Vilains actief in de lokale en gewestelijke politiek binnen het graafschap Vlaanderen. Leden van de familie waren onder meer burgemeester van Aalst en Gent.

Walter van Gent (overleden voor 8 november 1260), heer van Sint-Jansteen, zou als eerste de naam Vilain aangenomen hebben. Vilain werd lange tijd met dubbele ‘l’ geschreven en kent ook een Nederlandse versie, namelijk Vileyn. De naam Vilain is afgeleid van ‘villa’ en betekent zoveel als dorp of dorps en gaat terug op het bezit van twee dorpen door Walter. Doorheen de tijd zal de naam ‘van Gent’ vervallen en de naam ‘Vilain’ worden verdergezet.[1]

De naam van de familie wordt uitgesproken als Vilain Quatorze. De naam wordt Vilain XIIII geschreven en niet - zoals men zou verwachten - Vilain XIV. Hierover bestaan diverse theorieën (volgens Frans van Kalken zelfs fantasieën). Zo zou zonnekoning Lodewijk XIV van Frankrijk de grootbaljuw van Gent, een zekere Vilain, de toestemming hebben geheven zijn naam te verfraaien door er een cijfer achter te plaatsen. Over de vreemde nummering bestaat ook een anekdote die Louis Hymans vermeldt in zijn La Belgique contemporaine. Zo zou Willem I der Nederlanden aan Philippe Louis Vilain XIIII het volgende gevraagd hebben: "U bent nog altijd genummerd zoals de huurrijtuigen". Vilain XIIII zou daarop geantwoord hebben: "Ja Sire, zoals de koningen." Waarschijnlijk is het de bedoeling geweest om twee takken van de familie van elkaar te scheiden. Piet Lenders stelt dat het verschil ligt tussen een jongere en een oudere tak van de Vilains. Volgens van Kalken gaat de XIIII terug op een zekere Josse Vilain, een bastaardzoon van Philippe Vilain. Hij zou van zijn natuurlijke vader een stuk grond van veertien bunders groot hebben gekregen. Het nummer veertien (XIIII) zou daarop slaan en dient een onderscheid te maken tussen de bastaard- en de legitieme tak van de familie Vilain.[2][3]

De familie komt voort uit die der burggraven van Gent en had in de 19e en 20e eeuw een thuisbasis in Bazel. Het aanzienlijke familiekasteel Wissekerke werd na het overlijden van de laatste bewoonster, Edith Vilain XIIII-le Grelle, in 1991 eigendom van de gemeente Kruibeke. De familie had ook een kasteel in Leut-Maasmechelen, in Limburg.

Familieleden

Literatuur

  • P. DE WILDE, Een beknopte geschiedenis van de familie Vilain XIIII, 1961
  • Luc FRANÇOIS, Philippe Vilain XIIII, in: Liber Amicorum Michel Baelde, Gent, 1995.
  • Oscar COOMANS DE BRACHÈNE, État présent de la noblesse belge, Annuaire 2000, Brussel, 2000
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Vilain_XIIII&oldid=54517815"