Vorstendom Salm

Voor het in 1803 gevormde vorstendom met dezelfde naam, zie Vorstendom Salm (Westfalen)

graafschap Salm

graafschap Salm

Het vorstendom Salm was een tot de Boven-Rijnse Kreits behorend graafschap binnen het Heilige Roomse Rijk, thans in de Franse regio Grand Est. De hoofdstad was tot 1751 Badonviller (Duits: Badenweiler) en daarna Senones.

Van het ontstaan van het graafschap tot de tweeherigheid in 1431

De adellijke tak van Salm is afkomstig van Vielsalm in de provincie Luxemburg. Door het huwelijk van Herman II van Salm met Agnes van Langenstein (Frans: Pierre-Percée) komt Blankenberg (Frans: Blâmont) in 1135 aan de graven van Salm. In 1163 worden de bezittingen verdeeld:

• Hendrik in Blankenberg, later Opper-Salm in de Vogezen; tak uitgestorven in 1784
• Frederik in Neder-Salm (Oud-Salm of Vielsalm) in de Ardennen; tak uitgestorven in 1416)

Tussen 1205 en 1215 bouwen de graven een nieuw kasteel op grond van de Abdij van Senones, dat ook de naam Salm krijgt. Om het te onderscheiden van Salm in de Ardennen wordt het ook wel Opper-Salm of Obersalm genoemd. De nieuwe burcht moet de controle over het gebied, dat rijk is aan zout en ijzererts, verzekeren. Tussen 1250 en 1258 moet de graaf uit geldnood Salm en Langenstein aan het prinsbisdom Metz verkopen. Daarna krijgt hij ze als leen terug van het bisdom. De graven resideren in Badonviller (zie Salm-Badenweiler) of Langenstein en komen weinig in de burcht Salm. Het belang van de burcht neemt af en omstreeks 1550 is het een ruïne.

Het gemeenschappelijk bestuur (1431-1598)

In 1431 delen de broers Simon en Jan het graafschap. Na de dood van Simon in 1459 komt zijn aandeel via zijn dochter Johanna aan haar echtgenoot Jan, rijngraaf van Stein). Vanaf deze tijd zijn er twee heersers in het graafschap. In 1545 gaat rijngraaf Philips Frans tot de reformatie over en hij sticht in 1555 een protestantse kerk in Badonviller. Op 29 december 1571 laten de katholieke graaf Jan IX van Salm en de protestantse rijngraaf Frederik de bewoners van Badonviller een eed van trouw zweren, waarmee ze een definitief einde maken aan de macht van de abdij Senones. Als in 1574 de weduwe van rijngraaf Johan Philips zich in Badonviller vestigt, groeit het dorp uit tot een stadje. In 1598 komt er een eind aan het gemeenschappelijk bestuur en delen de twee graven het graafschap. Dit is eigenlijk niet goed mogelijk vanwege de aanwezige mijnen. Alleen de agrarische streken kunnen worden verdeeld. In Badonviller worden ieder huis afzonderlijk in de verdeling betrokken.

Het verdeelde graafschap (1598 tot 1751)

In 1600 sterft Jan VIII, de laatste graaf uit het oude huis Salm. Ten gevolge van het huwelijk van zijn nicht Christine met Frans van Vaudémont, de latere hertog van Lotharingen, wordt Salm uiteindelijk in 1632 met het hertogdom Lotharingen verbonden. Op 8 januari 1623 wordt rijngraaf Philips Otto tot rijksvorst verheven in ruil voor zijn overgang tot het katholicisme. Dit is het eind van het protestantisme in het graafschap. De protestanten vertrekken en dat is het begin van het economisch verval. Badonviller wordt weer een dorp. Tijdens de Dertigjarige Oorlog heeft het graafschap in 1635 veel te lijden van Franse en Zweedse troepen. Het huis van de rijngraven in Salm sterft in 1738 uit. Een Belgische tak van het huis (Salm-Hoogstraten) erft het halve graafschap. Op- 17 december 1749 werd Neuviller-sur-Moselle aan Lotharingen verkocht, waarna de hertog van Lotharingen het gebied op 22 december verhief tot graafschap Chaumont-sur-Moselle.

Het verkleinde vorstendom (1751 tot 1793)

Op 21 december 1751 sluiten vorst Nicolaas Leopold van Salm-Salm en hertog Stanislaus Leszczyński van Lotharingen een delingsverdrag. De vorst van Salm-Salm krijgt het deel van het oude graafschap op de linkeroever van de Plaine met de 30 dorpen: Senones (wordt hoofdstad), Ménil et Saint Maurice-les-Senones, Vieux-Moulin et les Frénot, Allarmont, Albet, La Broque, Grandfontaine, de mijnen van Framont, Fréconrupt, Vipucelles et Quevelles, Plaine, Champenay, Diespach, Saulxures, Bénaville et le Palais, La Petite-Raon, Paulay, Raon-sur-Plaine, Celles, Moussey, Belval, Saint-Stail, Grandrupt, Le Vermont, Vexaincourt. De bevolking bestond uit ongeveer 10.000 personen.

Salm stond aan Lotharingen af: Péxonne, Josain, Ancerville, Sainte Agathe, Nonhigny, Neuviller en zijn aandelen in Badonviller, Pierrepercée, Tancanville en de abdij Hauteseille.

Op 2 maart 1793 wordt het vorstendom bij Franse Republiek ingelijfd. De vorst van Salm wordt in paragraaf 3 van de Reichsdeputationshauptschluss van Duitse Rijk van 25 februari 1803 schadeloos gesteld met 2/3 van de ambten Bocholt en Ahaus van het voormalige prinsbisdom Münster; dit wordt het nieuwe Vorstendom Salm (Westfalen).

Regenten

Het onverdeelde graafschap

regering	naam	geboren	overleden	familie
1163-1210?	Hendrik I		1154/65
1	Hendrik II			zoon
1219-1228	Hendrik III	voor 1186	na 1228	zoon
1228/47-1292	Hendrik IV	voor 1228	8-1-1292	zoon
1275/93-1338	Jan I	1275/93	1338	zoon
1326-1343	Nikolaas I	voor 1326	12-4-1343	zoon
1332-1346	Simon I	voor 1332	26-8-1346	broer
1343/7-1400	Jan II	voor 1343	na 1400	zoon
?-1397	Simon II	voor 1391	16-1-1397	zoon
1391-1431	Jan III	1370	2-7-1431	broer

De tak Salm en de Rijngraven

regering	naam	geboren	overleden	familie
1428/31-1448/59/75	Simon III	voor 1428	1448/59/75	zoon van Jan III
1459-1475	Jakob	voor 1459	25-12-1475	zoon
1475-1495	Jan V	17-11-1436	4-6-1495	rijngraaf van Stein
1495-1499	Jan VI	voor 1470	25-12-1499	zoon
1499-1521	Philips	8-9-1492	27-8-1521	zoon
1521-1561	Philip Frans	4-8-1518	28-1-1561	zoon
1561-1608	Frederik I	3-2-1547	26-10-1608	zoon
1608-1634	Philips Otto	22-5-1575	23-11-1634	zoon
1634-1636	Lodewijk	1618	1636	zoon
1636-1663	Leopold Philip Karel	circa 1620	15-12-1663	broer
1663-1710	Karel Theodoor Otto	27-7-1645	10-11-1710	zoon
1710-1738	Lodewijk Otto	24-10-1674	23-11-1738	zoon
1738/9-1770	Nikolaas Leopold	25-1-1701	4-2-1770	Salm-Hoogstraten
1770-1771	Lodewijk Karel Otto	22-8-1721	29-7-1778	zoon
1771-1773	Maximiliaan	28-11-1732	14-9-1773	broer
1773-1778	Lodewijk Karel Otto			tweede maal
1773/78-1797	Constantijn Alexander	22-11-1762	25-2-1828	zoon van Maximiliaan

De tak Badonviller en het huis Lotharingen

regering	naam	geboren	overleden	familie
1431-1485	Jan IV	29-6-1431	4-6-1485	zoon van Jan III
1451-1490/1501	Jan VI	1451	1490/11-4-1505	zoon
1490/1505-1548	Jan VII	voor 1490	1548	zoon
1548-1600	Jan VIII	1548	1600
1595/1608-1625	Frans	25-2-1572	14-10-1632	van Lotharingen
1632-1670	Karel	5-6-1604	18-9-1675	zoon
1697-1729	Leopold	11-9-1679	27-3-1729	achterkleinzoon van Frans
1729-1736	Frans	8-12-1708	18-8-1765	zoon
1737-1766	Stanislaus Leszczyński	20-10-1677	23-2-1766	koning van Polen