Wikipedia:Wikiproject/Podiumkunsten in Nederland/Handboek Podiumkunsten

Projectpagina
Podiumkunsten in Nederland
Handboek

Beginnetje voor Project Podiumkunsten - Handboek Podiumkunsten op Wiki

Dit handboek is specifiek voor leden van het project Podiumkunsten in Nederland samengesteld. Het bevat tips, verwijzingen en richtlijnen voor het werken op Wikipedia en TheaterEncyclopedie aan lemma's over Podiumkunsten.

Ideeën / Inhoudsopgave

Oriëntatie

Een online encyclopedie, hoe werkt dat?
Wikipedia en de TheaterEncyclopedie - overeenkomsten en verschillen
(Hoe) kan ik meewerken aan een online encyclopedie?

Voor nieuwe gebruikers

Registreren bij Wikipedia en/of Registreren bij de TheaterEncyclopedie
Beginselen van het bewerken
Je eigen kladblok bewerken
Tekst schrijven voor Wikipedia
Je eigen CV aanmaken (op de TE)

Voor ervaren gebruikers

Een nieuwe pagina aanmaken over
- mijn eigen organisatie
- Een productie
- Een persoon
- Een locatie (theater, gebouw)
Een afbeelding uploaden
Bronverwijzingen naar de TheaterEncyclopedie (TE)
- Algemeen gebruik van bronverwijzingen op Wikipedia
- Een bronverwijzing toevoegen
- Voorbeelden voor bronverwijzingen naar de TE
- Enkele aanwijzingen bij het toevoegen van bronverwijzingen

Onderwerpen voor experts

Juridische aspecten van de doneren van beeldmateriaal aan Wikipedia
Gestructureerde gegevens uitwisselen met Wikimedia - Wikidata
- Op Wikipedia gebruik maken van informatie uit Wikidata
- Op eigen website gebruik maken van informatie uit Wikidata
- Mijn informatie toevoegen aan Wikidata
Thesaurus & ontologie van podiumkunsten
- Inleiding van de ontologie van de TE
- Beschrijving (doorverwijzing) ontologie Wikidata

Samenwerken

Waar vind ik andere mensen, die ook werken aan podiumkunsten op wiki?
Hoe vind ik andere experts?
Waar kan ik advies krijgen over het werken op een wiki?
Hoe blijf ik op de hoogte van (nieuwe) projecten

Inhoud / uitgewerkte ideeën (in uitvoering)

Beginnen met werken aan wiki's

Dit onderdeel van het handboek omvat ideeën en beginnetjes van onderwerpen uit het handboek die van belang zijn om aan de slag te kunnen met Wikepdia en de TheaterEncyclopedie.

Registreren bij Wikipedia

Inschrijven bij Wikipedia (WP) doe je hier.
- Op persoonlijke titel - gebruik je eigen naam of een pseudoniem, maar bij voorkeur niet de naam van een organisatie
- Kies een gebruikersnaam die voldoet aan de voorwaarden
Gebruikerspagina - stel jezelf voor en laat weten wat je komt doen
- Je komt op je gebruikerspagina, door rechtsboven op je eigen gebruikersnaam te klikken. Zolang je nog geen gebruikerspagina hebt, is deze link rood. Wanneer je pagina is opgeslagen wordt de link blauw (paars).
- Vul je gebruikerspagina met relevante informatie over jouzelf
- Je eventueel op andere pagina's een link naar je eigen gebruikerspagina maken; jouw pagina is Gebruiker:Je-eigen-gebruikersnaam.
Je persoonlijk kladblok voor beginnetjes start je (nog uitzoeken...)
Bezint eer ge begint…

Registreren bij de TheaterEncyclopedie

Inschrijven bij de TheaterEncyclopedie (TE) doe je hier.
- Het inschrijven werkt iets anders dan bij WP, omdat je aanvraag wordt bekeken door de redactie van de TE (ter voorkoming van spam).
- Je moet je echte naam opgeven bij de redactie, maar die naam hoeft niet persé zichtbaar te worden op de TE
Gebruikerspagina - stel jezelf voor en laat weten wat je komt doen
- Je komt op je gebruikerspagina, door rechtsboven op je eigen gebruikersnaam te klikken. Zolang je nog geen gebruikerspagina hebt, is deze link rood. Wanneer je pagina is opgeslagen wordt de link grijs.

Wikipedia en TheaterEncyclopedie - zoek de tien verschillen

Zowel Wikipedia als de TheaterEncyclopedie is een online encyclopedie. Toch zijn er diverse - en soms ook grote - verschillen tussen beide.

Doelstelling & missie: Wikipedia wil een online, vrije en breed georiënteerd encyclopedie zijn. De TheaterEncyclopedie richt zich alleen op Podiumkunsten in Nederland en streeft naar compleetheid.

Doelgroep: Wikipedia is een algemene encyclopedie, die zich niet specifiek op een doelgroep richt. Daarin zijn WP en TE in principe goed vergelijkbaar. De TE zal echter een nauwere interesse-doelgroep aanspreken, als gevolg van de specifieke focus op Podiumkunsten.

Redactie: De inhoud van de TE staat onder redactie van team van vrijwillige redacteuren en een vaste hoofdredacteur. De inhoud kan alleen bewerkt worden door geregistreerde gebruikers en de identiteit van de gebruikers is bekend (bij de redactie).

Wikipedia kent geen vaste redactie. De inhoud wordt gecreëerd en geredigeerd door een groep van vrijwilligers, waarvan een deel in de rol van ‘moderator’. In principe kan iedereen bijdragen aan Wikipedia en dat kan ook anoniem.

Omvang & scope: De TheaterEncyclopedie omvat … pagina’s, Wikipedia …. De TE kent vijf hoofd-categorieën: Werken, Productie, Personen, Theaters (Locaties), Gezelschappen & Producenten. Het aantal verschillende categorieën van Wikipedia is veel groter

Community: De aard en omvang van de groep(en) schrijvende deelnemers ("gebruikers", "bijdragers") aan beide projecten verschillen sterk. WP kent een grote diversiteit aan groepen uit verschillende kennisgebieden. Bij de TE is de kennisgroep specifiek gericht op podiumkunsten, met daarbinnen specialisten op het gebied van dans, opera etc.

Ook de grootte van de schrijvende deelnemers verschilt sterk. De TE kent een kern van ca. 10 vrijwillige redacteuren, met daar omheen een groep van ‘casual’ bewerkers.

Het aantal bewerkers van de Nederlandse Wikipedia is ….

Techniek: Beide encyclopedieën zijn gebaseerd op het MediaWiki-systeem en zijn functioneren in de basis vergelijkbaar. Toch is er ook een aantal verschillen aan te wijzen:

Semantic MediaWiki vs. Wikidata: een andere manier van opslaan en weergeven van gestructureerde (open) data. Zo maakt de TE voor veel meer pagina’s en inhoud gebruik van formulieren aangevuld met vrije tekst.
Tweeki skin vs. Vector (+Mobile) zorgt voor verschillende mogelijkheden in de vormgeving. De Tweeki skin biedt de mogelijkheden van het Bootstrap framework, waardoor de website automatisch schaalt afhankelijk van de schermgrootte. Ook zijn onderdelen als ‘buttons’, ‘drop-downs’, ‘tabs’ etc. toe te passen in de vormgeving.
TE heeft een koppeling met het Collectie beheersysteem Adlib (overgenomen door het Franse Axiell), waardoor een deel van de informatie niet vrij bewerkbaar is
WP en Wikidata zijn technisch nauw verweven en gebruiken elkaars informatie. De TE is eenzijdig gekoppeld met Wikidata en maakt gebruik van de informatie uit Wikidata over Theaters.
WP en TE maken gebruik van verschillende sjablonen (templates).

Tekst schrijven voor Wikipedia

Een tekst schrijven voor Wikipedia is misschien anders dan je gewend bent. Veel mensen moeten wennen aan de volgende aspecten van het schrijven op Wikipedia:

Zodra je een tekst hebt opgeslagen is die niet van meer jouzelf; je hebt hem 'gedoneerd' en andere mensen kunnen ermee verder.
Andere mensen kunnen ook "zomaar" jouw teksten (die dus niet meer van jou zijn) verwijderen, zonder dat eerst aan je mede te delen.
Teksten moeten voldoen aan allerlei voorwaarden, waarvan het NPOV wel het meest ingrijpende is.
- NPOV staat voor "Neutral Point Of View", oftewel in goed Nederlands het Neutrale standpunt
- Maar er zijn nog veel meer richtlijnen...

Lees naast bovenstaande richtlijnen vooraf vooral:

Wikipedia:Vijf_zuilen - de vijf belangrijkste vuistregels
Help:Tips voor het schrijven van een goed artikel
Help:Nieuwe pagina aanmaken

Wanneer je bovenstaande door hebt wordt het schrijven voor Wikipedia een stuk leuker. En je voorkomt de vervelende ervaring dat jouw werk "zomaar" weer verdwijnt!

Wil je nog meer weten, voordat je aan de slag gaat, lees dan vooral ook Wikipedia:Welkom_voor_nieuwkomers.

Checklist: je eigen CV plaatsen op de TheaterEncyclopedie

Je hebt hiervoor een account nodig op de TE; als je die nog niet hebt, vraag hem hier aan.
Controleer of er al een pagina is met jouw naam; zo niet vraag bij de redactie een nieuwe pagina aan - begin alvast met schrijven op je eigen kladblok
Controleer of er al een foto op je eigen pagina staat; zo niet...
Automatisch gegenereerde informatie op je pagina
- De TE plaatst automatisch een overzicht van de producties waaraan je hebt meegewerkt op je pagina (toekomst)
Biografie toevoegen
- Tips:
- Voorbeelden:

Basis cursus voor Wikipedia

Als startpunt is er de snelcursus om vertrouwd te raken met het bewerken van Wikipedia.

Voor hen die liever een video tutorial kijken is er een playlist op YouTube, met o.a. titels als:

Registreren en aanmelden op Wikipedia
Een eerste bewerking op Wikipedia
Een beginnetje op Wikipedia aanvullen
Afbeelding toevoegen op Wikipedia
Een afbeelding uploaden naar Wikimedia Commons

Infomateriaal

Op zoek naar wat meer informatie over het bewerken van Wikipedia of het uploaden van afbeeldingen naar de Commons beeldbank? Hieronder vind je alle stappenplannen én de grote Wikipedia-handleiding. Onderstaande bestanden zijn ook te downloaden via deze Google Drive map.

1. Maak een account aan op Wikipedia! (Les 1)
2. Doe je eerste bewerking op Wikipedia! (Les 2)
3. Voeg je eerste referentie toe aan Wikipedia! (Les 2)
4. Upload je eerste foto naar Wikimedia Commons! (Les 3)
5. Stappenplan voor uploaden beelden naar Wikimedia Commons (Les 4)
6. Handboek Wikipedia - leer de kneepjes van het vak! (Gehele cursus)

Je eigen kladblok

Voor zowel ervaren en zeker voor beginnende gebruikers is het aan te raden om als iets nieuws wilt schrijven, dat op een kladblok te doen. Een kladblok is een pagina, die wel onderdeel uitmaakt van Wikipedia, maar apart staat van alle andere (inhoudelijke) wikipagina's. Je kunt op deze pagina komen door rechtsboven in het menu op kladblok te klikken, of via onderstaande link:

Speciaal:MijnPagina/Kladblok

Andere gebruikers zullen normaliter de teksten die je hier opschrijft "met rust laten" en er geen wijzigingen of verbeteringen in aanbrengen (en zeker niet verwijderen). NB: deze pagina's zijn niet privé! Bezoekers van Wikipedia kunnen deze pagina's óók zien (al zal dat niet snel gebeuren).

Op je kladblok kun je gemakkelijk een beginnetje maken, waar je later mee verder gaat. Ook kun je anderen uitnodigen om je te helpen met een tekst waarmee je bezig bent op je kladblok. Zie ook #Contact leggen met andere Wikipedianen

Voor ervaren wiki auteurs

Voor auteurs die ervaring hebben met het schrijven van artikelen op Wikipedia

Bronvermelding

Om de betrouwbaarheid van Wikipedia te kunnen waarborgen, wordt er een groot belang gehecht aan het vermelden van bronnen. Op basis van die bronverwijzing kunnen andere gebruikers verifiëren of wat je hebt geschreven ook juist is. Het vermelden van je bronnen is dus ook noodzakelijk, als je een expert op je vakgebied bent. Het gaat er dus niet om dat je expertise in twijfel getrokken wordt! Dit is de enige manier om persoonlijke meningen en dwalingen ("fake news") op Wikipedia te vermijden.

Bronvermeldingen op TheaterEncyclopedie zijn evenzeer van belang. Als extra "veiligheid" is er op de TE een vak-redactie en is het aantal schrijvende deelnemers beperkt (en is de identiteit van de auteurs bekend bij de redactie).

Informatie uit de TheaterEncyclopedie kan in veel gevallen als bron worden gebruikt voor Wikipedia. Maar let wel altijd op, want soms is op de TheaterEncyclopedie juist Wikipedia als bron vermeld. In dat geval is er sprake van een "cirkelverwijzing" (en dat moet voorkomen worden). Over het algemeen kunnen de productiedatabase van de UvA / Allard Pierson en de inhoud van de TE, die onder redactie staat van experts, als betrouwbare bronnen.

Lees vooral de pagina WP:Bronvermelding eens goed door, om een goed idee te krijgen over alle aspecten van bronvermeldingen.

Bij vragen over de betrouwbaarheid van de TheaterEncyclopedie kan altijd teruggegrepen worden op voorgaande discussies:

WP:De_kroeg/Archief/20180331 - Vragen vanuit de Wikipedia community over de betrouwbaarheid van de TE
WP:De_kroeg/Archief/20180523 - Reprise van de discussie over de betrouwbaarheid, met overeenstemming over de mogelijkheden tot verwijzing naar de TE als betrouwbare bron.

Contact leggen met andere Wikipedianen

Het werk aan Wikipedia en de TheaterEncyclopedie is geen individuele bezigheid: samenwerking en hulp is overal beschikbaar. Een paar tips om contact te leggen met anderen:

Via de overlegpagina behorend bij de gebruikerspagina: Iedere gebruiker heeft een gebruikerspagina met de naam Gebruiker:Gebruikersnaam. Op die pagina kun je een bericht of een vraag plaatsen. Je eigen overlegpagina is bereikbaar via het menu rechtsboven. Je vind een gebruiker het eenvoudigst via de zoekfunctie, of via een pagina waaraan een gebruiker heeft gewerkt (zie de geschiedenis van die pagina!!).

Via de overlegpagina behorend bij een lemma: Iedere pagina op WP en de TE heeft een bijbehorende overlegpagina. Je kunt daar vragen en opmerkingen plaatsen. Gebruik "Ping" om een andere gebruiker aan te spreken (ook wel "mentioning" genoemd: @gebruikersnaam).

Via Discord: Via onze discord-server kun je eenvoudig contact leggen met andere mensen dia aan het project Podiumkunsten in Nederland werken. NB: niet iedereen is aanwezig op deze server!! Je kunt anderen eventueel uitnodigen via de link op onze projectpagina.

NB: Het is gebruikelijk om je "post" op een overlegpagina te ondertekenen; dat doe je door vier tildes ~~~~ aan het einde van je post te plaatsen. Deze tildes worden bij het opslaan automatisch vervangen door je gebruikersnaam en een tijdstempel.

Voor Wiki Experts

Dit onderdeel van het handboek bevat ideeën en beginnetjes voor gespecialiseerde wiki-onderwerpen.

Theasaurus en ontologie van de podiumkunsten

Om gestructureerde gegevens over podiumkunsten te kunnen vergelijken, combineren en analyseren is het van het grootste belang dat ze op dezelfde wijze zijn gedefinieerd en opgebouwd. Op dit moment is er nog geen universele thesaurus of ontologie voor podiumkunsten. Gestructureerde informatie op de TheaterEncylopdie en op Wikidata zijn dus ook (nog) niet 1-op-1 met elkaar te combineren.

Beschrijving van de ontologie van de TE en de ontwikkelingen daaraan.
- Zie ook procesbeschrijving om informatie van de TE te delen met Wikidata
Informatie over podiumkunsten en Wikidata vindt u (onder andere?):
- Mapping van properties in Wikidata Schema als onderdeel Belgische podiumkunsten
- Performing arts - data structure
- Performing arts - typologies
- Cultural venues - data structure
- Theatre - properties

Ontologie van de TE in relatie tot Wikidata

Beschrijving van de ontologie van de TheaterEncyclopedie (WIP).

De entiteit "Productie"

Instances (pagina's) van de entiteit "Productie" op de TE staan in de Categorie:Productie
- In WikiData wordt deze categorie-relatie aangeduid met de property <instance of (P31)>
Wikidata maakt gebruik van de begrippen:
1. Play (Q25379)dramatic work, toneelstuk (nl)
  - Overeenkomstige entiteit: (Oorspronkelijk) Werk
2. Version, edition, or translation (Q3331189), specific version of a work, resulting from its edition, adaptation, or translation; set of substantially similar copies of a work (en), editie (nl)
  - Overeenkomstige entiteit: (Afgeleid) Werk
3. Theatrical production (Q7777570) (en), theaterproductie, theatervoorstelling, toneelopvoering (nl)
  - Overeenkomstige entiteit: Productie
- (Oorspronkelijk/Afgeleid) Werk <instance of (P31)> version, edition, or translation (Q3331189) ( bron)
- Een Oorspronkelijk werk <instance of (P31)> play (Q25379) ( bron)
- Een Afgeleid Werk <is an edition of (p629)> Een werk (play)

Eigenschap TE	Toelichting	Property Wikidata
Adlib	CMS referentienummer Productiedatabase	N.b.
Discipline	Discipline waaronder de productie valt. Keuze uit: Amusementsvorm, Dans, Mime, Muziektheater, Poppenspel of Toneel
Gallery caption	Onderschrift voor afbeelding(galerie)	N.b.
Gallery redirect	Doorverwijzing	N.b.
Locatie	Locatie waar de productie in premiere is gegaan	location (P276), location of first performance (P4647)
Onderwerp	Specificatie van de Discipline, bijvoorbeeld: Cabaret, Moderne Dans, Opera
Oorspronkelijke titel		native label (P1705)
Opmerkingen
Premieredatum	Datum in de vorm JJJJ-MM-DD (bijvoorbeeld 1958-04-58)	date of first performance (P1191)
Premiereseizoen	Bijvoorbeeld 1970/1971
Producent	Naam van de producent of het gezelschap	production company (P272), producer (P162)
Co-producent
Seizoen	De seizoenen waarin de productie gespeeld heeft
Titel	Titel van de productie
Categorieën	worden vervangen door eigenschappen "realisatie productie"	director (P57), musical conductor (P3300), author (P50), cast member (P161), choreographer (P1809), composer (P86), production designer (P2554), costume designer (P2515), lyrics by (P676)
GebaseerdOp	Gebaseerd op (subeigenschappen: GeïnspireerdOp, VertaaldUit, ...) Productie of Werk	based on (P144)
Wijzigingsdatum	Datum waarop de pagina voor het laatst is gewijzigd (bepaald door systeem)

De entiteit "Persoon"

N.t.b.

De entiteit "Werk"

N.t.b.

De entiteit "Producent"

N.t.b.

De entiteit "Locatie"

N.t.b.