Willem de Poorter
Willem de Poorter (Haarlem, 1608 - na 1648[1]) was een Nederlandse kunstschilder uit de 17e eeuw.
Biografie en werken
De vader van Willem, Pieter de Poorter, was van Vlaanderen naar het Nederlandse Den Haag verhuisd, waar Willem geboren werd. Het eerste geregistreerde werk van De Poorter dateert van 1631.
Overeenkomsten met onder meer Rembrandt van Rijn
Vermoedelijk is hij leerling geweest van Rembrandt van Rijn, aangezien de belichting van Van Rijn terug te vinden is in zijn schilderijen. In verschillende schilderijen gebruikt hij lichteffecten, op vergelijkbare manier als Van Rijn dat deed, om de aandacht op bepaalde onderdelen van het schilderij te vestigen.[2] Zijn werken komen ook deels overeen met die van de fijnschilder Gerrit Dou, de eerste leerling van Van Rijn.
De Poorter wordt 'een correcte, van Rembrandt afhankelijke kunstenaar' genoemd, en zijn beste werk 'beschaafd van kleur, maar tam en weinig levendig'.[3] Hij probeerde vele van zijn schilderijen in Rembrandts stijl uit de Leidsche periode (van 1625 tot 1631) te schilderen, en maakte zelfs een kopie van Rembrandts Simeon in de Tempel. Het lukte hem meerdere keren om allegorische stillevens of symbolische voorstellingen af te beelden tussen veel vaatwerk, wapens en bonte vaandels die de context van de Bijbelse of mythologische beelden duidelijk maken. Het kleine aantal schilderijen van De Poorter met Bijbelse en historische composities komt zelfs zo sterk overeen met de werken van Van Rijn, dat deze vaak worden verward.[4] Zo ook werd het schilderij 'Aanbidding der koningen' van de Amersfoortse kunstschilder Paulus Bor onterecht aan De Poorter toegeschreven.[5]
Kenmerken en invloed
De Poorter schilderde vooral stillevens. In de jaren 30 van de 17e eeuw, het hoogtepunt van de Tachtigjarige Oorlog, werden deze door hem vaak voorzien van harnassen en schedels.[4] In 1643 werd hij lid van het Sint-Lucasgilde[6] en werd hij als meesterschilder geregistreerd. Op 2 oktober 1635 werd Pieter Casteleyn zijn eerste leerling, en in 1943 traden ook Pieter Abrams Poorter en Claes Coenraets aan.[4][7] Van 1645 tot 1649 was hij actief in Wijk aan Zee. De Poorter werd nagevolgd door Hendrick Martensz. Sorgh en beïnvloedde Daniël Thivart.[6]
- (en) Bolton, R., Old Master Paintings and Drawings, Sphink Books (2009)
- (nl) Martin, W., De Hollandsche Schilderkunst in de 17e Eeuw. Onze 17e eeuwsche schilderkunst in haren bloeitijd en nabloei, J.M. Meulenhoff, Amsterdam 1936 (derde druk). © 2008 dbnl / erven W. Martin. Online beschikbaar op de website van DBNL.
- (nl) Molhuysen, P.C. en Blok, P.J. (red.), Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 2. A.W. Sijthoff, Leiden 1912. Online beschikbaar op de website van DBNL.
- (nl) Van der Willigen, A., Geschiedkundige aanteekeningen over Haarlemsche schilders en andere beoefenaren van de beeldende kunsten, Erven F. Bohn, Haarlem 1866.
- (en) Van der Willigen, A. en Meijer, F.G., A dictionary of Dutch and Flemish still-life painters working in oils: 1525-1725, Primavera, Leiden 2003.
Noten
- ↑ Bolton (2009), blz. 134. Exacte overlijdensdatum en -plaats zijn niet bekend.
- ↑ Bolton (2009), blz. 136
- ↑ Martin (1936), blz. 109, 110
- ↑ a b c Bolton (2009), blz. 137
- ↑ Molhuysen en Blok (1912), blz. 213
- ↑ a b Biografische gegevens bij het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, gedeeltelijk gebaseerd op Van der Willigen en Meijer (2003)
- ↑ Van der Willigen (1866), blz.