Woenselse Watermolen (molen)
| Wijk van Eindhoven | |
|---|---|
| Kerngegevens | |
| Gemeente | Eindhoven |
| Stadsdeel | Woensel-Zuid |
| Coördinaten | 51°26'57,98"NB, 5°29'2,00"OL |
| Oppervlakte | 26 ha |
| Inwoners (1 jan 2008) |
1086[1] |
De Woenselse of Schimmelse Watermolen was een watermolen in de Nederlandse plaats Woensel. De molen bevond zich op de rivier de Dommel.
Een later gebouwde wijk in Woensel nabij de locatie van de molen is "Woenselse Watermolen" genoemd.
De molen
Het was een dubbele onderslagmolen die fungeerde als volmolen en als koren- en oliemolen. Daarin werden schors, boekweit, koren (m.n. rogge) gemalen en koolzaad geperst. Beide molens waren voorzien van stalen raderen met houten schoepen.
Al sedert de 13e of 16e eeuw zou hier een watermolen staan; de molen wordt voor het eerste vermeld in 1379. Het betrof de grootste watermolen uit de omgeving. De raderen werden geflankeerd door een stenen fabrieksgebouw uit 1867 van drie verdiepingen hoog, en een lager gebouw uit 1802, dat deels van hout was. In het hoge gebouw 1867 bevond zich een stoommachine voor aandrijving van de korenmolen. Hierin bevond zich de Meelfabriek Joh. Notten & Cie.. Deze fabriek heeft 75 jaar bestaan. Daarna werd de familie van der Putten de eigenaar. Toen heette het bedrijf NV v.d. Putten's Graanhandel. Uiteindelijk werd de molen in 1935 gekocht door de gemeente Eindhoven, die het oorspronkelijke wolfsdak verwijderde en er een plat dak van maakte.
Hoewel de molen was aangewezen als rijksmonument werd ze op illegale wijze gesloopt in 1955-1956 ten behoeve van de bouw van de Technische Hogeschool Eindhoven. Er is nooit iemand vervolgd voor de sloop. Op de plaats van deze molen staat nu het Auditorium. De loop van de Dommel is ter plaatse verlegd.
Tussen de Kennedylaan en de Dommel, op ruim 150 m noordwestelijk van het Auditorium, staat een aandenken aan de molen, dat is samengesteld uit een daar gevonden molensteen, en een as en rad uit de Dommelse watermolen. Het is ontworpen door de architect van de universiteitsgebouwen Van Emden.
De molen is in olieverf geschilderd door Jaak van Wijck (1870 - 1946). Het schilderij, getiteld "Grootvaders molen", is in bezit van Museum Kempenland.
De wijk "Woenselse watermolen"
In de nieuwbouwwijk Woenselse Watermolen is op 2 oktober 1984 door toenmalig burgemeester Borrie een monument met plaquette onthuld dat herinnert aan deze molen. Het bevindt zich aan de Keersoppermolen, niet op de oorspronkelijke plaats van de molen.
De straten in de wijk zijn genoemd naar molens: Opwettensemolen, Rachelsmolen, Stevertsemolen, Santvlietsmolen, Loondermolen, Bisschopsmolen, Venbergsemolen, Keersoppermolen, Borchmolen.
Nabijgelegen watermolens
Stroomopwaarts langs de Dommel bevond zich de Stratumse Watermolen, en stroomafwaarts bevindt zich de Hooidonkse Watermolen.
Trivia
In 1850 werd door de molenaar van deze watermolen een eikenhouten Mariabeeld opgevist. Dit verweerde beeld was vermoedelijk afkomstig van klooster Mariënhage en is mogelijk tijdens de beeldenstorm in het water terechtgekomen. Het sterk verweerde beeld, dat één meter hoog was, werd gerestaureerd en gepolychromeerd en heeft tot 1973 in een kapelletje van de Sint-Antoniskerk op Fellenoord gestaan als Onze Lieve Vrouwe van Fellenoord. Daarna is het beeld overgebracht naar de Sint-Pauluskerk aan de Boschdijk.
Zie ook
Bronnen
- Martin H.G. Op den Buijs: Stadgenoten - Groot Woensels Memoriaal deel 1, 1998, Eindhoven, Eindhoven boek, ISBN 9090121854, p. IV, V, 36, 116 en 131
- Het WP-artikel over Woensel, versie van 16 jan. 2008
- Ing. P.W.E.A. van Bussel: Molens in Noord-Brabant, 1978, Eindhoven, Bura Boeken, ISBN 906404001X
- ↑ eindhoven.buurtmonitor.nl bij "bevolking→stand bevolking"
· 
· 
· ·