Zaïre

Zie Zaïre (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Zaïre.

République du Zaïre Repubuliki ya Zaïre Jamhuri ya Zaïre
←  1971 – 1997  →
(Details) (Details)
Kaart
Algemene gegevens
Hoofdstad	Kinshasa
Oppervlakte	2.345.410 km²
Bevolking	46,4 miljoen (in 1996)
Talen	Frans (Lingala, Kikongo, Swahili, Tshiluba waren nationale talen)
Religie(s)	Christelijk 80%
Volkslied	La Zaïroise
Munteenheid	Zaïre (ZRZ)
Regering
Regeringsvorm	Republiek

De Republiek Zaïre (Frans: République du Zaïre) is een historische naam van Congo-Kinshasa, ook bekend als de Democratische Republiek Congo of DR Congo. Het is een land in Afrika dat in 1960 van België onafhankelijk is geworden. Sinds een staatsgreep in 1965 was Mobutu president.

Het land heette Zaïre in de periode van 27 oktober 1971 tot 17 mei 1997. De naam Zaïre is de Franse spelling van een Portugees woord (zaire), dat weer is ontleend aan de naam van de rivier de Kongo in het Kikongo, een van de lokale talen. De betekenis van het woord is "Grote rivier".

Geschiedenis

Na vijf jaar van instabiliteit en wanorde zette Mobutu, intussen luitenant-generaal, Joseph Kasavubu af in 1965. Hij installeerde een eenpartijstaat en riep zichzelf uit tot staatshoofd. Af en toe waren er verkiezingen waarbij hij de enige kandidaat was. Er ontstond een periode van relatieve vrede en stabiliteit, maar het regime werd geregeld beschuldigd van mensenrechtenschendingen, onderdrukking en ongebreidelde corruptie. Het persoonlijke bezit van Mobutu werd in 1984 geschat op 4 miljard dollar, ongeveer even groot als de nationale schuld van Congo.

In een poging om de Afrikaanse bewustwording uit te dragen, hernoemde Mobutu het land en de rivier naar Zaïre, en zichzelf Mobutu Sese Seko. Hij nationaliseerde in 1973 in één klap alle buitenlandse bedrijven (de zaïrisering) en kleine bedrijven in handen van buitenlanders werden verplicht een Zaïrees aan het hoofd te zetten. Drie jaar later was hij verplicht dit besluit terug te draaien.

Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie bekoelden de relaties tussen Mobutu en de Verenigde Staten. Hij was niet langer nodig als een bondgenoot in de Koude Oorlog en de oppositie in Zaïre begon zich te roeren.

Sinds 1994 werd Congo getroffen door etnische onlusten en burgeroorlog, mede door de instroom van vluchtelingen uit Rwanda en Burundi.

Op 18 mei 1997 trokken de soldaten van de Alliantie van Democratische Krachten onder leiding van Laurent-Désiré Kabila de Zaïrese hoofdstad Kinshasa binnen, waar zij als bevrijders werden binnengehaald. Meer dan 3000 kilometer hadden zij gelopen sinds zij eind oktober 1996 aan hun overwinningstocht begonnen. Twee dagen later riep Kabila zichzelf uit tot president van Congo-Kinshasa. Daarmee kwam een eind aan het jarenlange bewind van dictator Mobutu Sese Seko, maar niet aan de strubbelingen.