Zoenoffer
Een zoenoffer is een ritueel, waarbij mensen zich verzoenen met een bovennatuurlijke kracht (godheid of geest), voortkomend uit het besef dat de mens iets goed te maken heeft voor wat hij eet en drinkt, voor de dieren die hij doodt, de veranderingen die hij aanbrengt in zijn omgeving of de zonden die hij begaat.
Zoenoffers zijn aan te treffen in bijna alle historische of nog bestaande godsdiensten en culturen (zie onder andere Jezus van Nazareth, de hogepriester van het jodendom, Dionysus, Attis, Adonis, Odin, Guanyin, de Gautama Boeddha, Persephone/Proserpina, Cú Chulainn).
Jodendom
Het zoenoffer is een belangrijk ritueel uit de offerdienst in de Tabernakel en de latere Joodse Tempel van het jodendom.
De meeste voorschriften uit deze offerdienst hadden te maken met (vaak lichamelijke maar ook geestelijke) reiniging en verzoening van zonden die men persoonlijk aan de medemensen of aan God had begaan. Er bestond ook een ritueel om de gezamenlijke zonden van het gehele volk der Israëlieten voor God te verzoenen. Eenmaal per jaar ging de Hogepriester het Heilige der Heiligen binnen om, met het bloed van een onschuldig lam, de zonden van het volk voor de ogen van God te bedekken door het bloed op het deksel van de Ark van het verbond te sprenkelen. Ook werden door de hogepriester symbolisch de zonden van het volk op een bok overgedragen die dan de woestijn werd ingestuurd. Dit was de zondebok.
Christendom
In het christendom wordt aangenomen dat Christus de plaats heeft ingenomen van de zondebok (zie hierboven) en tegelijk, in de rol van hogepriester en onschuldig zondeloos 'lam', zichzelf heeft opgeofferd voor de zonde van de gehele mensheid.[1] In de Katholieke Kerk geldt de Mis ook als onbloedige hernieuwing van dit éne zoenoffer van Jezus Christus aan het kruis.
Moderne protestantse theologen in Duitsland als met name Burckhard Müller willen het begrip zoenoffer eerder zien als een blikverenging door verkeerd lezen van de Bijbel. Zij beschouwen het als een uitvloeisel van de aflaatpraktijk van onder andere Johann Tetzel aan het begin van de 16e eeuw.
- ↑ Het zondebokmechanisme van René Girard op de Nederlandstalige Wikipedia
