Naar inhoud springen

Lepidotes: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
jaartal en link naar protoloog
naamgeving en taxonomie toegevoegd met bronnen (protoloog en revisie); beschrijving herschreven
Regel 3: Regel 3:
| titelweergave=''Lepidotes''
| titelweergave=''Lepidotes''
| status=fossiel
| status=fossiel
| fossiel=Laat-Trias tot Vroeg-Krijt
| fossiel=Vroeg-[[Jura (periode)|Jura]]
| afbeelding=Lepidotes NT.jpg
| afbeelding=Lepidotes NT.jpg
| afbeeldingtekst=
| afbeeldingtekst=
| orde=[[Semionotiformes]]
| orde=[[Lepisosteiformes]]
| familie=[[Semionotidae]]
| taxon=[[Geslacht (biologie)|Geslacht]]
| taxon=[[Geslacht (biologie)|Geslacht]]
| w-naam=''Lepidotes''
| w-naam=''Lepidotes''
| auteur=[[Louis Agassiz|Agassiz]]
| auteur=[[Louis Agassiz|Agassiz]]
| datum=1833
| datum=1832
| typesoort=''Lepidotes gigas'' Agassiz, 1833
| typesoort=''Lepidotes gigas'' Agassiz, 1832
| onderverdeling=
* ''L. elvensis'' <small>(Blainville, 1818) (orig. ''[[Cyprinus]]'')</small>
* ''L. gigas'' <small>Agassiz, 1832</small>
* ''L. semiserratus'' <small>Agassiz, 1836</small>
* ''L. bülowianus'' <small>Jaekel, 1929</small>
| rang=[[Soort]]en
}}
}}


'''''Lepidotes''''' is een uitgestorven geslacht van [[straalvinnige]] [[vissen (dieren)|vissen]] die leefden in het [[Jura (periode)|Jura]].
'''''Lepidotes''''' is een uitgestorven geslacht van [[straalvinnige]] [[vissen (dieren)|vissen]]. Het geslacht leefde in het [[Trias]] en het [[Krijt (periode)|Krijt]] en kwam wereldwijd voor. Er zijn ten minste vier soorten benoemd.<!-- voor details over de soorten, zie en:Lepidotes --> Het geslacht werd benoemd door [[Louis Agassiz]] in 1833.<ref>Agassiz, L. (1833), ''Recherches sur les poissons fossiles'' [http://www.biodiversitylibrary.org/page/3698346 '''2''': 8] en [http://www.biodiversitylibrary.org/page/3698648 233 e.v.]</ref> In de protoloog benoemde Agassiz al 14 soorten, zonder een typesoort aan te wijzen.


== Naamgeving en taxonomie ==
Aan het eind van het [[Paleozoïcum]] ontwikkelden zich uit de mariene palaeonisciden talrijke nieuwe vormen ''straalvinnigen''. Met ''Lepidotes'', een vertegenwoordiger van de ''Semionotida'', werd een nieuw kaaktype geïntroduceerd, die een andere wijze van voedselzoeken mogelijk maakte. De bovenkaaksbeenderen waren korter en los van de jukbeenderen, waarmee ze bij vroegere vissen vergroeid waren. Hierdoor kon met de bek een soort buis worden gevormd en konden [[prooidieren]] van een afstand naar binnen worden gezogen. Primitievere vissen moesten de prooien met een hap water van dichtbij verzwelgen.
Het geslacht werd benoemd door [[Louis Agassiz]] in 1832.<ref>Agassiz, L. (1832), ''Untersuchungen über die fossilen Fische der Lias-Formation''. Jahrbuch für Mineralogie, Geognosie, Geologie und Petrefaktenkunde [http://books.google.nl/books?id=LwsRAAAAIAAJ&pg=PA145&lpg=PA145&source=bl&ots=BgIYK7qADa&sig=F-NdX4r_Yna6bGmIS-i11GYdiD8&hl=en#v=onepage&f=false '''3''': 145]</ref> In de protoloog benoemde Agassiz drie soorten (''L. gigas'', ''L. frondosus'' en ''L. ornatus''), zonder een typesoort aan te wijzen. Een jaar later nam Agassiz het geslacht op in zijn ''Recherches sur les poissons fossiles'', waarbij hij de naam veranderde in ''Lepidotus''.<ref>Agassiz, L. (1833), ''Recherches sur les poissons fossiles'' [http://www.biodiversitylibrary.org/page/3698346 '''2''': 8 e.v.] en [http://www.biodiversitylibrary.org/page/3698648 233 e.v.]</ref> Volgens de prioriteitsregel van de [[ICZN]]<ref>ICZN [http://www.nhm.ac.uk/hosted-sites/iczn/code/index.jsp?article=23&nfv=#1 Art. 23.1]</ref> is echter de eerst gepubliceerde naam de geldige. De naam ''Lepidotus'' was bovendien niet beschikbaar omdat [[Jordán de Asso]] in 1801 al een vissengeslacht onder die naam had gepubliceerd.<ref>Asso, J. de (1801), ''Introduccion á la ichthyologia oriental de España''. Anales de Ciencias Naturales (Instituto de José de Acosta), Madrid '''4'''(10): 28-52 (38) (zie: [http://zoobank.org/NomenclaturalActs/240809CE-210D-4E50-82CA-10838969D2C9 ZooBank])</ref> In 1833 benoemde Agassiz al 14 soorten, en in 1836 kwam hij in hetzelfde werk, na een eerste revisie en het toevoegen van nieuw materiaal, uit op een totaal van 21.

In 2012 publiceerde Adriana López-Arbarello een revisie van het geslacht.<ref name="López-Arbarello">López-Arbarello, A. (2012), ''Phylogenetic Interrelationships of Ginglymodian Fishes (Actinopterygii: Neopterygii)''. PLoS ONE [http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0039370 '''7'''(7): e39370]. {{doi|10.1371/journal.pone.0039370}}</ref> Daarin merkte ze op dat het geslacht lange tijd had gefungeerd als vergaarbak voor soorten die moeilijk in een ander geslacht te plaatsen waren. Aan de hand van een analyse van [[synapomorfie]]ën, deelde ze de soorten opnieuw in, waarbij ze het aantal soorten in het geslacht ''Lepidotes'' terugbracht tot vier. Omdat van de eerste drie gepubliceerde soorten alleen ''Lepidotes gigas'' overbleef, werd dit automatisch de typeoort. Verder plaatste ze het geslacht in de orde [[Lepisosteiformes]]; voorheen werd het in de orde [[Semionotiformes]] onderbracht.

== Beschrijving ==
''Lepidotes'' had, in vergelijking met zijn voorouders uit het [[Paleozoïcum]], een nieuw kaaktype. Bij vroegere vissen waren bovenkaaksbeenderen en de jukbeenderen met elkaar vergroeid maar bij ''Lepidotes'' waren ze los van elkaar en waren de bovenkaakbeenderen korter. Hierdoor kon de bek op zodanige wijze geopend worden dat er aan de binnenzijde onderdruk ontstond, en [[prooidieren]] van een kleine afstand naar binnen konden worden gezogen. Primitievere vissen moesten de prooien met een hap water van dichtbij verzwelgen.


{{Appendix||2=
{{Appendix||2=

Versie van 16 sep 2012 16:57

Lepidotes
Status: Uitgestorven, als fossiel bekend
Fossiel voorkomen: Vroeg-Jura
Lepidotes
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Superklasse:Osteichthyes (Beenvisachtigen)
Klasse:Actinopterygii (Straalvinnigen)
Orde:Lepisosteiformes
Geslacht
Lepidotes
Agassiz, 1832
Typesoort
Lepidotes gigas Agassiz, 1832
Soorten
  • L. elvensis (Blainville, 1818) (orig. Cyprinus)
  • L. gigas Agassiz, 1832
  • L. semiserratus Agassiz, 1836
  • L. bülowianus Jaekel, 1929
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Lepidotes op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Vissen

Lepidotes is een uitgestorven geslacht van straalvinnige vissen die leefden in het Jura.

Naamgeving en taxonomie

Het geslacht werd benoemd door Louis Agassiz in 1832.[1] In de protoloog benoemde Agassiz drie soorten (L. gigas, L. frondosus en L. ornatus), zonder een typesoort aan te wijzen. Een jaar later nam Agassiz het geslacht op in zijn Recherches sur les poissons fossiles, waarbij hij de naam veranderde in Lepidotus.[2] Volgens de prioriteitsregel van de ICZN[3] is echter de eerst gepubliceerde naam de geldige. De naam Lepidotus was bovendien niet beschikbaar omdat Jordán de Asso in 1801 al een vissengeslacht onder die naam had gepubliceerd.[4] In 1833 benoemde Agassiz al 14 soorten, en in 1836 kwam hij in hetzelfde werk, na een eerste revisie en het toevoegen van nieuw materiaal, uit op een totaal van 21.

In 2012 publiceerde Adriana López-Arbarello een revisie van het geslacht.[5] Daarin merkte ze op dat het geslacht lange tijd had gefungeerd als vergaarbak voor soorten die moeilijk in een ander geslacht te plaatsen waren. Aan de hand van een analyse van synapomorfieën, deelde ze de soorten opnieuw in, waarbij ze het aantal soorten in het geslacht Lepidotes terugbracht tot vier. Omdat van de eerste drie gepubliceerde soorten alleen Lepidotes gigas overbleef, werd dit automatisch de typeoort. Verder plaatste ze het geslacht in de orde Lepisosteiformes; voorheen werd het in de orde Semionotiformes onderbracht.

Beschrijving

Lepidotes had, in vergelijking met zijn voorouders uit het Paleozoïcum, een nieuw kaaktype. Bij vroegere vissen waren bovenkaaksbeenderen en de jukbeenderen met elkaar vergroeid maar bij Lepidotes waren ze los van elkaar en waren de bovenkaakbeenderen korter. Hierdoor kon de bek op zodanige wijze geopend worden dat er aan de binnenzijde onderdruk ontstond, en prooidieren van een kleine afstand naar binnen konden worden gezogen. Primitievere vissen moesten de prooien met een hap water van dichtbij verzwelgen.