Ovenvogels: verschil tussen versies

Ovenvogels
	Vale stekelstaart (Cranioleuca pallida)
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Aves (Vogels)
Orde:	Passeriformes (Zangvogels)
Onderorde:	Suboscines (Schreeuwvogels)
	Familie
	Furnariidae; Gray, 1840
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Ovenvogels op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Vogels

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 4 jan 2024 10:46

Ovenvogels (Furnariidae) zijn een familie van vogels uit de orde zangvogels. Ze danken de naam aan de vorm van het nest dat lijkt op een oven.

Kenmerken

De soorten uit deze familie ovenvogels (Furnariidae) zijn kleine tot middelgrote vogels, van 9 tot 35 centimeter in lengte. Het verenkleed is meestal bruin met lichtere onderdelen. De lichaamslengte bedraagt 15 tot 25 cm.

Leefwijze

Sommige soorten eten insecten, terwijl andere soorten zaden eten.

Voortplanting

Een legsel bestaat meestal uit 3 tot 5, soms 9 witte eieren, die meestal 15 tot 20 dagen worden bebroed. De jongen verlaten het nest na nog eens 13 tot 18 dagen.

Verspreiding en leefgebied

Deze vogels komen voor Midden- en Zuid-Amerika. (De in Noord-Amerika voorkomende ovenvogel (Seiurus aurocapilla) is geen vertegenwoordiger van deze familie. Deze Noord-Amerikaanse ovenvogel is een oscine zangvogel uit de familie Parulidae.)

De Midden- en Zuid-Amerikaanse ovenvogels leven in onderling zeer verschillende leefgebieden, zowel in boomkruinen als op de bosbodem. Soorten uit deze familie zijn vaak uitgesproken habitatspecialisten. Er zijn soorten die voorkomen in stadsparken, in het regenwoud van het Amazonegebied en schrale gebieden hoog in de Andes, waar soorten uit het geslacht Geositta (holengravers) voorkomen. Ook de soorten uit het geslacht Cinclodes (wipstaarten) zijn aangepast aan open landschappen rond beken en rivieren in de Andes en aan rotskusten.

Taxonomie

Deze familie is de grootste van de clade Furnarii van de suboscine zangvogels waartoe ook de Thamnophilidae (mierklauwieren), Formicariidae (miervogels), Grallariidae (mierpitta's), Conopophagidae (muggeneters), Rhinocryptidae (tapaculo's) en Melanopareiidae (maansluipers) behoren. De familie telt 70 geslachten en circa 320 soorten.

Lijst van geslachten naar subfamilie en geslachtengroep (tribus):^[1]^[2]^[3]

Familie Furnariidae

Subfamilie Sclerurinae
- - Geslacht Geositta (11 soorten holengravers)
  - Geslacht Sclerurus (7 soorten bladkrabbers)
Subfamilie Dendrocolaptinae
- Tribus Sittasomini (11 soorten in 4 geslachten)
- Tribus Dendrocolaptini (49 soorten in 12 geslachten)
Subfamilie Furnariinae
- - Geslacht Berlepschia (1 soort: palmkruiper)
  - Geslacht Xenops (4 soorten xenopsen)
- Tribus Pygarchichini
  - Geslacht Microxenops (1 soort: roodstaartxenops)
  - Geslacht Ochetorhynchus (4 soorten kruipers)
  - Geslacht Pygarrhichas (1 soort: witkeelboomjager)
- Tribus Furnariini
  - Geslacht Cinclodes (15 soorten wipstaarten)
  - Geslacht Furnarius (8 soorten ovenvogels)
  - Geslacht Geocerthia (1 soort: gestreepte aardkruiper)
  - Geslacht Limnornis (1 soort: kromsnavelrietkruiper)
  - Geslacht Lochmias (1 soort: beekstekelstaart)
  - Geslacht Phleocryptes (1 soort: rietzangerstekelstaart)
  - Geslacht Premnornis (1 soort: roestvleugelboomloper)
  - Geslacht Pseudocolaptes (3 soorten pluimoren)
  - Geslacht Tarphonomus (2 soorten aardkruipers)
  - Geslacht Upucerthia (4 soorten aardkruipers)
- Tribus Philydorini
  - Geslacht Anabacerthia (5 soorten bladspeurders)
  - Geslacht Anabazenops (2 soorten bladspeurders)
  - Geslacht Ancistrops (1 soort: haakbekbladspeurder)
  - Geslacht Automolus (11 soorten bladspeurders)
  - Geslacht Cichlocolaptes (2 soorten boomjagers)
  - Geslacht Clibanornis (5 soorten bladspeurders)
  - Geslacht Dendroma (2 soorten bladspeurders)
  - Geslacht Heliobletus (1 soort: priemsnavelxenops)
  - Geslacht Megaxenops (1 soort: reuzenxenops)
  - Geslacht Philydor (5 soorten bladspeurders)
  - Geslacht Syndactyla (8 soorten bladspeurders)
  - Geslacht Thripadectes (7 soorten boomjagers)
- Tribis Synallaxini
  - Geslacht Acrobatornis (1 soort: acrobaatje)
  - Geslacht Anumbius (1 soort: sprokkelaar)
  - Geslacht Aphrastura (2 soorten rayadito's)
  - Geslacht Asthenes (29 soorten canastero's/distelstaarten)
  - Geslacht Certhiaxis (2 soorten stekelstaarten)
  - Geslacht Coryphistera (1 soort: leeuwerikstruikloper)
  - Geslacht Cranioleuca (20 soorten stekelstaarten)
  - Geslacht Hellmayrea (1 soort: witbrauwstekelstaart)
  - Geslacht Leptasthenura (9 soorten meesstekelstaarten)
  - Geslacht Limnoctites (2 soorten rietkruipers)
  - Geslacht Margarornis (4 soorten boomlopers)
  - Geslacht Mazaria (1 soort: witbuikstekelstaart)
  - Geslacht Metopothrix (1 soort: oranje pluchekruin)
  - Geslacht Phacellodomus (10 soorten stekelkruinen)
  - Geslacht Premnoplex (2 soorten boomlopers)
  - Geslacht Pseudasthenes (4 soorten canastero's)
  - Geslacht Pseudoseisura (4 soorten cachalotes)
  - Geslacht Roraimia (1 soort: roraimaboomloper)
  - Geslacht Schoeniophylax (1 soort: witwangstekelstaart)
  - Geslacht Siptornis (1 soort: brilstekelstaart)
  - Geslacht Spartonoica (1 soort: dwergstekelstaart)
  - Geslacht Sylviorthorhynchus (2 soorten)
  - Geslacht Synallaxis (37 soorten stekelstaarten)
  - Geslacht Thripophaga (5 soorten canastero's/stekelstaarten)
  - Geslacht Xenerpestes (2 soorten grijsstaarten)

Cladogram Furnariidae

Het volgende cladogram geeft de taxonomische relaties weer tussen de geslachtengroepen binnen deze familie.

Furnariidae

Sclerurinae

Dendrocolaptinae

	Sittasomini

	Dendrocolaptini

Furnariinae

Xenops

Berlepschia

Pygarrhichini

	Furnariini

	Philydorini

Synallaxini

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (en) Gill F, D Donsker & P Rasmussen (Eds). 2024. IOC World Bird List (v14.1).
↑ (en) Derryberry E.P. et al. (2011). Lineage diversification and morphological evolution in a large-scale continental radiation: the Neotropical ovenbirds and woodcreepers (Aves: Furnariidae). Evolution 65 (10): 2973-2986. DOI:10.1111/j.1558-5646.2011.01374.x
↑ (en) Harvey M.G. et al. (2020). The evolution of a tropical biodiversity hotspot. Science 370 (6522): 1343-1348. DOI:10.1126/science.aaz6970

[1] (en) Gill F, D Donsker & P Rasmussen (Eds). 2024. IOC World Bird List (v14.1).

[2] (en) Derryberry E.P. et al. (2011). Lineage diversification and morphological evolution in a large-scale continental radiation: the Neotropical ovenbirds and woodcreepers (Aves: Furnariidae). Evolution 65 (10): 2973-2986. DOI:10.1111/j.1558-5646.2011.01374.x

[3] (en) Harvey M.G. et al. (2020). The evolution of a tropical biodiversity hotspot. Science 370 (6522): 1343-1348. DOI:10.1126/science.aaz6970

[1]

[2]

[3]

@@ Regel 27: / Regel 27: @@
 == Taxonomie ==
-Deze familie is de grootste van de [[clade]] Furnarii van de [[schreeuwvogels|suboscine zangvogels]] waartoe ook de [[Thamnophilidae]] (mierklauwieren), [[Formicariidae]] ([[miervogels]]), [[Grallariidae]], [[Conopophagidae]] ([[muggeneters]]), [[Rhinocryptidae]], [[Tapaculo's]] en [[Melanopareiidae]] behoren.<ref>[http://tolweb.org/Furnarii/67980 Tree of life Furnarii {{en}}]</ref> De familie telt 70 geslachten en meer dan 300 soorten.<ref>{{en}}[https://www.worldbirdnames.org/new/ Gill, F, D Donsker & P Rasmussen (Eds). 2023. IOC World Bird List (v13.2).]</ref>
+Deze familie is de grootste van de [[clade]] Furnarii van de [[schreeuwvogels|suboscine zangvogels]] waartoe ook de [[Thamnophilidae]] (mierklauwieren), [[Formicariidae]] (miervogels), [[Grallariidae]] (mierpitta's), [[Conopophagidae]] (muggeneters), [[Rhinocryptidae]] (tapaculo's) en [[Melanopareiidae]] (maansluipers) behoren. De familie telt 70 geslachten en circa 320 soorten.
-=== Lijst van geslachten ===
+Lijst van geslachten naar subfamilie en geslachtengroep (tribus):<ref>{{en}}[https://www.worldbirdnames.org/new/ Gill F, D Donsker & P Rasmussen (Eds). 2024. IOC World Bird List (v14.1).]</ref><ref>{{en}}{{aut|Derryberry E.P.}} ''et al.'' (2011). ''Lineage diversification and morphological evolution in a large-scale continental radiation: the Neotropical ovenbirds and woodcreepers (Aves: Furnariidae)''. Evolution 65 (10): 2973-2986. {{DOI|10.1111/j.1558-5646.2011.01374.x}} </ref><ref>{{en}}{{aut|Harvey M.G.}} ''et al.'' (2020). ''The evolution of a tropical biodiversity hotspot''. Science 370 (6522): 1343-1348. {{DOI|10.1126/science.aaz6970}} </ref>
-{{Kolommen lijst| lengte=30| aantal=3| inhoud=
-* ''[[Acrobatornis]]'' (1 soort: [[acrobaatje]])
+'''Familie Furnariidae'''
-* ''[[Anabacerthia]]'' (5 soorten bladspeurders)
+* '''Subfamilie Sclerurinae'''
-* ''[[Anabazenops]]'' (2 soorten bladspeurders)
+*** Geslacht [[Geositta]] (11 soorten holengravers)
-* ''[[Ancistrops]]'' (1 soort: [[haakbekbladspeurder]])
+*** Geslacht [[Sclerurus]] (7 soorten bladkrabbers)
-* ''[[Anumbius]]'' (1 soort: [[sprokkelaar]])
+* '''Subfamilie [[Dendrocolaptinae]]'''
-* ''[[Aphrastura]]'' (2 soorten rayadito's)
-* ''[[Asthenes]]'' (29 soorten castanero's en distelstaarten)
+** ''Tribus Sittasomini'' (11 soorten in 4 geslachten)
-* ''[[Automolus]]'' (10 soorten bladspeurders)
+** ''Tribus Dendrocolaptini'' (49 soorten in 12 geslachten)
+* '''Subfamilie Furnariinae'''
-* ''[[Berlepschia]]'' (1 soort: [[palmkruiper]])
-* ''[[Campylorhamphus]]'' (6 soorten [[muisspechten]])
+*** Geslacht [[Berlepschia]] (1 soort: [[palmkruiper]])
+*** Geslacht [[Xenops]] (4 soorten xenopsen)
-* ''[[Certhiasomus]]'' (1 soort: [[vlekkeelmuisspecht]])
+** ''Tribus Pygarchichini''
-* ''[[Certhiaxis]]'' (2 soorten stekelstaarten)
+*** Geslacht [[Microxenops]] (1 soort: [[roodstaartxenops]])
-* ''[[Cichlocolaptes]]'' (2 soorten boomjagers)
-* ''[[Cinclodes]]'' (15 soorten wipstaarten)
+*** Geslacht [[Ochetorhynchus]] (4 soorten kruipers)
+*** Geslacht [[Pygarrhichas]] (1 soort: [[witkeelboomjager]])
-* ''[[Clibanornis]]'' (5 soorten bladspeurders)
+** ''Tribus Furnariini
-* ''[[Coryphistera]]'' (1 soort: [[leeuwerikstruikloper]])
-* ''[[Cranioleuca]]'' (20 soorten stekelstaarten)
+*** Geslacht [[Cinclodes]] (15 soorten wipstaarten)
-* ''[[Deconychura]]'' (3 soorten)
+*** Geslacht [[Furnarius]] (8 soorten ovenvogels)
-* ''[[Dendrexetastes]]''  (1 soort: [[bruinkeelmuisspecht]])
+*** Geslacht [[Geocerthia]] (1 soort: [[gestreepte aardkruiper]])
-* ''[[Dendrocincla]]'' (6 soorten [[muisspechten]])
+*** Geslacht [[Limnornis]] (1 soort: [[kromsnavelrietkruiper]])
-* ''[[Dendrocolaptes]]'' (5 soorten [[muisspechten]])
+*** Geslacht [[Lochmias]] (1 soort: [[beekstekelstaart]])
+*** Geslacht [[Phleocryptes]] (1 soort: [[rietzangerstekelstaart]])
-* ''[[Dendroma]]'' (2 soorten bladspeurders)
-* ''[[Dendroplex]]'' (2 soorten [[muisspechten]])
+*** Geslacht [[Premnornis]] (1 soort: [[roestvleugelboomloper]])
+*** Geslacht [[Pseudocolaptes]] (3 soorten pluimoren)
-* ''[[Drymornis]]'' (1 soort: [[sabelmuisspecht]])
+*** Geslacht [[Tarphonomus]] (2 soorten aardkruipers)
-* ''[[Drymotoxeres]]'' (1 soort: [[wulpbekmuisspecht]])
-* ''[[Furnarius]]'' (8 soorten ovenvogels)
+*** Geslacht [[Upucerthia]] (4 soorten aardkruipers)
+** ''Tribus Philydorini''
-* ''[[Geocerthia]]'' (1 soort: [[gestreepte aardkruiper]])
-* ''[[Geositta]]'' (11 soorten holengravers)
+*** Geslacht [[Anabacerthia]] (5 soorten bladspeurders)
+*** Geslacht [[Anabazenops]] (2 soorten bladspeurders)
-* ''[[Glyphorynchus]]'' (1 soort: [[wigsnavelmuisspecht]])
-* ''[[Heliobletus]]'' (1 soort: [[priemsnavelxenops]])
+*** Geslacht [[Ancistrops]] (1 soort: [[haakbekbladspeurder]])
+*** Geslacht [[Automolus]] (11 soorten bladspeurders)
-* ''[[Hellmayrea]]'' (1 soort: [[witbrauwstekelstaart]])
-* ''[[Hylexetastes]]'' (4 soorten [[muisspechten]])
+*** Geslacht [[Cichlocolaptes]] (2 soorten boomjagers)
-* ''[[Lepidocolaptes]]'' (11 soorten [[muisspechten]])
+*** Geslacht [[Clibanornis]] (5 soorten bladspeurders)
-* ''[[Leptasthenura]]'' (9 soorten meesstekelstaarten)
+*** Geslacht [[Dendroma]] (2 soorten bladspeurders)
+*** Geslacht [[Heliobletus]] (1 soort: [[priemsnavelxenops]])
-* ''[[Limnoctites]]'' (2 soorten)
-* ''[[Limnornis]]'' (1 soort: [[kromsnavelrietkruiper]])
+*** Geslacht [[Megaxenops]] (1 soort: [[reuzenxenops]])
+*** Geslacht [[Philydor]] (5 soorten bladspeurders)
-* ''[[Lochmias]]'' (1 soort: [[beekstekelstaart]])
-* ''[[Margarornis]]'' (4 soorten boomlopers)
+*** Geslacht [[Syndactyla]] (8 soorten bladspeurders)
+*** Geslacht [[Thripadectes]] (7 soorten boomjagers)
-* ''[[Mazaria]]'' (1 soort: [[witbuikstekelstaart]])
+** Tribis Synallaxini
-* ''[[Megaxenops]]'' (1 soort: [[reuzenxenops]])
-* ''[[Metopothrix]]'' (1 soort: [[oranje pluchekruin]])
+*** Geslacht [[Acrobatornis]] (1 soort: [[acrobaatje]])
-* ''[[Microxenops]]'' (1 soort: [[roodstaartxenops]])
+*** Geslacht [[Anumbius]] (1 soort: [[sprokkelaar]])
+*** Geslacht [[Aphrastura]] (2 soorten rayadito's)
-* ''[[Nasica]]'' (1 soort: [[langsnavelmuisspecht]])
-* ''[[Ochetorhynchus]]'' (4 soorten kruipers)
+*** Geslacht [[Asthenes]] (29 soorten canastero's/distelstaarten)
-* ''[[Phacellodomus]]'' (10 soorten stekelkruinen)
+*** Geslacht [[Certhiaxis]] (2 soorten stekelstaarten)
+*** Geslacht [[Coryphistera]] (1 soort: [[leeuwerikstruikloper]])
-* ''[[Philydor]]'' (5 soorten bladspeurders)
+*** Geslacht [[Cranioleuca]] (20 soorten stekelstaarten)
-* ''[[Phleocryptes]]'' (1 soort: [[rietzangerstekelstaart]])
+*** Geslacht [[Hellmayrea]] (1 soort: [[witbrauwstekelstaart]])
-* ''[[Premnoplex]]'' (2 soorten boomlopers)
+*** Geslacht [[Leptasthenura]] (9 soorten meesstekelstaarten)
-* ''[[Premnornis]]'' (1 soort: [[roestvleugelboomloper]])
-* ''[[Pseudasthenes]]'' (4 soorten castanero's)
+*** Geslacht [[Limnoctites]] (2 soorten rietkruipers)
-* ''[[Pseudocolaptes]]'' (3 soorten pluimoren)
+*** Geslacht [[Margarornis]] (4 soorten boomlopers)
+*** Geslacht [[Mazaria]] (1 soort: [[witbuikstekelstaart]])
-* ''[[Pseudoseisura]]'' (4 soorten castanero's)
-* ''[[Pygarrhichas]]'' (1 soort: [[witkeelboomjager]])
+*** Geslacht [[Metopothrix]] (1 soort: [[oranje pluchekruin]])
+*** Geslacht [[Phacellodomus]]	(10 soorten stekelkruinen)
-* ''[[Roraimia]]'' (1 soort: [[Roraimaboomloper]])
+*** Geslacht [[Premnoplex]]	(2 soorten boomlopers)
-* ''[[Schoeniophylax]]'' (1 soort: [[witwangstekelstaart]])
-* ''[[Sclerurus]]'' (7 soorten bladkrabbers)
+*** Geslacht [[Pseudasthenes]]	(4 soorten canastero's)
+*** Geslacht [[Pseudoseisura]]	(4 soorten cachalotes)
-* ''[[Siptornis]]'' (1 soort: [[brilstekelstaart]])
-* ''[[Sittasomus]]'' (1 soort: [[grijze muisspecht]])
+*** Geslacht [[Roraimia]] (1 soort: [[roraimaboomloper]])
-* ''[[Spartonoica]]'' (1 soort: [[dwergstekelstaart]])
+*** Geslacht [[Schoeniophylax]]	(1 soort: [[witwangstekelstaart]])
+*** Geslacht [[Siptornis]]	(1 soort: [[brilstekelstaart]])
-* ''[[Sylviorthorhynchus]]'' (2 soorten: [[nandoesluiper]] en [[bruine meesstekelstaart]])
+*** Geslacht [[Spartonoica]] (1 soort: [[dwergstekelstaart]])
-* ''[[Synallaxis]]'' (37 soorten stekelstaarten)
-* ''[[Syndactyla]]'' (8 soorten bladspeurders)
+*** Geslacht [[Sylviorthorhynchus]]	(2 soorten)
-* ''[[Tarphonomus]]'' (2 soorten aardkruipers)
+*** Geslacht [[Synallaxis]]	(37 soorten stekelstaarten)
-* ''[[Thripadectes]]'' (7 soorten boomjagers)
+*** Geslacht [[Thripophaga]] (5 soorten canastero's/stekelstaarten)
-* ''[[Thripophaga]]'' (5 soorten castanero's en stekelkruinen)
+*** Geslacht [[Xenerpestes]] (2 soorten grijsstaarten)
-* ''[[Upucerthia]]'' (5 soorten aardkruipers)
+===Cladogram Furnariidae===
-* ''[[Xenerpestes]]'' (2 soorten grijsstaarten)
+Het volgende cladogram geeft de taxonomische relaties weer tussen de geslachtengroepen binnen deze familie.
-* ''[[Xenops]]'' (4 soorten xenopsen)
-* ''[[Xiphocolaptes]]'' (4 soorten [[muisspechten]])
+{{clade
-* ''[[Xiphorhynchus]]'' (13 soorten [[muisspechten]])
+   |label1=Furnariidae&nbsp;
+   |1={{clade
+      |1=Sclerurinae
+      |2={{clade
+         |label1=[[Dendrocolaptinae&nbsp;]]
+         |1={{clade
+            |1=Sittasomini
+            |2=Dendrocolaptini
+            }}
+         |label2=Furnariinae&nbsp;
+         |2={{clade
+            |1=[[Xenops]]
+            |2={{clade
+               |1=[[Berlepschia]]
+               |2={{clade
+                  |1=Pygarrhichini
+                  |2={{clade
+                     |1={{clade
+                        |1=Furnariini
+                        |2=Philydorini
+                        }}
+                     |2=Synallaxini
+                     }}
+                  }}
+               }}
+            }}
+         }}
+     }}
 }}
 {{Appendix}}